De Turkse staat werkt eraan om HTS (Hayat Tahrir al-Sham) in staat te stellen een reactionair systeem op te zetten dat nog repressiever en uitsluitend is dan het baathisme, waardoor de toekomst en de democratie van Syrië worden bedreigd. Tegelijkertijd streeft Ankara ernaar om de autonome besturen, die democratische systemen hebben opgebouwd, uit te schakelen door middel van samenzweringen en bloedbaden.
De terugtrekking van de regering in Damascus uit de komende besprekingen in Parijs onderstreept deze realiteit. Het is duidelijk dat Turkije om de terugtrekking heeft gevraagd en dat Damascus hieraan heeft voldaan. De Verenigde Staten en Frankrijk zijn zich volledig bewust van deze dynamiek. Turkije wil niet dat er enige kracht die Koerden omvat aanwezig is bij internationale besprekingen. In plaats daarvan heeft Ankara alles ingezet op HTS, zich volledig tegen de Koerden gekeerd en geweigerd dit standpunt te wijzigen. HTS heeft op zijn beurt geen democratische mentaliteit. Het verwerpt pluralisme en houdt vast aan een autoritair, gecentraliseerd bestuursmodel, waardoor het niet in staat is zich te verzetten tegen de plannen van Turkije of zich onafhankelijk te maken van de invloed van Ankara.
Wat zich in Syrië afspeelt, verdient onze aandacht. Op het eerste gezicht onderhandelen het Autonome Bestuur en de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) met Damascus. In werkelijkheid is het echter Turkije dat de voorwaarden dicteert en oplegt, terwijl Damascus niet veel meer is dan een ondergeschikte autoriteit van Ankara.
Damascus heeft nu parlementsverkiezingen op de agenda gezet en aangekondigd dat er vanwege “veiligheidsredenen” niet gestemd zal worden in Sweida en in Noord- en Oost-Syrië. Maar in werkelijkheid zijn juist de noordoostelijke regio’s het veiligst. Dit verhaal is een berekende verdraaiing van de feiten, bedoeld om de weg vrij te maken voor verdere aanvallen.
Net zoals Damascus “veiligheid” als voorwendsel gebruikte om troepen naar Sweida te sturen en bloedbaden aan te richten, schildert het nu de autonome regio’s af als onveilig. Het werkelijke motief is om gemeenschappen die weigeren zich te onderwerpen (degenen die zich hebben georganiseerd en politiek bewust zijn geworden) uit te sluiten van het bestuur.
HTS heeft, ondanks het onderhouden van bepaalde banden met het Autonome Bestuur, dit volledig uitgesloten van discussies over verkiezingen. In feite heeft HTS het proces omgevormd tot een louter benoemingssysteem: van de 210 parlementszetels worden er 70 rechtstreeks benoemd door Ahmad Shara. Dit is geen verkiezing, maar een opgelegde selectie, een praktijk die de autonome regio’s weigeren te accepteren.
Ondertussen blijft de Syrische samenleving ongeorganiseerd en ernstig verarmd. Honger, armoede en werkloosheid hebben de bevolking gebroken. Daar komen nog eens de bloedbaden onder alawieten en druzen bij, en het klimaat van angst dat daardoor is ontstaan, waardoor de samenleving steeds minder in staat is om eisen te stellen of politieke wil uit te oefenen.
De media, die vroeger door het Baath-regime werden gecontroleerd, staan nu volledig onder het gezag van HTS. Alternatieve stemmen en standpunten kunnen niet worden geuit of gepubliceerd. In plaats daarvan voert HTS een systematische lastercampagne tegen de autonome regio’s en tegen alawieten en druzen, die worden bestempeld als “verraders”, ‘separatisten’ of “agenten van de VS en Israël”. Deze campagne, die geworteld is in religie en Arabisch nationalisme, zet gemeenschappen tegen elkaar op en wakkert opzettelijk sociale spanningen aan.
Verkiezingen worden gebruikt als rookgordijn om het verhaal te veranderen en legitimiteit te creëren. In werkelijkheid zijn er geen politieke partijen, geen kieswet en geen georganiseerde krachten die vrij met elkaar concurreren. Een door HTS zorgvuldig geselecteerde commissie verklaart bepaalde namen gewoonweg “gekozen”. Het is geen democratie, maar een benoeming die zich voordoet als een verkiezing.
Na de ineenstorting van een repressief systeem als het baathisme waren echter de omstandigheden gecreëerd waarin democratie wortel kon schieten. Onder normale omstandigheden zou het volk gemotiveerd zijn geweest en de pleinen hebben gevuld om vrijheid te eisen, terwijl democratische krachten in een open en vrije sfeer het politieke toneel zouden zijn betreden. In plaats daarvan is het tegenovergestelde gebeurd.
De VN en de westerse mogendheden hadden dit niet mogen accepteren. Resolutie 2254 van de VN-Veiligheidsraad stelt duidelijk dat verkiezingen moeten worden gehouden volgens specifieke regels en met deelname van alle relevante partijen. Toch wordt de resolutie genegeerd alsof ze nooit heeft bestaan.
Door te zwijgen staan de westerse mogendheden en de VN toe dat Turkije HTS naar eigen goeddunken manipuleert. De Turkse regering steunt HTS onvoorwaardelijk en zet de groepering onder druk om een gecentraliseerd, autoritair systeem op te leggen. Ankara houdt niet alleen vast aan de gebieden die het bezet, maar mengt zich ook rechtstreeks in de interne aangelegenheden van Syrië, waardoor het de toekomst van het land in feite hypothekeert.
Turkije wil de democratische optie in Syrië uitwissen, waardoor HTS een systeem kan opleggen dat nog strenger is dan het baathisme, en autonome besturen kan ontmantelen door middel van complotten en geweld. Ankara is verre van het oplossen van de bloedige burgeroorlog in Syrië, maar wakkert juist actief de omstandigheden voor een nieuwe oorlog aan door Arabieren en Koerden tegen elkaar op te zetten en de kiem te leggen voor nieuwe vijandigheden.
Dit partnerschap tussen Ankara en HTS kan niet worden gezien als een eenvoudige bilaterale relatie. Toen de besprekingen in Parijs op de agenda kwamen, haastte de Turkse minister van Buitenlandse Zaken zich naar Damascus, riep Syrische ministers naar Ankara, dicteerde voorwaarden en zorgde ervoor dat de door hem gewenste overeenkomsten werden gesloten.
Syrië wordt bestuurd onder Turks toezicht. Het is van essentieel belang dat de bevolking van Syrië – en alle krachten die zich inzetten voor democratie en vrijheid – deze realiteit onderkennen.
Auteur: Zeki Bedran