- Turkije
De vicefractievoorzitter van de DEM-partij, Sezai Temelli, heeft de Turkse regering ervan beschuldigd centrale politieke en sociale problemen – met name de Koerdische kwestie – te negeren en in plaats daarvan wetten door te voeren die bestaande ongelijkheden vergroten. Tijdens een uitgebreide persconferentie in het parlement heeft Temelli maandag scherpe kritiek geuit op een lopende wetgevingsprocedure en het begrotingsbeleid van de regering, en heeft hij de rechterlijke macht ervan beschuldigd fundamentele beginselen van de rechtsstaat te negeren.
Koerdische provincies systematisch benadeeld
Een centraal thema in Temelli’s kritiek was de structurele achterstelling van de Koerdische regio’s in Turkije. “Als we het hebben over regionale ongelijkheid, dan wordt de situatie in de Koerdische provincies bijzonder duidelijk”, aldus Temelli. De economische verschillen tussen het westen van het land en het zuidoosten zijn ‘drastisch’ en “zo ernstig dat je je afvraagt of we wel in hetzelfde land leven”.
De politicus verwees daarbij naar eerdere classificaties van de nationale planningsinstanties, volgens welke veel Koerdische provincies tot de sociaaleconomisch zwakste “6e ontwikkelingszone” behoren, terwijl de economisch sterkste “1e zone” – bijvoorbeeld de regio Marmara – nauwelijks vergelijkbare problemen kent. “Deze realiteit wordt echter systematisch verdrongen in het parlement”, aldus Temelli.
De bevoegde commissie was niet bereid om de term “Koerdische provincies” te accepteren, onder verwijzing naar vermeende ongrondwettigheid. “Het gaat niet om de grondwet. Het gaat erom dat deze regio’s voornamelijk door Koerden worden bewoond, wat ook tot uiting komt in de verkiezingsuitslagen”, zei hij.
Speciale wet ter oplossing van de Koerdische kwestie verwacht
Met het oog op het proces om de Koerdische kwestie op te lossen, kondigde Temelli aan dat na afronding van de lopende commissiebesprekingen in het Turkse parlement een rapport met aanbevelingen voor een speciale wet zou worden ingediend. Dit zou de basis kunnen vormen voor een wet die beantwoordt aan de verwachtingen van de samenleving.
“De ‘Commissie voor nationale solidariteit, broederschap en democratie’ zal na afloop van haar besprekingen een rapport opstellen. Op basis daarvan zal een wetsvoorstel worden uitgewerkt”, aldus Temelli. Er is nog geen concreet tijdschema, maar het doel is om de wet voor het einde van het jaar goed te keuren.
Verzoek om bezoek aan Imrali
Temelli eiste bovendien dat de in het parlement ingestelde commissie een bezoek mogelijk maakt aan de Koerdische vertegenwoordiger Abdullah Öcalan, die op het gevangeniseiland Imrali gevangen zit. “We verwachten dat dit verzoek eindelijk wordt ingewilligd. Öcalan is een centrale figuur in elk serieus perspectief voor een oplossing”, aldus Temelli.
Begroting zonder sociale compensatie
Naast de Koerdische kwestie uitte Temelli scherpe kritiek op het begrotingsbeleid van de regering. Volgens Temelli houdt de ontwerpbegroting voor 2026 geen rekening met de belangrijkste sociale behoeften van de bevolking. Voorstellen van de DEM-partij ter ondersteuning van kleine boeren, mensen met een laag inkomen, gepensioneerden of werkende vrouwen zijn allemaal afgewezen. “Alle voorstellen die we in het belang van de bevolking hebben ingediend – van kwijtschelding van schulden tot verhoging van het minimumloon en de pensioenen – zijn afgewezen”, aldus Temelli. Ook een motie om het laagste pensioen te verhogen tot ten minste de helft van de armoedegrens werd door de regeringsmeerderheid verworpen.
De-inflatieprogramma mislukt
Temelli bekritiseerde ook de geplande belastinghervorming als onevenwichtig. “In plaats van de belastingdruk eerlijk te verdelen, wordt deze verder verschoven naar de schouders van werkenden, werklozen en armen”, zei hij. Het door de regering nagestreefde deflatieprogramma is mislukt, nu wordt er gezocht naar “nieuwe financieringsbronnen ten koste van de bevolking”.
“Kinderen gaan hongerig naar bed”: ministeries zonder sociale antwoorden
Temelli verweet de regering dat zij de realiteit van het leven van veel gezinnen volledig miskent. “Kinderen gaan in Turkije met honger naar bed. Maar het ministerie van Gezinszaken propageert toch een hoger geboortecijfer in plaats van de oorzaken van armoede te bestrijden”, zei hij. Ook initiatieven ter bescherming van vrouwen, zoals de oprichting van vrouwenopvangcentra of crisiscentra voor slachtoffers van seksueel geweld, zouden zijn afgewezen.
Scherpe kritiek op justitie
Tot slot beschuldigde Temelli de Turkse justitie opnieuw van rechtsinbreuk. Uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), met name in de zaak van de voormalige HDP-voorzitter Selahattin Demirtaş, zouden worden genegeerd. “Het arrest van het EHRM is duidelijk: Demirtaş moet worden vrijgelaten. De weigering van de rechterlijke macht om hieraan gevolg te geven, is een duidelijke schending van de grondwet”, aldus Temelli. Met dergelijke praktijken verwijdert Turkije zich steeds verder van de beginselen van de rechtsstaat. Hetzelfde geldt voor andere prominente zaken, zoals die van Tayfun Karaman of Can Atalay, wier vrijlating ondanks uitspraken van de hoogste rechterlijke instantie wordt geweigerd.
Bron: ANF