- Noord-Koerdistan
De Taşköprü-vallei (Geliyê Godernê), bekend om zijn natuurlijke schoonheid, historische overblijfselen, inheemse plantensoorten en rijke biodiversiteit, wordt met de dag vernietigd door de aanhoudende bouw van de Silvan-dam (Farqîn). Hoewel er al veel bruggen worden gebouwd in het district, ook al is de dam nog niet operationeel, oogsten de dorpen die onder water zullen komen te staan nu hun laatste gewassen. In de vallei, waar al een groot viaduct voor de dam is gebouwd, worden natuurlijke landschappen langzaam onder beton begraven.
In het gebied waar de bouw van de brug voortduurt, hebben dynamietexplosies ernstige schade aangericht aan het historische dorp Taşköprü, dat gedeeltelijk is verwoest. Er is begonnen met de restauratie van het halfverwoeste Taşköprü, maar terwijl de oorspronkelijke stenen zijn verdwenen, wordt het nu gerepareerd met imitatie witte stenen. Er zijn ook beweringen dat de historische stenen van de brug zijn gestolen.
Een tweede Hasankeyf in de maak
De bouw van de Silvan-dam, die in 2010 van start ging en naar verwachting de op één na grootste dam van Turkije zal worden, zal meer dan 50 dorpen in de regio onder water zetten. Dorpen en landbouwgrond in de districten Kulp (Pasûr), Silvan en Lice (Licê) zullen worden vernietigd. Naarmate de bouw vordert, zal een groot deel van het district Kulp onder water komen te staan zodra de dam in gebruik wordt genomen.
Naast de Taşköprü-vallei zal de dam ook water vasthouden in het stroomgebied van de Pasur, waardoor de herinneringen aan drie zijrivieren van het district zullen verdwijnen. Deze dam, die niet alleen mensen- en dierenlevens zal vernietigen, maar ook historische locaties, zal een tweede Hasankeyf in de regio creëren. Terwijl de dorpelingen vol spanning wachten op de onzekere datum van ingebruikname, vindt er al een enorme ecocide plaats in de gebieden waar de bouw gaande is.
Stap voor stap geplunderd
Een van de eerste gebieden waarop men zich richtte, was de Taşköprü-vallei, waar gendarmerieposten werden gebouwd op de plaatsen die voor de brug waren aangewezen. Onder toezicht van deze posten begonnen dorpswachten bomen te kappen. Duizenden bomen rond en in de buurt van de vallei werden gekapt en met toestemming van het bosbouwdirectoraat te koop aangeboden.
Na het kappen werden bij de ingang van de vallei dynamietontploffingen uitgevoerd voor de fundering van de brug. Deze explosies beschadigden zowel de historische Taşköprü als huizen in het nabijgelegen dorp. Stenen van delen van Taşköprü stortten in, terwijl er scheuren ontstonden in de huizen van de dorpelingen.
Na de schade kondigden ambtenaren aan dat de brug zou worden gerestaureerd en sloten ze deze af voor het verkeer. De brug, die in de jaren twintig door Armeniërs werd gebouwd en ondanks alle ontberingen overeind bleef staan, liep na de meest recente explosies nog grotere schade op.
Waar zijn de stenen van de historische brug gebleven?
Na de schade werd een restauratieproject gestart, maar dit sluit niet aan bij de historische structuur van de brug. Bij deze restauratie bleek het gedeelte van de brug aan de kant van Kulp volledig te zijn gesloopt, waarbij de stenen van één boog ontbraken. De brug, die met nieuwe stenen is herbouwd die ver afstaan van het oorspronkelijke karakter, roept vragen op over waar de historische stenen zijn gebleven en wat ermee is gedaan.
Toen we de arbeiders op de bouwplaats hiernaar vroegen, antwoordden ze: “De brug is ingestort, we zijn hem aan het restaureren; hij komt toch onder water te staan. We weten niet waar de stenen zijn, maar ze waren allemaal beschadigd.” De laatste beelden van de lopende restauratie laten zien hoe de geschiedenis wordt uitgewist. Hoewel het lot van de beschadigde stenen onbekend blijft, uitten de lokale bewoners met wie we spraken hun vermoeden dat de stenen waren verkocht of gestolen.
Bron: ANF