- Brussel
Een coalitie van mensenrechtenorganisaties en juridische instanties zal op 5 en 6 februari in Brussel een groot volkstribunaal bijeenroepen om vermeende oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen in het noorden van Syrië te onderzoeken. Het tribunaal, dat georganiseerd wordt aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), heeft als doel het documenteren en ter verantwoording roepen van wat organisatoren beschrijven als systematische aanvallen op de burgerbevolking en infrastructuur door Turkse troepen en aanverwante groepen in de regio die bekend staat als Rojava.
The Progressive International zei dat “dit initiatief komt temidden van toenemend bewijs van ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht, waaronder gedwongen verplaatsing van Koerdische gemeenschappen, vernietiging van cultureel erfgoed en wat de VN ‘kritieke’ verstoringen van essentiële civiele infrastructuur heeft genoemd. Bijzonder zorgwekkend is de herhaalde aanval op het waterstation van Alouk, waardoor meer dan een miljoen mensen geen betrouwbare toegang hebben tot schoon water – een actie die volgens de organisatoren een schending is van VN-resolutie 64/292, waarin toegang tot water wordt aangemerkt als een fundamenteel mensenrecht.
Het tribunaal zal verschillende ernstige beschuldigingen onderzoeken, waaronder het gebruik van verboden wapens tegen burgerdoelen, systematische vernietiging van religieuze plaatsen van de Yazidi’s en gevallen van gerichte politieke moord – zoals die op Hevrin Khalaf, de secretaris-generaal van de Toekomst Syrië Partij. Deze acties zullen worden getoetst aan internationale juridische kaders, waaronder de Conventies van Genève en het humanitair gewoonterecht, ook al zijn noch Turkije noch Syrië partij bij het Statuut van Rome.
Het proces wordt gesteund door een brede coalitie, waaronder het Democratisch Autonoom Bestuur van Noord- en Oost-Syrië (DAANES), het Nationaal Congres van Koerdistan (KNK) en meerdere mensenrechtenorganisaties die actief zijn in de getroffen regio’s. Het initiatief is een belangrijke poging om vermeende schendingen te documenteren via formele juridische kaders, zelfs zonder de traditionele jurisdictie van internationale rechtbanken.
Hoewel Volkstribunalen geen formele handhavingsbevoegdheid hebben, hebben ze in het verleden een belangrijke rol gespeeld bij het documenteren van mensenrechtenschendingen en het creëren van internationaal bewustzijn. Eerdere tribunalen hebben zaken onderzocht variërend van de Vietnamoorlog tot milieumisdaden en hebben vaak waardevolle documentatie geleverd voor toekomstige pogingen om verantwoording af te leggen.
Het tribunaal komt bijeen op 5 en 6 februari 2025 en vormt een cruciaal moment voor de internationale burgermaatschappij om de aanhoudende crisis in het noorden van Syrië te onderzoeken.