- Turkije
De administratieve observatieraad van de gevangenis in Sincan verhindert vrouwelijke gevangenen hun recht op voorwaardelijke vrijlating uit te oefenen op grond van beoordelingen van “goed gedrag”. Sinds januari 2021 is geen enkele gevangene wiens straf volgens de beslissingen van de raad in aanmerking kwam voor voorwaardelijke vrijlating, vrijgelaten. Er zijn geen positieve beoordelingen van “goed gedrag” afgegeven en het recht op voorwaardelijke vrijlating is niet toegepast.
Volgens een rapport uit 2024 van de Vrouwencommissie van de Vereniging van Advocaten voor Vrijheid (ÖHD) waren de redenen voor uitstel onder meer eerder opgeheven disciplinaire straffen, ontwikkelingsscores die niet met de gevangenen werden gedeeld of aan hen werden uitgelegd, beweringen dat gevangenen “organisatorische attitudes bleven vertonen” en dat ze “niet klaar waren om te re-integreren in de samenleving”. Op dit moment wordt aan 12 vrouwelijke gevangenen vrijlating geweigerd – vijf van hen hebben al 30 jaar gezeten.
Een ander belangrijk punt in Sincan is dat, terwijl evaluaties normaal gesproken om de drie, zes of negen maanden plaatsvinden, sommige gevangenen nu pas over een jaar een evaluatiedatum hebben gekregen.
ÖHD-advocaat Sipan Cizreli sprak met ANF Nieuwsagentschap over de situatie in de vrouwengevangenis van Sincan.
Cizreli legde uit dat wijzigingen in de executiewet tijdens de Covid-19-pandemie in 2020 hebben geleid tot verschillen in de toepassing van de criteria voor “goed gedrag”: “In 2020 zijn er wijzigingen aangebracht in de executiewet. Deze wijzigingen hadden gevolgen voor de manier waarop goed gedrag wordt beoordeeld. Twee artikelen van de wet zijn gewijzigd en vanaf dat moment vormden ze de basis voor de beslissingen van de Administratieve Observatieraad.
Sinds januari 2021 is geen enkele gevangene in de vrouwengevangenis van Sincan die in aanmerking kwam voor voorwaardelijke vrijlating daadwerkelijk vrijgelaten. Hoewel er evaluaties werden uitgevoerd, concludeerde geen enkele dat gevangenen goed gedrag vertoonden, waardoor het recht op vrijlating werd geweigerd.
We hebben 24 vrouwen geïdentificeerd die in aanmerking kwamen voor vrijlating, maar die werd afgewezen. Twaalf van hen werden pas vrijgelaten nadat ze hun volledige straf hadden uitgezeten. Momenteel zitten 12 vrouwen nog steeds gevangen, ondanks dat ze in aanmerking komen voor voorwaardelijke vrijlating, omdat de Raad hun rechten blijft blokkeren.
Onder hen bevinden zich vijf gevangenen met een levenslange gevangenisstraf, waaronder Sermin Demirdağ, die al 34 jaar vastzit.
Kopieer-plakbeslissingen
Cizreli merkte op dat de meeste beslissingen van de commissie bestaan uit herhaalde, stereotiepe bewoordingen, zonder individuele beoordelingen: “Er zijn geen specifieke vergelijkingen of evaluaties. Dezelfde zinnen worden herhaald, wat leidt tot herhaalde uitspraken dat er geen sprake is van goed gedrag. Uitdrukkingen als ‘toonde geen berouw’, ‘niet gerehabiliteerd’, ‘kan zich niet aanpassen aan de samenleving’ zijn subjectief, ideologisch en politiek.
Buiten de commissie worden beroepen ingesteld bij executierechters en vervolgens bij zware strafrechtbanken, maar in Ankara heeft geen van beide een positieve uitspraak gedaan.”
Willekeurige praktijk in Sincan
Cizreli voegde eraan toe dat sommige gevangenissen (zoals Bolu) voorwaardelijke vrijlatingen hebben toegekend, maar dat Sincan helemaal niets heeft ondernomen: “We weten van 1 à 2 gevangenissen waar vrijlatingen hebben plaatsgevonden, maar in Sincan is er geen vooruitgang geboekt. Het is volstrekt willekeurig. De commissie komt bijeen, maakt subjectieve beoordelingen en vaardigt herhaaldelijk identieke uitspraken uit.
Uiteindelijk is de vrijlating van 12 vrouwen afgewezen. Vijf van hen zitten al meer dan 30 jaar in de gevangenis en sommigen hebben ernstige gezondheidsproblemen als gevolg van hun lange gevangenschap.”
Enkele gevallen
Sermin Demirdağ (levenslange gevangenisstraf, 34e jaar): vrijlating zes keer afgewezen, met uitstel van drie, zes en negen maanden.
Nedime Yaklav (levenslange gevangenisstraf, 30 jaar): vrijlating zes keer afgewezen; laatste herziening met een jaar uitgesteld.
Nuriye Adet (levenslange gevangenisstraf, 30 jaar): vrijlating vijf keer afgewezen; laatste herziening met een jaar uitgesteld.
Gülşan Adet (levenslange gevangenisstraf, 30 jaar): vrijlating vijf keer afgewezen.
Hicran Binici (levenslange gevangenisstraf, 30 jaar): vrijlating vier keer afgewezen.
Andere gevangenen (Zeliha Ustabaşı, Elif Çetinbaş, Melike Göksu, Esra Soyaktaş, Fatma Aslan, Süheyla Taş, Emine Abiş): vrijlating elk één tot drie keer afgewezen.
Bron: ANF