Het Zweedse Solidariteitscomité voor Rojava verwerpt elke alliantie met Turkije. Zijn woordvoerder Andreas eist dat Zweden kiest voor de derde weg tussen de NAVO en Rusland.
Zweden staat op het punt om haar traditie van relatieve neutraliteit te breken en zich aan te sluiten bij het NAVO-veiligheidsbondgenootschap. Om Turkije ervan te overtuigen haar veto tegen de toetreding op te geven, maakt Zweden verregaande concessies. Afgelopen weekend hebben duizenden mensen in Stockholm geprotesteerd tegen de goedkeuring van een anti-terreurwet die wordt gezien als verdere concessie aan Turkije. Het Erdogan-regime eist dat Zweden de eigen Koerdische gemeenschap onderdrukt, stopt met diplomatieke en humanitaire betrokkenheid in Koerdistan en Koerden die in Zweden wonen uitzet naar Turkije.
De demonstratie, georganiseerd door de Alliance Against NATO, het Zweedse Solidariteitscomité voor Rojava (Rojavakommittéerna), de Linkse Partij, het Democratische Koerdische Gemeenschapscentrum in Zweden (NCDK-S) en de Vereniging Alles voor Iedereen (Förbundet Allt åt alla), had tot doel de Koerden en democratische krachten in Turkije te steunen en verzet te uiten tegen de Zweedse toetreding tot de NAVO. Onder de deelnemers waren ook aanzienlijke aantallen vlaggen van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) en foto’s van Abdullah Öcalan te zien, hoewel Turkije de Zweedse autoriteiten had gevraagd deze te verbieden.
Matt Broomfield van het onlineplatform Medya News heeft een interview gehouden met Andreas, een woordvoerder van het Rojava Comité, over de aanhoudende crisis in Zweden. We geven hier enkele fragmenten van het interview weer in het Nederlands.
Wat zijn de belangrijkste redenen waarom mensen in Zweden protesteren tegen toetreding tot de NAVO?
Er zijn verschillende redenen. Zweden is al meer dan 200 jaar een neutraal land. We hebben nooit een probleem gehad. Er was vanaf het begin een consensus in de Zweedse samenleving om geen lid te worden van de NAVO. Er was altijd een grote consensus hierover. Toen de oorlog in Oekraïne begon, veranderde de publieke opinie. Er was harde propaganda vanuit de rechtervleugel en ze slaagden erin om de top van de sociaaldemocratische regering te bewegen een verzoek aan de NAVO in te dienen.
Voor ons als Rojava-comité is het duidelijk dat we geen alliantie met Turkije willen. Tijdens de Turkse invasie in Rojava slaagden we erin Zweden te bewegen om de wapenverkoop stop te zetten. Zowel Zweden als Finland hebben hun wapenexport stopgezet. Toen het [NAVO-]proces begon, werd er onmiddellijk gesproken over het beëindigen van deze embargo’s. Dus begonnen we met demonstraties.
Hoe heeft het historische verzet tegen toetreding tot de NAVO zich opgelost?
De weerstand kwam vanuit de arbeidersbeweging en de anti-oorlogsbeweging tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dat was altijd een debat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben we Duitsland door Zweden laten trekken, maar in de schaduw hebben we een bondgenootschap met Engeland behouden. We zijn niet honderd procent neutraal, maar we zijn “bondgenootschap-vrij”. En we zitten niet in de NAVO, die een van de grootste oorlogsorganisaties in de geschiedenis is. De rechtervleugel heeft er altijd op aangedrongen dat we toetreden tot de NAVO, maar er was geen publiek belangstelling voor. Langzaam, heel langzaam, begonnen zelfs de sociaaldemocraten zich hiervoor uit te spreken. Ik heb 20 jaar geleden mijn militaire dienst vervuld, en toen zijn we overgestapt op NAVO-munitie, dus we hebben langzaam oefeningen met de NAVO uitgevoerd en daarbij gezegd dat we niet proberen om lid te worden van de NAVO, maar alleen willen samenwerken.
Hoe heeft het Zweedse publiek gereageerd op uw protesten tegen toetreding tot de NAVO?
Zweden is erg goed in het gehoorzamen aan wat de macht zegt. In onze media werd gezegd dat als je iets tegen de NAVO zei, je hetzelfde was als Rusland, wat onzin is – er zijn niet slechts twee kanten. Het is hetzelfde als bij de beslissing om de revolutie in Rojava te steunen: moeten we ons bij het regime of de rebellen aansluiten? Nee, we gaan onze eigen weg. Er is een derde weg die we kunnen bewandelen. En daar komt een deel van de inspiratie vandaan. Ik heb nog nooit meegemaakt dat de media ons zo hebben gesteund, omdat ze zichzelf ook tot zwijgen gedwongen voelden en weten dat Turkije het ergste land ter wereld is om als journalist te werken.
Verwacht u dat de Zweedse regering zal voldoen aan de eisen van Erdogan?
Er was een overeenkomst voor de uitlevering van, ik geloof, 30 personen. En toen kwam Erdogan thuis en zei dat we hadden ingestemd met de uitlevering van 73 personen. Zelfs de Zweedse premier kan niet zeggen of we mensen zullen uitleveren – dat is aan de rechtbanken. Voor een van de personen op deze lijst heeft het Hooggerechtshof besloten dat hij niet kan worden uitgeleverd. Dat is natuurlijk een grote zorg voor de Koerdische gemeenschap, die geen staatsburgerschap heeft. Ze weten niet wat er gebeurt.
Heeft u het gevoel dat de protesten invloed kunnen hebben op het beleid van de regering, of is deze overeenkomst al een uitgemaakte zaak?
Het Zweedse NAVO-verzoek is een eeuwige vraag waar we mee moeten werken. Turkije is degene die problemen veroorzaakt. Dat laat zien dat het mogelijk is om invloed uit te oefenen op het beleid van onze regeringen. We hebben tijdens de invasie in Rojava heel goed gezien dat als we goed genoeg mobiliseren, we de houding van onze regering kunnen beïnvloeden. We moeten alleen de vragen of onderwerpen vinden die echt een verschil maken.