- Turkije
De vicefractievoorzitter van de Volkspartij voor Gelijkheid en Democratie (DEM), Sezai Temelli, heeft zich uitgesproken voor een terugkeer naar politieke onderhandelingen om de Koerdische kwestie op te lossen. Tegenover ANF Nieuwsagentschap benadrukte de politicus het belang van een “onderhandelende democratie” en de rol van het Turkse parlement als sleutelfiguur.
“Abdullah Öcalan heeft vanaf het begin gewezen op het belang van onderhandelingen, met name met betrokkenheid van het parlement”, aldus Temelli. Een dergelijk proces vereist een duidelijke politieke basis voor gesprekken. Juist dat is tot nu toe nagelaten – met merkbare gevolgen voor de hele samenleving. “Bijna elke crisis die we vandaag de dag meemaken, heeft te maken met de onopgeloste Koerdische kwestie”, aldus Temelli. Tot nu toe is er nog nooit een stabiel onderhandelingskader gecreëerd.
Öcalan als centrale gesprekspartner
De in het parlement ingestelde commissie heeft deze basis niet gecreëerd omdat zij de belangrijkste speler heeft genegeerd: “Zonder gesprekken met Öcalan is een serieuze democratische dialoog niet mogelijk”, aldus Temelli. De Koerdische vertegenwoordiger en oprichter van de PKK zit sinds 1999 in politieke gevangenschap op het Turkse gevangeniseiland Imrali.
Temelli ziet in een onderhandelingsdemocratie niet alleen een manier om bestaande conflicten op te lossen, maar ook een benadering om op lange termijn een pluralistische, democratische samenleving te creëren. “Het creëert nieuwe vormen van openbaarheid – tussen de politieke, civiele en privéruimte.” Deze benadering maakt deel uit van een radicaal-democratisch perspectief dat tot nu toe nauwelijks ruimte heeft gevonden in Turkije.
“Juridisch kader voor oplossing nodig”
In de parlementaire “Commissie voor Nationale Solidariteit, Broederschap en Democratie” vinden sinds enkele maanden hoorzittingen plaats met verschillende beroepsverenigingen, maatschappelijke organisaties en slachtoffergroepen over de Koerdische kwestie. Volgens Temelli is dat niet voldoende. Hij eist concrete juridische maatregelen: “Er zijn duidelijke wettelijke grondslagen nodig – bijvoorbeeld voor de juridische waarborging van ontwapening, politieke participatie en terugkeerprogramma’s. “Honderdduizenden mensen zijn de afgelopen decennia het slachtoffer geweest van vervolging en onderdrukking.
De situatie van Abdullah Öcalan is daarbij ook van cruciaal belang. Zijn detentie- en arbeidsomstandigheden moeten dringend worden verbeterd, aldus Temelli. “Veel mensen willen met hem praten, zich inzetten, maar de poorten van Imralı blijven gesloten. Dat blokkeert de dialoog.”
Kritiek op het Turkse beleid ten aanzien van Syrië
Temelli had scherpe kritiek op het Turkse buitenlandbeleid. Ankara zou bewust voorbijgaan aan het feit dat er in Noord- en Oost-Syrië een onderhandelingskader aan het ontstaan is tussen het Koerdisch getinte zelfbestuur en de overgangsregering in Damascus. “Daar is al een deel van wat wij democratische onderhandelingen noemen aan de gang”, zei hij. Turkije weigert dit proces te accepteren en onderschat het democratische potentieel van het autonome bestuur in Noordoost-Syrië.
Een politieke oplossing voor de Koerdische kwestie is echter alleen mogelijk als ook de ontwikkelingen in Syrië, Irak en Iran worden meegenomen. “Buitenlands beleid in het Midden-Oosten werkt niet als je de realiteit van de Koerdische bevolking in deze vier landen negeert”, aldus Temelli.
Omgang met het vonnis tegen Demirtaş: “Een politieke campagne”
Temelli had ook scherpe kritiek op de manier waarop de Turkse regering omgaat met het vonnis van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in de zaak Selahattin Demirtaş. Het besluit van het ministerie van Justitie om in beroep te gaan tegen het vonnis maakt volgens hem “deel uit van een politieke campagne” tegen de oppositie. “Dit is geen juridische, maar een politieke kwestie”, aldus Temelli. “Wie serieus over onderhandelingen spreekt, mag het proces niet tegelijkertijd door dergelijke stappen saboteren.”
Bron: ANF