- Turkije
De voorzitter van de Grote Nationale Vergadering van Turkije (TBMM), Numan Kurtulmuş, heeft een mogelijk bezoek van de “Commissie voor nationale solidariteit, broederschap en democratie” aan het gevangeniseiland Imrali in het vooruitzicht gesteld. Voorwaarde is een besluit van het gremium, verklaarde Kurtulmuş vrijdag tijdens een bijeenkomst met hoofdredacteuren van toonaangevende media in Istanbul.
“Als de commissie een dergelijk besluit neemt, kan deze stap worden gezet”, zei Kurtulmuş toen hem werd gevraagd naar een mogelijk bezoek aan het gevangeniseiland waar de Koerdische vertegenwoordiger Abdullah Öcalan gevangen zit. Hij wilde zich hierover niet persoonlijk uitspreken, benadrukte de parlementsvoorzitter, maar wees erop dat verschillende politieke partijen al publiekelijk hun instemming met een dergelijke stap hadden betuigd.
De commissie, die al enkele maanden bijeenkomt, heeft tot nu toe 16 vergaderingen gehouden en daarmee een “belangrijke historische functie” vervuld, aldus Kurtulmuş. Het doel is om wegen te verkennen voor een duurzame oplossing van de Koerdische kwestie. Alle deelnemers aan de besprekingen tot nu toe hebben aangegeven bereid te zijn om het proces constructief te begeleiden: “Niemand heeft gezegd dat hij dit proces niet wil. Integendeel, er zijn veel waardevolle suggesties gedaan.”
Ontmoeting met veiligheidsautoriteiten in voorbereiding
Kurtulmuş kondigde voor komende week hoorzittingen aan met vooraanstaande veiligheidsfunctionarissen, die onlangs waren uitgesteld. Zo zullen de minister van Binnenlandse Zaken, de minister van Defensie en het hoofd van de Turkse geheime dienst MIT door de commissie worden gehoord. Volgens de voorzitter van het parlement zullen dit waarschijnlijk de laatste gesprekken zijn.
Kurtulmuş benadrukte dat het lopende proces geen klassiek vredesproces tussen Turken en Koerden is, maar veeleer een door het parlement begeleide overgang in het kader van de ontwapening van een gewapende organisatie. “Dit is een poging om een proces te begeleiden dat is begonnen met de verklaarde terugtrekking van de organisatie uit de gewapende strijd”, zei hij met het oog op de inmiddels ontbonden PKK. De sociale cohesie staat daarbij op de voorgrond. “Iedereen benadrukt de broederschap tussen Turken en Koerden en de eenheid van het land. Dat is van buitengewoon belang.”
Wetshervormingen pas na bevestiging van ontwapening
Kurtulmuş maakte duidelijk dat juridische aanpassingen – bijvoorbeeld op het gebied van politieke participatie of culturele rechten – pas in overweging kunnen worden genomen als een geloofwaardige en controleerbare ontwapening van de PKK is vastgesteld. Noch federalisering, noch een andere officiële taal naast het Turks staan momenteel op de agenda.
“De volgende cruciale stap is de bevestiging dat de organisatie zichzelf heeft ontbonden en dat er daadwerkelijk ontwapening heeft plaatsgevonden”, aldus Kurtulmuş. Deze vaststelling moet worden gedaan door de bevoegde veiligheidsdiensten – met name de geheime dienst MIT en het ministerie van Defensie – en uiteindelijk door de Nationale Veiligheidsraad. Pas daarna kan het parlement mogelijke wetgevende maatregelen nemen.
Onderscheid met het vroegere vredesproces
Kurtulmuş ziet duidelijke verschillen met het mislukte vredesproces van 2013-2015. Destijds stond het hele onderhandelingsproces grotendeels onder invloed van de Gülen-beweging (FETÖ), die vandaag door de staat als terroristische organisatie wordt beschouwd. “De instellingen die destijds namens de staat optraden, waren bijna volledig doordrongen van FETÖ-functionarissen”, aldus Kurtulmuş achteraf.
Bron: ANF