- Noord-Koerdistan
In de Noord-Koerdische provincie Amed (tr. Diyarbakır) hebben in 2025 in totaal 971 vrouwen gemeentelijke hulpcentra bezocht vanwege geweld dat ze hadden ondergaan. De hulpcentra, die zijn opgezet door gemeenten onder leiding van DEM, zijn daarmee voor veel slachtoffers het eerste aanspreekpunt geworden bij huiselijk of structureel geweld.
De meest voorkomende vormen van gemeld geweld waren van psychische, economische en fysieke aard. Alleen al in het district Payas (ook Peyas / Kayapınar) hebben de autoriteiten tussen januari en november 117 gevallen van geweld geregistreerd – en de tendens is stijgend.
Meer preventie, meer advies, meer aanwezigheid
De gemeenten willen hun aanbod in 2026 aanzienlijk uitbreiden. Er zijn plannen voor extra vrouwencentra, intensiever werk in stadswijken en plattelandsgebieden en meer voorlichting in de openbare ruimte. In 2025 bereikten de mobiele teams al ongeveer 8.900 vrouwen door hen rechtstreeks aan te spreken in buurten, parken of tijdens evenementen.
Volgens de verantwoordelijken is het doel van de activiteiten niet alleen om geweld zichtbaar te maken, maar ook om getroffen vrouwen te versterken en hen te betrekken bij lokale ondersteuningsnetwerken. “Ons werk begint niet pas bij de ervaring van geweld”, zegt Ebru Demir van het geweldpreventieteam van het stadsbestuur van Payas. “We willen vrouwen in een vroeg stadium bereiken en samen met hen structuren opbouwen waarin ze elkaar kunnen steunen.”
Vrouwen benoemen geweld tegenwoordig duidelijker
Demir meldt een toegenomen gevoeligheid in de omgang met geweld. “Veel vrouwen kunnen tegenwoordig precies benoemen wat ze meemaken, bijvoorbeeld psychisch of economisch geweld”, aldus de maatschappelijk werkster. Dit bewustzijn is een belangrijke basis voor veranderingen op de lange termijn. Ook kwesties als echtscheiding, voogdij, vermogensverdeling of bescherming tegen geweld spelen een centrale rol in de begeleiding.
Focus op economische onafhankelijkheid en coöperaties
Naast juridische ondersteuning staat ook economische onafhankelijkheid centraal in het werk. “Veel vrouwen worden getroffen door armoede en dat bemoeilijkt niet alleen het dagelijks leven, maar ook de weg uit de spiraal van geweld”, zegt Demir. In samenwerking met lokale cursuscentra willen de gemeenten vrouwen meer betrekken bij gemeenschappelijke productiegroepen.
Vooral het idee van de coöperatie wordt daarbij als toekomstgericht beschouwd. “Als vrouwen samenwerken en samen geld verdienen, ontstaan er niet alleen economische perspectieven, maar ook ruimte voor solidariteit en zelfbeschikking”, legt Demir uit. De bestrijding van geweld, economische participatie en onderwijs moeten in samenhang worden bekeken.
Modellen op maat in plaats van centrale voorschriften
Volgens Demir zijn er voor 2026 nieuwe projecten in voorbereiding die meer zijn afgestemd op de concrete levensrealiteit van vrouwen. In plaats van centraal opgelegde programma's zetten de gemeenten in op participatieve processen. “We ontwikkelen onze aanbiedingen niet zonder de vrouwen te raadplegen – zij vertellen ons wat er nodig is”, aldus Demir. Het opzetten van solidaire structuren die door de vrouwen zelf worden vormgegeven, is de centrale bouwsteen van dit werk. “Er zijn alternatieven voor centraal gestuurde modellen en we hebben ze al getest. Nu willen we ze uitbreiden naar andere wijken.”
Bron: ANF
