Turkije heeft honderden advocaten willekeurig gearresteerd en hen voor de rechter gebracht in de nasleep van de mislukte militaire staatsgreep van het land in juli 2016, aldus Human Rights Watch in een onlanbgs uitgebracht rapport. De handeling maakt deel uit van de grote aanval van de Turkse autoriteiten op het recht op een eerlijk proces en op de rol van advocaten in de rechtsbedeling.
Het 56 pagina’s tellende rapport “Advocaten voor de rechter: beledigende vervolging en erosie van eerlijke procesrechten in Turkije”, onderzoekt hoe sinds de mislukte staatsgreep de politie en openbare aanklagers gericht zijn op advocaten met strafrechtelijk onderzoek en willekeurige detentie en hen associëren met de vermeende misdaden van hun cliënten.
De regering klaagt met weinig of geen bewijs van lidmaatschap van terroristische organisaties advocaten aan die schendingen van de rechten aan de kaak stellen. Rechtbanken hebben de aanval op de advocatuur nageleefd door advocaten te veroordelen tot langdurige gevangenisstraffen voor terrorisme op vaag bewijsmateriaal en in processen die een eerlijke procedure negeren. De onrechtmatige vervolging van advocaten ging gepaard met juridische wijzigingen die het recht op juridisch advies ondermijnen voor degenen die willekeurig worden vastgehouden op aanklacht van terrorisme.
“Het feit dat honderden advocaten in de gevangenis zitten en voor het gerecht moeten komen, het beperken van hun vermogen om op te treden voor mensen in politiehechtenis en in de rechtszaal, toont de verschrikkelijke toestand van het Turkse strafrechtstelsel en zou een grote zorg moeten zijn voor iedereen in Turkije en daarbuiten”, zei Hugh Williamson, directeur van de divisie Europa en Centraal-Azië bij Human Rights Watch. “Advocaten staan centraal in het recht op een eerlijk proces, en de bereidheid van Turkije om dit de afgelopen drie jaar te negeren is zeer verontrustend.”
In een periode van massale arrestaties en politiek gemotiveerde processen tegen journalisten, mensenrechtenactivisten en oppositiepolitici wegens beschuldigingen van terrorisme, hebben advocaten in Turkije een meer dan ooit cruciale rol te spelen bij de bescherming van de rechten van verdachten in politiehechtenis en beklaagden voor de rechtbank.
Human Rights Watch onderzocht dossiers van rechtszaken met 168 advocaten tussen 2016 en februari 2019.
Op 20 maart 2019 veroordeelde een rechtbank in Istanbul in een recente zaak 18 advocaten wegens ‘terrorisme voor banden met een verboden gewapende linkse groep’. Onder de veroordeelde advocaten ontvingen 11 van hen gevangenisstraffen van 8 jaar tot 13 jaar en 6 maanden en één kreeg een straf van 18 jaar en 9 maanden.
Selçuk Kozağaçlı, een mensenrechtenadvocaat en hoofd van de Advocatenvereniging, die werd gesloten onder de noodtoestand van Turkije, werd veroordeeld tot 11 jaar en 3 maanden.
Na het vonnis veroordeelden 39 advocaten van de Orde van Advocaten in Turkije de “herhaalde schendingen van het recht op een eerlijk proces, van het wetboek van strafvordering en van wettelijke bepalingen door de rechtbank”.
In een ander vonnis op 29 maart veroordeelde een rechtbank in Ankara 21 advocaten, tot gevangenisstraffen van tot 8 jaar en 1 maand voor lidmaatschap van de groep die door de regering en rechtbanken wordt aangeduid als de Fethullahistische Terroristische Organisatie, die zij de schuld geeft voor de couppoging.
In geen van deze twee massale processen was er bewijs dat de advocaten hadden deelgenomen aan gewelddadige activiteiten of aanzetten tot geweld.
Verschillende maatregelen die werden ingevoerd tijdens de noodtoestand na de staatsgreep in Turkije, die eindigde in juli 2018 en vervolgens de wet vormden, ondermijnen het recht van een verdachte op een juridisch advies en een verdediging, stelde Human Rights Watch vast.
De communicatie van advocaten met hun cliënten bij voorlopige hechtenis wegens terroristische misdrijven is effectief afgeschaft, aangezien het de autoriteiten nu is toegestaan dergelijke gesprekken te registreren en te controleren. Het kan advocaten (gedurende maximaal twee jaar) ook verboden worden om voor een cliënt op te treden die wordt geconfronteerd met een terrorisme-onderzoek als zij zelf worden onderzocht op terrorisme, en rechtbanken kunnen individuele advocaten beperken in hun toegang tot onderzoeksdossiers van mensen in politiehechtenis op verdenking van terroristische misdrijven. De politie gebruikt dergelijke rechterlijke beslissingen om te voorkomen dat de advocaten gedetineerden ontmoeten.
Maatregelen zoals het rechtbanken toe te staan hoorzittingen te houden en uitspraken te doen zonder aanwezige advocaten, door te beslissen dat de advocaten geen redenen hebben opgegeven voor hun afwezigheid; de verzoeken van advocaten om getuigen te horen af te wijzen omdat zij het doel achten het proces te verlengen; en om advocaten de mogelijkheid tot verweer te ontzeggen om een aantal beschermde getuigen persoonlijk voor de rechtbank te verhoren, omdat hun getuigenis op afstand wordt gegeven en hun stemmen worden gewijzigd of worden gescreend, alle ondermijnen de gelijkheid van wapens en de contradictoire elementen van de rechtszaak. Gelijkheid van wapens verwijst naar de fundamentele eis van procedurele gelijkheid tussen vervolging en verdediging om ervoor te zorgen dat beide partijen dezelfde kansen en voordelen hebben om hun zaak voor te leggen.
Advocaten geïnterviewd door Human Rights Watch rapporteerden dat, in terrorismeprocessen, rechtbanken in toenemende mate niet meer reageren op hun verzoeken om bewijsmateriaal kritisch te laten onderzoeken of testen en om getuigen voor de verdediging te horen. Advocaten zeiden dat ze weinig meer waren dan “extra’s” tijdens rechtszittingen. Gelijkheid van wapens tussen de openbare aanklager en de beklaagde kan niet worden bewaard als de advocaat van de verdachte geen effectieve verdediging kan krijgen en als de contradictoire elementen van de procedure weinig meer dan een formaliteit worden, zei Human Rights Watch.
Human Rights Watch deed een reeks aanbevelingen aan de Turkse regering, de Europese Unie en de EU-lidstaten, de Raad van Europa, de Unie van Turkse Orde van Advocaten en provinciale balies in Turkije, evenals bar-verenigingen en internationale advocatengroepen.
Turkije zou een eind moeten maken aan de systematische onrechtmatige detentie en vervolging van advocaten, aldus Human Rights Watch. Het moet advocaten toelaten om hun professionele taken effectief uit te voeren in overeenstemming met de garanties die zijn vastgelegd in de internationale mensenrechtenwetgeving, intrekking van de noodtoestand-wijzigingen die zijn omgezet in wetgeving die het recht op juridisch advies beperken en een einde maken aan massale rechtszaken van advocaten en het willekeurige gebruik van beschuldigingen van terrorisme.
“De Turkse regering zou een einde moeten maken aan haar aanval op de advocatuur,” zei Williamson. “De Unie van Turkse Ordes van Advocaten, andere groepen van advocaten, de EU en de Raad of Europa hebben een belangrijke rol te spelen bij het overbrengen van die boodschap naar Ankara.”
Het volledige rapport van Human Rights Watch is hier te lezen:
[pdf-embedder url=”https://koerdischnieuws.nl/wp-content/uploads/2019/04/turkey0419_web.pdf”]