- Rojava/Noord- en Oost-Syrië
Een jaar na de val van het Baath-regime in Syrië heeft het Democratisch Zelfbestuur van Noord- en Oost-Syrië (DAANES) een verklaring gepubliceerd waarin het het begin van een nieuw tijdperk toejuicht, maar tegelijkertijd waarschuwt voor achteruitgang en autoritaire continuïteit.
8 december 2024 markeert het einde van een decennialang tijdperk van onderdrukking onder leiding van de Baath-partij. In de verklaring staat dat het regime decennialang de politieke en sociale rechten van de Syrische bevolking systematisch heeft onderdrukt, met name diegenen die zich inzetten voor democratie, verandering en pluralisme.
“Een autoritair erfgoed van onderdrukking, verdeeldheid en angst”
Het autonome bestuur beschrijft het bewind van de Baath-partij als een periode van massale schendingen van de mensenrechten. In de verklaring wordt verwezen naar foltering, willekeurige arrestaties, verdwijningen, etnische discriminatie, sektarisme en de doelbewuste verzwakking van de sociale cohesie.
“De reactie van het regime op legitieme eisen van vrijheid en waardigheid van het volk was altijd bruut”, aldus de verklaring. De gevolgen van dit beleid zouden tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn in de vorm van oorlog, maatschappelijke verdeeldheid en systematische uitsluiting.
Jubileum als symbool voor hoop en openstaande taken
Op de eerste verjaardag van de regimewisseling is een lang gekoesterde droom van veel mensen uitgekomen, zo staat er verder. Deze dag is het symbool geworden voor de doorvoering van de wil van het volk en de uitdrukking van de hoop op een rechtvaardige toekomst.
Tegelijkertijd waarschuwt het autonome bestuur dat de val van het regime van Assad slechts een eerste stap is. “Het moeilijkste en meest gevoelige deel ligt nog voor ons”, aldus de tekst. Het doel blijft een democratisch, federaal en decentraal georganiseerd Syrië dat rechten beschermt, diversiteit erkent en rechtvaardigheid voor iedereen garandeert. Daarvoor zijn een nationale dialoog, gezamenlijke politieke visies en collectieve actie nodig.
Kritiek op de overgangsregering, gebrek aan inclusie
Het autonome bestuur heeft duidelijke kritiek op de overgangsregering die daarna is gevormd. Deze zou er in het eerste jaar niet in zijn geslaagd om de maatschappelijke realiteit en verwachtingen adequaat te weerspiegelen. Noch de nationale dialoog, noch de parlementsverkiezingen zouden alle politieke en etnische groepen hebben betrokken.
Bovendien worden gewelddadige acties in de door alawieten gedomineerde kuststreek en in het druzische Suweida beschouwd als ernstige schendingen van de beginselen van nationale eenheid. De daar gepleegde bloedbaden zouden verdeeldheid, haat en extremisme hebben bevorderd. “De overgangsregering handelt op belangrijke punten op dezelfde manier als het Baath-regime: door uitsluiting, ondoorzichtigheid, eenzijdige beslissingen en het negeren van de wil van het volk”, aldus de verklaring.
Oproep tot uitgebreide dialoog en politieke participatie
Tot slot roept het autonome bestuur alle actoren in Syrië en de internationale gemeenschap op om hun krachten te bundelen voor een democratisch land. Er is behoefte aan een inclusief nationaal beleid dat alle maatschappelijke groepen betrekt, de veilige terugkeer van vluchtelingen mogelijk maakt, geloofwaardige mechanismen invoert om de eisen van het volk te verwezenlijken en concrete stappen zet in de richting van rechtvaardigheid, gelijkheid en democratie.
