VN-experts verwelkomden het eenzijdige staakt-het-vuren dat de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) op 1 maart 2025 afkondigde, na meer dan 40 jaar conflict met Turkije.
“Na zoveel bloedvergieten en onveiligheid dringen we er bij de PKK en de Turkse regering op aan om het conflict vreedzaam op te lossen en de toepasselijke internationale humanitaire en mensenrechtenwetgeving te respecteren”, aldus de deskundigen.
De PKK heeft zich bereid verklaard een partijcongres bijeen te roepen om haar ontbinding en ontwapening voort te zetten. Zij heeft deze stappen afhankelijk gemaakt van een veilige omgeving, een staakt-het-vuren door Turkije, de oprichting van een wettelijk mechanisme voor vredesbesprekingen en de vrijlating van haar gevangen leider. In de tussentijd heeft de PKK beloofd alleen geweld te gebruiken uit zelfverdediging.
De Turkse president verwelkomde het eenzijdige staakt-het-vuren en drong aan op de onmiddellijke ontwapening van de PKK. Sinds de aankondiging heeft Turkije aanvallen uitgevoerd op vermeende PKK-doelen en gewapende groepen in Irak en Syrië waarvan het denkt dat ze gelieerd zijn aan de PKK, wat vragen oproept over het internationale verbod op het gebruik van geweld.
Koerdische strijdkrachten in Syrië hebben aangegeven dat het staakt-het-vuren van de PKK niet op hen van toepassing is.
“We dringen er bij Turkije en de PKK op aan om te onderhandelen over een duurzame en rechtvaardige vrede en vertrouwen op te bouwen door zich te verbinden aan een staakt-het-vuren om burgers te beschermen”, aldus de deskundigen.
“We moedigen de partijen aan om te leren van succesvolle vredesakkoorden elders,” aldus de deskundigen. Volgens internationale normen moeten vredesakkoorden het volgende omvatten:
-Ontwapening, demobilisatie, re-integratie en amnestie of gratie voor degenen die geen internationale misdaden hebben begaan;
alomvattende overgangsrechtspraak, zoals waarheidsvinding, snelle, grondige, onpartijdige en transparante onderzoeken, vervolging, genoegdoening voor slachtoffers en garanties dat herhaling wordt voorkomen;
-holistische maatregelen ter ondersteuning van slachtoffers van schendingen, waaronder materiële bijstand, bescherming, opsporing van vermiste personen, repatriëring van overledenen, bewustmaking en herdenking;
-hervorming van de veiligheidssector, de instellingen en het bestuur om misbruik te voorkomen; en alomvattende maatregelen om de onderliggende oorzaken van geweld aan te pakken om te voorkomen dat het conflict opnieuw oplaait.
-De deskundigen benadrukten de goede praktijken in de leidraad 2023 van de secretaris-generaal over overgangsrechtspraak.
Ze benadrukten ook dat de wereldwijde strategie voor terrorismebestrijding van de Verenigde Naties alle landen verplicht om de omstandigheden aan te pakken die bevorderlijk zijn voor terrorisme, waaronder “langdurige onopgeloste conflicten, ontmenselijking van de slachtoffers van terrorisme… het ontbreken van de rechtsstaat en schendingen van de mensenrechten, etnische, nationale en religieuze discriminatie, politieke uitsluiting, sociaaleconomische marginalisering en het ontbreken van goed bestuur”.
“We roepen de internationale gemeenschap op om de partijen te helpen het conflict snel en definitief op te lossen en een vredesakkoord effectief uit te voeren en te handhaven”, aldus de deskundigen.
De deskundigen hebben verschillende malen contact gehad met Turkije in verband met het conflict met de PKK.
Bron: ANF