- Turkije
Met bloemen en foto’s van hun vermiste familieleden verzamelden de Zaterdagmoeders zich deze week opnieuw op het Galatasarayplein in Istanbul om gerechtigheid te eisen voor mensen die voor de 1051e keer in staatsbewaring zijn “verdwenen”. De aanleiding voor de wake van deze week was ook de “Internationale weken tegen gedwongen verdwijningen in gevangenschap”, die liepen van 17 tot 31 mei.
De bijeenkomst werd bijgewoond door familieleden van de gedetineerden en activisten, evenals de medevoorzitter van de Partij voor Gelijkheid en Democratie van het Volk (DEM), Tuncer Bakırhan, en DEM parlementslid Pervin Buldan.
Kritiek op de cultuur van straffeloosheid
De verklaring tijdens de bijeenkomst werd voorgelezen door Maside Ocak, de zus van Hasan Ocak, die in 1995 in politiehechtenis werd doodgemarteld. Ze benadrukte dat de voortdurende straffeloosheid niet alleen bestaande mensenrechtenschendingen verbergt, maar ook toekomstige mogelijk maakt. “Deze cultuur van straffeloosheid staat sociale verzoening en een democratische rechtsstaat in de weg,” zei Ocak.
De familieleden van de verdwenen personen stellen al tientallen jaren dezelfde vraag: “Waar zijn onze geliefden?”. Volgens Ocak is gedwongen verdwijning een “misdaad die niet alleen de slachtoffers treft, maar ook het leven van de achterblijvers generaties lang traumatiseert”.
Eisen van de zaterdagmoeders
De protestbeweging, die al sinds 1995 bestaat, herhaalde ook deze keer haar belangrijkste eisen:
▪ Opheldering over het lot van alle verdwenen gevangenen,
Juridische herwaardering door aanklachten tegen de verantwoordelijken,
Erkenning van gedwongen verdwijning als misdaad tegen de menselijkheid in het Turkse wetboek van strafrecht
Een einde maken aan straffeloosheid,
Ratificatie en uitvoering van het VN-Verdrag tegen gedwongen verdwijningen,
en het opheffen van de politieblokkade op het Galatasarayplein.
“Vrede heeft waarheid, gerechtigheid en collectief geheugen nodig”
In haar toespraak benadrukte Maside Ocak dat de uitvoering van de eisen van de Zaterdagmoeders alleen mogelijk is binnen het kader van een duurzame en rechtvaardige vrede. Een dergelijk proces kan echter niet slagen zonder de bereidheid tot waarheid, herwaardering en gerechtigheid. “Echte vrede moet gepaard gaan met een uitgebreid maatschappelijk debat over het verleden, de erkenning van het onrecht dat is gepleegd en een rechtssysteem dat zijn werk onpartijdig en zonder hiaten doet,” zei Ocak.
De weg naar een nieuwe politieke orde, vervolgde Ocak, moet gebaseerd zijn op het herstel van het sociale geheugen, de consequente bescherming van mensenrechten en de afschaffing van structureel geweld. “De kans op vrede mag niet opnieuw worden opgeofferd aan partijpolitieke berekeningen. Er is een duidelijke en geloofwaardige politieke vastberadenheid nodig om een rechtvaardige en duurzame vrede mogelijk te maken.”
Verwijzend naar de lopende debatten over de ontbinding van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), het einde van de gewapende strijd en nieuwe vredesinitiatieven, zei Ocak: “Ter gelegenheid van de Week van de Verdwenenen hopen we dat het afzweren van geweld de weg zal openen voor een nieuw tijdperk van vrede – en we roepen de hele samenleving op om onze eis voor waarheid, gerechtigheid en een waardige vrede te steunen.”
Kırbayır: De strijd gaat door
De laatste toespraak werd gehouden door Mikail Kırbayır, broer van Cemil Kırbayır, die in 1980 in de gevangenis verdween. Hij benadrukte: “Tegen al diegenen die het lot van onze verdwenen familieleden onder het tapijt willen vegen, tegen elk beleid van vernietiging en ontkenning – wij, de familieleden van de verdwenenen, zullen samen met onze medestrijders blijven vechten totdat de waarheid en gerechtigheid aan het licht komen.”
Bron: ANF