Het leven van Sakine Arat belichaamt het eeuwenlange verzet en het lijden van het Koerdische volk. Ze werd geboren in 1934, midden in de ballingschap van haar familie, in een tijd waarin het beleid van vernietiging en ontkenning tegen het Koerdische volk zijn diepste sporen naliet. Dat waren de jaren waarin families uit elkaar werden gerukt, van hun land werden verdreven en aan wrede ballingschap werden onderworpen, een tijd waarin pijn en verzet vorm kregen. Haar familie behoorde tot de symbolen van het Koerdische verzet tijdens de Sheikh Said-opstand van 1925 en doorstond een schrijnende periode van ballingschap en lijden. Sakine Arat was een kind van die donkere dagen.
Ballingschap en het begin van het lijden
De periode waarin Sakine Arat werd geboren was er een van immense ontberingen voor het Koerdische volk. Haar familie, de Bukarki Sheikhs, speelden een belangrijke rol in de Sheikh Said Opstand en werden daarom verbannen. Deze gedwongen verhuizing viel samen met Sakine’s geboorte en de strijd die haar familie moest doorstaan werd de basis van de vele ontberingen die haar leven vorm zouden geven. Sakine Arat werd in 1934 geboren in Kütahya en kwam ter wereld te midden van ballingschap en armoede. Haar naaste familieleden en andere familieleden werden gedwongen om zich in verschillende steden te vestigen, waardoor het lijden dat ze meemaakten nog werd verdiept. Jarenlang werd haar familie beroofd van hun bezittingen en gedwongen om onder barre omstandigheden te overleven, terwijl ze worstelden om hun leven weer op te bouwen.
Haar kinderen en de nieuwe ontberingen in het leven
Sakine Arat trouwde op zeer jonge leeftijd met sjeik Celal, een familielid van haar vader. Uit dit huwelijk kreeg ze tien kinderen. De ontberingen in haar leven hielden hier echter niet op. Haar relatie met haar man verliep moeizaam en uiteindelijk scheidden ze. De tragedie sloeg al vroeg toe toen twee van haar kinderen op jonge leeftijd overleden, wat een keerpunt in het leven van Arat betekende.
In de jaren 80, toen het verzet en de hongerstakingen van de oprichters van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) in de gevangenis van Diyarbakır begonnen, nam haar zoon Cemal Arat deel aan deze historische strijd. Cemal Arat werd een van de symbolen van het gevangenisverzet van de PKK en in 1984 verloor hij zijn leven tijdens een hongerstaking. Getuige zijn van de dood van haar kind was een onbeschrijfelijke pijn, een pijn die Sakine Arat ten diepste voelde.
Maar daar hield het lijden niet op. Haar andere kinderen traden in de voetsporen van Cemal en kozen hetzelfde pad van strijd. Haar zonen, Tacettin en Murat, sloten zich aan bij de PKK en trokken de bergen in. Een andere zoon stierf bij een verkeersongeluk, waardoor het ondraaglijke verlies van Sakine Arat nog groter werd. En alsof dat nog niet genoeg was, beroofde haar 17-jarige dochter zich van het leven, waardoor haar verdriet nog groter werd. Met elk kind dat ze verloor, werd de pijn die ze doorstond dieper en dieper.
De vredesmoeders en het verzet
De jaren 1980 en 1990 waren ongelooflijk moeilijke jaren in Turkije, vooral voor het Koerdische volk en hun strijd voor rechten en vrijheid. Na de militaire staatsgreep van 1980 zorgde Sakine Arat niet alleen voor haar kinderen, maar raakte ze ook sterk betrokken bij het maatschappelijk verzet. Ze verhief haar stem tegen martelingen in gevangenissen, vooral in de gevangenis van Diyarbakır en op vele andere plaatsen. In de jaren 1990 werd ze een van de oprichters van het Vredesmoeders Initiatief, een organisatie die later een van de symbolische bewegingen van de Koerdische Vrijheidsstrijd zou worden.
Gedurende de late jaren 1980 en 1990 nam Arat actief deel aan talrijke demonstraties en protesten en plaatste zichzelf stevig in het hart van het sociale verzet. Wat begon met het gevangenisverzet in Diyarbakır ontwikkelde zich tot een niet aflatende strijd voor gerechtigheid in rechtszalen, op straat en tijdens openbare demonstraties. Ze hield nooit op met pleiten voor vrede en vocht onvermoeibaar voor gerechtigheid en vrijheid. Zelfs onder de zwaarste omstandigheden weigerde ze op te geven en ze verhief altijd haar stem tegen onderdrukking wanneer ze maar de kans kreeg.
Onverzettelijke vastberadenheid tegenover ontberingen en bedreigingen
De strijd van Sakine Arat was niet alleen de strijd van een familie om te overleven, het werd een symbool van de strijd van het Koerdische volk voor vrijheid. In de jaren ’90, een tijd die gekenmerkt werd door bedreigingen, opsluitingen, gedwongen verdwijningen, arrestaties en rechtszaken in het hele land, gaf Arat nooit op. Ondanks de gevaren bleef ze vastberaden standhouden tegen de onderdrukking. Gedurende deze periode verscheen ze regelmatig in de media en deelde ze zowel haar persoonlijke tragedies als het lijden van haar volk. Geen enkele intimidatie kon haar het zwijgen opleggen. Voor haar was de strijd niet alleen een noodzaak van die tijd, het was een existentieel gevecht voor een heel volk.
Een levenslange strijd voor vrede
Het leven van Arat staat symbool voor de meer dan honderd jaar durende strijd en het verzet van het Koerdische volk. De beweging van de Vredesmoeders gaf haar een nieuwe identiteit, waardoor ze een van de gezichten werd van de Koerdische vrijheidsstrijd. Ze miste nooit een gelegenheid om op te roepen tot vrede en nam altijd een ferm standpunt in tegen de onderdrukking van het Koerdische volk door de staat. Haar strijd was niet alleen voor het Koerdische volk; het was een strijd voor vrijheid en vrede voor de hele mensheid.
Jarenlang droeg Arat niet alleen het lijden van haar volk, maar zorgde ze er ook voor dat de wereld het opmerkte. Op 14 maart overleed ze op 91-jarige leeftijd en liet een krachtige erfenis achter. Ze werd uitgeroepen tot de eerste martelaar van het nieuwe strijdproces dat op gang werd gebracht onder Abdullah Öcalan’s paradigma van ‘Vrede en Democratische Samenleving’ en werd een symbool van de toekomst waar ze naar verlangde en waar ze zoveel voor opofferde.
Een symbool van verzet en vrede
Het leven van Sakine Arat is niet alleen de strijd van een moeder, maar ook een symbool van de strijd van een heel volk voor vrijheid. Haar verhaal staat voor verzet tegen onderdrukking, hoop die groeit te midden van verlies en lijden, en een standvastige verdediging van vrede. Ze wijdde haar hele leven aan de zaak van vrijheid en gelijkheid en stond altijd aan de kant van de vrede. Arat was een moeder, een verzetsvrouw en een ambassadeur van de vrede.
Vandaag de dag is haar naam voor altijd verweven met het verzet van het Koerdische volk en staat ze in de geschiedenis gegrift als een van de symbolen van de strijd voor vrede en vrijheid. Haar leven was een reis vol pijn, verzet en hoop. Deze strijd was nooit alleen voor haar eigen volk, het was een strijd voor een wereld waar rechtvaardigheid en vrede heersen. De nalatenschap van Arat blijft iedereen inspireren die zich verzet, die weigert de hoop te verliezen en die opkomt voor vrede.