- Noord-Koerdistan
In heel Koerdistan worden rivieren en beken steeds meer bedreigd door dammen en waterkrachtcentrales (HES). Hoewel sommige van deze centrales in het westen van Turkije zijn gesloten, blijven nieuwe projecten zich in het zuidoosten vermenigvuldigen, ondanks lokaal verzet en rechtszaken. Critici zeggen dat de dammen de landbouw verwoesten, gemeenschappen verdrijven en de klimaatcrisis verergeren.
Amed wordt omringd door dammen
Alleen al in Diyarbakır (Amed) zijn er al acht energiecentrales in bedrijf. Er zijn ook projecten gaande aan de rivieren Sarım en Zorê, waardoor de vrees bestaat dat de stad door dammen zal worden omringd. Ondertussen wordt er verder gebouwd aan de Silvan-dam, de op een na grootste dam van Turkije, waarmee in 2011 is begonnen en die na voltooiing tientallen dorpen onder water zal zetten.
Inwoners van Licê, Pasûr (Kulp) en Farqîn (Silvan) waarschuwen dat nieuwe dammen landbouwgrond en hele ecosystemen zullen vernietigen en duizenden mensen uit hun huizen zullen verdrijven.
Juridische strijd
Het Birsu HES-project dat gepland was voor het Sarım-bekken, tussen het district Licê in Diyarbakır en Dara Hênî (Genç) in Bingöl, werd aanvankelijk opgeschort na hevig verzet van de bevolking. Een rechtszaak die door dorpsbewoners was aangespannen, leidde tot de annulering van de milieueffectrapportage (MER) van het project.
Maar in een recente uitspraak heeft de Turkse Raad van State de annulering ongedaan gemaakt en een nieuwe inspectie door deskundigen gelast, waardoor het project in feite nieuw leven is ingeblazen.
“Deze beslissing brengt onze natuur in direct gevaar”, aldus Turhallı, die hieraan toevoegde: “Deze projecten brengen niets dan vernieling. Ze veroorzaken onherstelbare schade aan de landbouw, aan ecosystemen en aan het leven zelf.”
De levensader van de regio
Het Sarım-bekken irrigeert uitgestrekte landbouwgrond tussen Bingöl en Diyarbakır en ondersteunt de productie van walnoten, appels, druiven, bonen, tarwe en gerst, evenals veeteelt en bijenteelt. De lokale bevolking beschrijft het als de ‘levensader’ van de regio, die van cruciaal belang is voor zowel het levensonderhoud als de lokale economie.
“Als de dammen er komen, zullen vruchtbare velden onder water komen te staan of volledig uitdrogen”, waarschuwde Turhallı, en voegde eraan toe: “Dit bekken houdt het land het grootste deel van het jaar groen en ondersteunt zowel de lokale als de regionale markten. Het vernietigen ervan betekent het vernietigen van de ruggengraat van de gemeenschap.”
Dammen “bevriezen” het hart van de natuur
Milieuactivisten benadrukken dat dammen niet alleen om energie gaan, maar ook ecosystemen fundamenteel veranderen. Turhallı zei: “Dammen blokkeren de natuurlijke cycli van rivieren, verstoren de migratie van vissen en verstikken het waterleven. Ze verdrijven duizenden mensen en laten landbouwgrond stroomafwaarts verdrogen. Ze produceren misschien op korte termijn energie, maar in werkelijkheid zijn het enorme betonnen muren die de hartslag van de natuur stoppen.”
Klimaatverandering is al voelbaar in de regio, voegde hij eraan toe, waarbij hij opmerkte dat de gemiddelde temperaturen met maar liefst 10 °C zijn gestegen, de sneeuwval is afgenomen en de biodiversiteit met tweederde is afgenomen.
Een oproep tot alternatieven
Turhallı drong er bij de autoriteiten op aan om voorrang te geven aan alternatieve energiebronnen in plaats van dammen. Hij zei: “Als de natuur verdwijnt, zullen geld en zogenaamde ontwikkeling niets meer betekenen. Onze echte rijkdom is de natuurlijke wereld. Als we die niet beschermen, zullen overstromingen ons wegvagen, zal de zon ons verschroeien en zullen de winden ons verstrooien. De echte vraag is: wie dienen we? De natuur of de bedrijven?”
Bron: ANF