De Syrische strijdkrachten blijven met Russische en Iraanse steun vorderingen maken richting Idlib en hebben verschillende gebieden die onder de Sochi-overeenkomst vallen bevrijd van door Turkije gesteunde jihadistische groepen. Zondag nam het Syrische regime het westelijke deel van Aleppo zonder weerstand over.
In de afgelopen twee dagen heeft de Turkse staat gesprekken gevoerd met de groep Hayat Tahrir al-Sham (HTS), geleid door al-Nusra. Deze gesprekken vinden plaats op een moment dat de relaties tussen de Sochi-garantiegevers Rusland en Turkije extreem gespannen zijn vanwege de situatie in Idlib.
De vergaderingen werden bijgewoond door ambtenaren van de Turkse geheime dienst MIT, de HTS en het zogenaamde “Vrije Syrische Leger” (FSA). Er zijn besprekingen gehouden over het ontbinden van de HTS en de integratie van zijn leden in de FSA. De Turkse staat was dus van plan om het argument van “strijd tegen het terrorisme” van Rusland weg te nemen en de indruk te wekken dat de verplichting uit de Sochi-overeenkomst om de jihadisten in Idlib in “radicalen” en “gematigden” te verdelen, zou worden vervuld.
Volgens bronnen die de diplomatieke en militaire ontwikkelingen in de regio volgen, heeft de Turkse staat HTS voorgesteld zich te ontbinden en zijn leden als vierde korps bij de FSA te voegen. Volgens het Turkse voorstel zouden HTS-commandant Muhammed al-Julani, andere raadsleden en hooggeplaatste emirs naar Afrin gaan om daar onder de bescherming van Turkije te blijven.
Na de tweedaagse gesprekken verwierpen al-Qaida en HTS dit voorstel. HTS heeft een verklaring afgegeven dat het niet zou worden ontbonden en verder zou gaan. Volgens de HTS-verklaring staan de deuren open voor nieuwkomers.
Een bron uit de regio zei: “HTS heeft zijn naam al verschillende keren gewijzigd. Het feit dat het deze keer niet ‘oplost’ en geen andere naam aanneemt, is te wijten aan het wantrouwen jegens Turkije. ISIS-leider Baghdadi is gedood terwijl hij onder bescherming van Turkije. Het zou dwaas zijn voor al-Julani en zijn team om te vertrouwen op de bescherming van de Turkse staat. Al-Qaida beschuldigde het Al-Nusra-front, dat wil zeggen de HTS, al in eerdere verklaringen van teveel vertrouwen te hebben in Turkije.”
Terugtrekking van het bolwerk van de Moslimbroederschap
Vlak vóór de HTS-verklaring trokken gewapende groepen zich terug uit gebieden in het westen van Aleppo, waardoor de troepen van het Syrische regime daar de controle hadden. Men zegt dat de Turkse staat achter de terugtrekking -welke zonder een enkel gevecht plaatsvond- zit uit dit gebied, bekend als het bolwerk van de Moslimbroederschap.
Het Syrische leger, met Iraanse en Russische steun, trekt sinds begin februari naar dit gebied. De FSA, die onder controle staan van Turkije, heeft versterkingen naar HTS gestuurd. Nadat HTS weigerde zichzelf te ontbinden, werden de FSA-groepen die naar de regio waren overgebracht, op Turkse orders teruggetrokken.
Het is opvallend dat de stappen tegen de HTS zijn genomen na de verklaringen van Turkse politici. De Turkse minister van Defensie, Hulusi Akar, heeft bijvoorbeeld gezworen maatregelen tegen alle groepen die zich niet aan het staakt-het-vuren houden. Ook president Erdoğan had vergelijkbare verklaringen afgelegd.
Turkse delegatie in Moskou
Een Turkse delegatie is vandaag in Moskou voor gesprekken met Russische functionarissen. Ondertussen heeft het Syrische regime een groot deel van het grondgebied veroverd dat in de Sochi-overeenkomst is gedefinieerd. De overeenkomst die op 17 september 2018 tussen Rusland en Turkije werd gesloten, voorzag in de oprichting van een 15 tot 20 kilometer brede demilitariseringszone ten zuiden van de Idlib en ten noorden van Hama, en ten oosten van de Idlib. De snelwegen M4 (Aleppo-Latakia) en M5 (Aleppo-Hama) zouden worden overgedragen aan de controle van het Syrische regime en de gewapende groepen zouden worden verdeeld in de categorieën “radicaal” en “gematigd”.
Met uitzondering van de volledige opening van de M4 heeft Rusland de meeste bepalingen van de overeenkomst in de praktijk geïmplementeerd, ondanks het verzet van de Turkse staat. In de aanloop naar de bijeenkomst van vandaag in Moskou heeft Turkije naar verluidt getracht zijn politieke reikwijdte uit te breiden door de terroristische organisatie HTS te transformeren.
Al-Qaida is voor het eerst in Syrië verschenen onder de naam Jabhat al-Nusra. In 2015 zijn extra organisaties aan de structuur toegevoegd en is de naam gewijzigd in Fatih al-Sham. Op 28 januari 2017 werden meer kleine groepen toegevoegd en werd de naam Hayat Tahrir al-Sham (HTS) aangenomen.
Auteur: Ersin Çaksu
