Sinds het begin van de Rojava-revolutie, die begon in Kobanê op 19 juli 2012 en zich later verspreidde over de hele regio van Noord- en Oost-Syrië, zijn er lokale inspanningen geleverd om een onderscheidend economisch model op te zetten dat gebaseerd is op democratisch confederalisme en een ecologische samenleving.
Dit economische systeem is georganiseerd door middel van coöperaties en is gebaseerd op lokaal zelfbestuur. Het is gericht op harmonie met de natuur en streeft ernaar te voorzien in de behoeften van de bevolking in de regio en hun sociale solidariteit te versterken. De mensen gaan deze uitdagingen aan ondanks oorlog, embargo en voortdurende instabiliteit.
In het derde deel van dit verslag van ANF Nieuwsagentschap reflecteert Ciwan Şikrî, medevoorzitter van het coöperatiecomité van het autonome bestuur van Noord- en Oost-Syrië, over het op landbouw en veeteelt gebaseerde coöperatiemodel in de regio en de bijdrage ervan aan de lokale economie.
Klik op de link voor het eerste en het tweede deel van dit verslag.
De rol van coöperaties in de lokale economie
Welke producten kan het autonome bestuur van Noord- en Oost-Syrië zelfstandig produceren zonder afhankelijk te zijn van externe bronnen?
Vanwege de uitgestrekte landbouwgebieden is de regio Noord- en Oost-Syrië voornamelijk afhankelijk van de landbouw als economische kernactiviteit. Er is een overvloed aan landbouwproducten. Landbouw en veeteelt zijn nog steeds de meest basale middelen die we tot onze beschikking hebben, en coöperaties die op deze basis zijn gebouwd hebben bewezen succesvol te zijn.
Onze samenleving is een agrarische samenleving. Samen op het land werken heeft altijd deel uitgemaakt van de “natuur” van mensen. Daarom is er een sterke agrarische basis. Zeventig procent van onze economie is ervan afhankelijk. Ondanks de jarenlange oorlog in de regio gaat de productie in deze sector gewoon door. Dit is een erfgoed en als lokale overheid hebben we ons best gedaan om het te behouden. Dit erfgoed maakt het mogelijk om een gemeenschappelijke economie te creëren die geworteld is in landbouw en veeteelt.
Er moeten verwerkingscoöperaties worden opgericht
Onze coöperaties zijn op deze basis opgericht. De overgrote meerderheid van onze coöperaties is daarom gericht op landbouw en veeteelt. Coöperaties moeten functioneren binnen de grenzen van de beschikbare middelen en moeten zowel de coöperatie als de maatschappij economisch voordeel opleveren. In het verleden was dit niet het geval. Onder de heerschappij van het Baath-regime werden landbouwproducten als grondstoffen gebruikt en uitsluitend door het regime zelf gebruikt.
Enerzijds proberen we de landbouwproductie te verbeteren. Aan de andere kant werken we aan de ontwikkeling van faciliteiten waarin deze producten industrieel verwerkt kunnen worden. Op dit gebied worden ook coöperaties opgezet. Uiteindelijk wordt dit gedaan om ervoor te zorgen dat de samenleving niet afhankelijk is van externe bronnen. Op het gebied van voedsel, kleding en andere essentiële goederen wordt dit gezien als een vorm van zelfverdediging.
Katoen is bijvoorbeeld een van de belangrijkste gewassen in de regio. We hebben nu fabrieken die katoen kunnen verwerken tot ondergoed en bovenkleding. We hebben ook vooruitgang geboekt met bulgurverwerkende fabrieken. Er zijn ook zuivelfabrieken opgericht om dierlijke producten te verwerken. We streven ernaar om onze fabrieksinfrastructuur verder uit te breiden.
Economie als taak voor de hele samenleving
Dit proces toont niet alleen het succes van de coöperaties aan, maar brengt ook tastbare voordelen voor het publiek door lagere prijzen. We werken aan het dichten van de gaten in belangrijke producten zoals bulgur, noedels en ingeblikt voedsel. Ons belangrijkste doel is een gemeenschappelijke economie, een economie die direct ten goede komt aan de mensen. We bereiken dit door middel van het coöperatieve systeem.
Om dergelijke coöperaties te ontwikkelen, is ondersteuning essentieel. Deze taak kan niet alleen door het zelfbestuur, het coöperatiecomité of de economische vergadering worden volbracht. We proberen de voorbeeldprojecten die we hebben ontwikkeld aan een breder publiek te presenteren en mensen te laten profiteren van deze ervaringen. Een economie kan niet groeien zonder de deelname van de mensen. Daarom zetten we ons in om dit model te versterken.
De bijdrage van coöperaties aan de economie
Welke bijdrage leveren deze coöperaties aan de economie? Op welke sectoren richten ze zich voornamelijk en hoe profiteert het publiek hiervan?
Door de focus op landbouw profiteren niet alleen de coöperatieleden, maar de hele maatschappij. Economische ontwikkeling kan niet beperkt blijven tot degenen die direct betrokken zijn bij de coöperaties. De tweede belangrijke pijler is hoe de samenleving als geheel ervan profiteert. Uiteindelijk worden mensen aangemoedigd om coöperaties op te richten en eraan deel te nemen.
Hoe kunnen we deze effecten begrijpen? Door de situatie voor en na de oprichting van coöperaties te vergelijken. De meeste bakkerijen zijn tegenwoordig bijvoorbeeld georganiseerd als coöperaties. Deze bakkerijen zijn eigendom van de werknemers die er werken. De producten en winsten worden systematisch verdeeld op basis van vaste regels. Een bakkerijcoöperatie mag bijvoorbeeld 70% van de winst aan haar leden uitkeren.
Verhoging van kwaliteit en kwantiteit die relevant zijn voor het dagelijks leven
Veel van de eerdere problemen zijn opgelost. De variëteit en kwaliteit van het brood is merkbaar verbeterd. In het verleden waren er klachten van de bevolking en de coöperaties hebben geholpen om deze problemen op te lossen. Er is nu een duidelijk verschil tussen het brood van voor en na de introductie van het coöperatieve systeem. Het brood van nu is lekkerder en wordt onder hygiënischere omstandigheden geproduceerd. Dat is een tastbaar effect.
Daarnaast zijn er in de veeteeltsector coöperaties ontstaan die gespecialiseerd zijn in pluimvee. In het verleden moest bevroren vlees van buiten de regio worden geïmporteerd. Meer dan 200 pluimveebedrijven werden gesloten als gevolg van de oorlog. Onder de huidige omstandigheden is lokaal geproduceerd pluimvee nu echter meer dan voldoende voor de regio. We kunnen stellen dat de landbouw een veelbelovend ontwikkelingsniveau heeft bereikt.
Impact op de markt en prijsstelling
Kunnen we in dit geval zeggen dat de prijzen zijn gedaald en de koopkracht van de bevolking is toegenomen?
Dat is precies ons doel. Door het aanhoudende embargo en de belegering kunnen we onze overtollige producten niet exporteren. Als dit mogelijk zou zijn, zou de situatie aanzienlijk verbeteren. Als de politieke kwestie van erkenning en status wordt opgelost en we toegang krijgen tot externe markten, zou er meer economische groei en herstel mogelijk zijn. Hoewel we nog steeds bepaalde goederen moeten importeren, ligt onze belangrijkste oplossing in coöperatieve ontwikkeling. Zoals eerder gezegd vormen landbouw en veeteelt onze basis, dit zijn de middelen die we tot onze beschikking hebben.
Alle coöperaties zijn met elkaar verbonden. In het verleden moesten we veel dingen importeren, waaronder eieren. Dit bracht hoge kosten met zich mee, wat weer van invloed was op de prijs van vlees en gevogelte. Tegenwoordig zijn deze coöperaties zo gestructureerd dat ze onderling verbonden zijn. Daardoor is kippenvlees nu overal verkrijgbaar en kan het tegen zeer betaalbare prijzen worden gekocht. Dit was een paar jaar geleden nog niet het geval.
Groenteteelt en seizoensgebonden uitdagingen
Hoe staat het met de groenteteelt?
De groenteteelt in de regio wordt beperkt door seizoensomstandigheden. Het zaaien van groentezaailingen begint rond de vierde maand van het jaar en de oogst begint meestal half juni. Na een bepaalde tijd wordt de productie echter onderbroken. In de herfst veranderen de weersomstandigheden en daalt de opbrengst aanzienlijk. Momenteel is het alternatief voor dit seizoensverschil de productie in bioplastic kassen, die ook georganiseerd zijn in het kader van coöperatieve structuren. Deze kassen zijn ontwikkeld om het gat in de herfst- en wintermaanden te dichten en er kan gezegd worden dat ze redelijk succesvol zijn.
Dit type productie brengt echter ook bepaalde uitdagingen met zich mee. De gebruikte zaden zijn bijvoorbeeld geïmporteerd en de verzorging van de planten is vrij moeilijk. Er moet een gecontroleerde atmosfeer worden gecreëerd. Gebieden zoals Rimêlan zijn beter geschikt voor dit type productie en dienen als referentiepunt, hoewel er inspanningen worden gedaan om het uit te breiden naar andere gebieden. Het seizoensgebonden tekort aan groenten wordt met deze methode opgelost. Groenteproductie in bioplastic kassen is een praktische stap om aan de behoeften van de regio te voldoen als het groeiseizoen ten einde loopt.
De invloed van coöperaties op de markt
Hoe beïnvloedt dit de markt?
Ons primaire doel is om een directe invloed op de markt te hebben. We willen voorzien in de basisbehoeften van de samenleving tegen betaalbare prijzen zonder afhankelijk te zijn van externe bronnen. Het coöperatieve model dat we nastreven staat in contrast met de op winst gerichte principes van het kapitalistische systeem. We verwerpen bijvoorbeeld praktijken waarbij de prijzen worden verhoogd wanneer er een tekort is aan een product of waarbij de markt wordt overspoeld met producten om de winst te maximaliseren wanneer het aanbod groot is. Het is juist dit verschil in aanpak dat het publiek echt verlichting brengt.
De oprichting van een coöperatie
Hoe ziet het proces eruit wanneer een groep een coöperatie wil oprichten? Hoe verloopt het proces?
Er zijn twee hoofdtypen coöperaties. Het eerste type wordt financieel gesteund door de overheid. In het geval van een landbouwcoöperatie bijvoorbeeld, kan land worden toegewezen door de overheid en wordt er op basis hiervan een overeenkomst gesloten. Het grootste deel van de winst blijft bij de leden van de coöperatie.
Er zijn ook verschillende steunfondsen. Er is bijvoorbeeld een fonds speciaal voor landbouwmachines. Tien procent van de inkomsten van de coöperatie wordt in dit fonds gestort om de ontwikkeling en vernieuwing van apparatuur te ondersteunen. Als een coöperatie een tractor die al twee of drie jaar in gebruik is, wil vervangen door een betere, dan kan dat met het geld uit het fonds. Dit mechanisme is cruciaal voor de duurzaamheid van het systeem. Dit type coöperatie wordt financieel ondersteund door de overheid.
Privaat gefinancierde coöperaties
Bij het tweede type gebruiken coöperatieleden hun eigen kapitaal om een project te ontwikkelen. Ze organiseren zich uitsluitend binnen het coöperatieve systeem. Het project wordt schriftelijk ingediend. Ons werk aan dit model is nog niet afgerond, maar het doel is om coöperaties te ontwikkelen op basis van projectvoorstellen van de gemeenschappen.
De projecten die door de gemeenschappen worden voorgesteld, worden geëvalueerd door comités die zijn opgericht onder de Economische en Landbouwraad van Noord- en Oost-Syrië. Bij deze evaluatie wordt rekening gehouden met de specifieke kenmerken van elk kanton en elke gemeente. In het project moet duidelijk worden vermeld of het kapitaal door de aanvragers zelf wordt verstrekt of dat om administratieve steun wordt gevraagd. Coöperaties kunnen op beide manieren worden opgezet.
Als bijvoorbeeld drie tot vijf mensen een coöperatie willen oprichten, moeten ze een schriftelijk project indienen bij hun respectieve kantonale of gemeentelijke raad. Als het voorstel wordt goedgekeurd, wordt er een formele overeenkomst gesloten.
Tijdelijke en langdurige coöperaties
Er zijn ook tijdelijke coöperaties die worden ontbonden zodra hun doelen zijn bereikt. Daarentegen zijn er coöperaties voor de lange termijn, zoals coöperaties die gestructureerd zijn rond fabrieksmatige productie. De regelgeving beschrijft duidelijk de rechten en het wettelijke kader voor coöperatieleden en hoe de financiering werkt.
Al deze informatie wordt transparant gecommuniceerd naar alle leden van de coöperatie. Tijdens regelmatige vergaderingen bespreken de leden openlijk wat er is verkocht, hoeveel inkomsten er zijn gegenereerd, welke fouten of tekortkomingen er zijn opgetreden en andere relevante onderwerpen. Er worden ook jaarlijkse vergaderingen gehouden om de voortgang en de richting van het uitgevoerde werk te beoordelen.
De transformatie van sociaal bewustzijn
We blijven ons inspannen om dit systeem te ontwikkelen door te werken aan een mentale en ideologische transformatie. Een van onze grootste uitdagingen is het overwinnen van de invloed van mislukte modellen uit het verleden die nog steeds in het collectieve geheugen van de maatschappij hangen. We horen vaak: “Veel coöperatieve systemen ontwikkeld door welvaartsstaten zijn mislukt.” In reactie daarop proberen we de maatschappij het verschil en het potentieel van ons eigen model te laten inzien. Wanneer praktische resultaten zichtbaar worden, groeit het vertrouwen, en met vertrouwen komt een grotere participatie.
Rojava’s economische visie II: Bevordering van de sociale economie