In september 2022 bezocht Jina Amini, een jonge Koerdische vrouw, Teheran met haar broer. Ze werd aangehouden en gearresteerd door de Iraanse “zedelijkheidspolitie” (gasht-e ershad), die routinematig vrouwen willekeurig vasthoudt die zich niet houden aan de onrechtmatige en discriminerende sluierwetten van het land.
Ooggetuigen vertelden dat de politie haar in een busje duwde, haar sloeg en haar meenam naar het Vozara detentiecentrum in Teheran. Jina Amini en haar broer kregen te horen dat ze naar Vozara werd overgebracht voor een “educatieve” les met als doel het “hervormen” van het gedrag van vrouwen en meisjes die de rigide islamitische kledingvoorschriften van het land overtreden. Haar broer werd ook geslagen toen hij protesteerde.
Uren na haar arrestatie doken geloofwaardige berichten op dat de “zedenpolitie” haar in het politiebusje had onderworpen aan martelingen en andere mishandelingen, waaronder slagen op haar hoofd. Ze raakte in coma en werd in een ambulance overgebracht naar het Kasra ziekenhuis in Teheran.
Drie dagen later, op 16 september 2022, overleed ze in gevangenschap in het ziekenhuis.
Ze was slechts 22 jaar oud.
Amini’s dood in hechtenis leidde tot de landelijke “Jin Jihan Azadi” (Woman Life Freedom) opstand tegen decennia van ongelijkheid en wijdverspreide onderdrukking. De Iraanse autoriteiten reageerden met onwettig geweld, onder andere door het afvuren van scherpe munitie, metalen kogels en traangas in menigten van grotendeels vreedzame demonstranten.
Veiligheidstroepen doodden op onwettige wijze honderden demonstranten, waaronder kinderen, terwijl honderden anderen blind werden door het afvuren van metalen balletjes en duizenden anderen andere ernstige verwondingen opliepen door onwettig gebruik van geweld. Uit angst voor arrestatie en andere represailles zochten velen geen medische hulp. Tienduizenden mensen werden ook willekeurig gearresteerd.
Tijdens de opstand en de nasleep daarvan hebben de inlichtingendiensten en veiligheidstroepen zich ook op grote schaal schuldig gemaakt aan martelingen en andere vormen van mishandeling. Veel demonstranten, waaronder kinderen, werden gemarteld.