- Duitsland
Na een intensieve voorbereidingsperiode vonden de Koerdische vrouwencultuurdagen in de eerste week van maart plaats in Berlijn onder het motto “Xwebûn – de kunst van het verzet”. Xwebûn betekent “zichzelf zijn” of “bij zichzelf blijven” en beschrijft de daad van zelfbevestiging te midden van onderdrukking en heteronomie. Het Koerdische Vrouwenbureau voor Vrede (Cênî), dat de culturele dagen organiseerde in samenwerking met JXK, TekoJIN, KJAR, Dest-Dan en Hunera Mizgîn, heeft nu een recensie gepubliceerd en samengevat: “De reeks evenementen bood een platform voor kunst, cultuur en politieke uitwisseling en werd bijgewoond door talrijke bezoekers.”
Opening met een indrukwekkende vernissage
De Cultuurdagen begonnen op 1 maart met een feestelijke vernissage in de Alte Münze. Er werden werken gepresenteerd van Bêrîvan Îbîn, Shilan Reshid, Susan Azizi, NubikArts, Selina Tango en Melina Tango. Özgür Isik zorgde voor de achtergrondmuziek. De tentoonstelling was tot 7 maart toegankelijk voor het publiek.
Panels en discussies over de rol van vrouwen in kunst en samenleving
Op de tweede dag van de Cultuurdagen vond een paneldiscussie plaats bij het Spore Initiative. Onder de panelleden bevond zich Mizgîn Tahir, de eerste Koerdische vrouwelijke operazangeres en dirigent uit Rojava, die sprak over hoe cultureel werk bijdraagt aan het behoud van de Koerdische identiteit. De Koerdisch-Alevitische activiste Açelya Erbaşlı besprak haar artistieke betrokkenheid bij het alevitisme. Berfîn Emektar, theateractrice uit Amed (tr. Diyarbakır), sprak over de assimilatiepolitiek van de Turkse staat en het verzet van Koerdische vrouwen in de diaspora. Schrijfster en regisseuse Cemîle Şahîn belichtte de patriarchale structuren in de kunstwereld en hun politieke uitdagingen.
Muzikale en culturele hoogtepunten
Op de derde dag brachten de vrouwen van het “Zaza Women Project” en de zangeressen Maviş Güneşer en Gule Mayera traditionele Klamî/Deyîş liederen ten gehore. Gülten Firat presenteerde Dengbêj, een orale en muzikale traditie van belangrijke historische gebeurtenissen.
Een ander hoogtepunt was het toneelstuk “Amargî” dat op de vierde dag in Theater X werd opgevoerd. De voorstelling was volledig uitverkocht.
Op de vijfde dag richtten de jonge vrouwen van TekoJIN zich op de geschiedenis van de anjerappel. Tijdens een workshop konden de deelnemers boekenleggers en armbanden ontwerpen. Deqqaqe Dîlara, die onderzoek doet naar de traditie van de deq, gaf inzicht in haar werk en presenteerde methoden van deze fysieke kunstvorm. Geïnteresseerden konden het traditionele graveren van deq uitproberen.
Op de zesde dag stonden traditionele Koerdische kostuums centraal. Koma Feraşîn en Koma Delîl Çiyager presenteerden traditionele kostuums uit Noord-Koerdistan en Hesekê in Rojava. Een modeshow rondde het evenement af, dat culmineerde in Koerdische dansen.
Workshops over jineolojî en sociale ecologie
Op de zevende dag van de Cultuurdagen werden bij het Spore Initiative workshops gehouden over jineolojî en sociale ecologie. JXK Berlin, Sermîn G. en Menekşe K. lieten de deelnemers kennismaken met deze onderwerpen en presenteerden aan het eind hun resultaten.
Afsluiting met een muzikaal hoogtepunt
De Cultuurdagen werden op 8 maart afgesloten met een groot concert in HAU2. De artiesten Dîlan Top en Sheyda Ghavami zorgden voor een onvergetelijke muzikale avond.
Een sterk teken van verzet
Cênî vatte samen: “De Koerdische Vrouwen Cultuurdagen lieten op indrukwekkende wijze zien dat kunst en cultuur centrale elementen van verzet zijn. Ze boden ruimte voor politieke debatten, artistieke zelfbevestiging en collectief gedenken. Speciale dank gaat uit naar de vele kunstenaars, organisatoren en supporters die deze dagen mogelijk hebben gemaakt.”
In totaal namen ongeveer 900 tot 1.000 mensen deel aan de verschillende evenementen van de Cultuurdagen. De organisatoren riepen op om 8 maart niet alleen te zien als een feestdag, maar ook als een dag van mobilisatie: “Onze strijd zal niet ophouden zolang het patriarchaat en het kapitalisme bestaan. Ons wapen is onze solidariteit en onze onvermoeibare inzet voor een eerlijkere wereld.”
Beeldrechten © Cênî