- Turkije
De Vrije Vrouwenbeweging (Tevgera Jinên Azad, TJA) heeft een verklaring uitgegeven waarin zij wijst op de dringende noodzaak van een vredesproces vanuit de basis, de verdediging van vrouwenrechten en het tot stand brengen van een democratisch en gelijkwaardig sociaal contract. De beweging roept alle vrouwen en alle geledingen van de samenleving die strijden voor democratie en rechtvaardigheid op om zich bij deze collectieve oproep aan te sluiten.
De verklaring van de TJA van zondag bevat het volgende:
“De afgelopen 40 jaar is het politieke, sociale en culturele landschap van Turkije gevormd door het conflict rond de Koerdische kwestie. De meest recente Koerdische opstand heeft een diepgaande invloed gehad op de politieke strijd, sociale bewegingen en het smeden van allianties in Turkije. De vrouwenbevrijdingsbeweging in Turkije, met al haar diverse componenten, heeft een cruciale rol gespeeld in het formuleren en verspreiden van het vredesdiscours, waarbij zij benadrukt dat vrede niet alleen een kwestie is van veiligheid waarover op het hoogste niveau wordt onderhandeld, maar een politieke en sociale kwestie die van onderaf moet worden opgebouwd.
Vandaag de dag staat de strijd om vrede te socialiseren en vanaf de basis op te bouwen voor ons, vrouwen, als een urgente, krachtige en brandende kwestie. Het socialiseren van vrede is geen eenmalige eis of actie, maar een voortdurende, langdurige inspanning die het smeden van allianties en het uitbreiden van solidariteitsnetwerken vereist. Vrouwen in deze regio hebben enorm veel geweld ondergaan op het snijvlak van patriarchaat, kapitalisme, militarisme, chauvinisme en religieus fundamentalisme – en hebben zich fel verzet. Van vrouwenmoorden tot armoede, van haatmisdrijven tot uitwissing, van de onteigening van vrouwenarbeid tot toenemend seksisme: het afgelopen decennium was een zeer moeilijk tijdperk. Elk mislukt of afgebroken vredesproces werd gevolgd door een sterkere golf van militarisme, oorlog, geweld, chauvinisme en nationalisme. Daarom hebben de afgelopen tien jaar enorme verwoesting gebracht. Maar ondanks alles zijn we nooit gestopt met strijden. Op basis van dit opgebouwde verzet stellen we nu duidelijke en concrete eisen tegen oorlogszuchtige politiek: een einde maken aan de praktijk van door de staat aangestelde curatoren, de antiterrorismewet afschaffen, alle politieke gevangenen vrijlaten (vooral zieken en ouderen), politiek decriminaliseren en terugkeren naar het Verdrag van Istanbul. Deze eisen zijn het resultaat van collectieve strijd.
De vrouwenbeweging voor vrijheid is zowel de drager van deze eisen als een van de belangrijkste actoren in elk vredesproces. In die zin is zij zich ten volle bewust van het doorslaggevende belang van het kader voor vrede en een democratische samenleving dat door de heer Abdullah Öcalan, de hoofdonderhandelaar van het proces, is geschetst, en beschouwt zij het streven naar vrede als haar essentiële politieke plicht. Bovendien blijft vredesopbouw niet beperkt tot Turkije alleen: het is rechtstreeks verbonden met het leven, de politieke wil en de veiligheid van Koerden in alle vier de delen, inclusief Rojava. Om deze reden zullen we ons verzetten tegen militaristische initiatieven en militaire operaties zowel binnen Turkije als over de grenzen heen, en zullen we ernaar streven om samen met onze internationalistische bondgenoten een brede vredescoalitie op te bouwen. We zijn ons ervan bewust dat vredesopbouw een langdurig proces is en gaan deze missie aan met de nalatenschap van degenen die we hebben verloren voor een eervolle vrede, en met de hoop op een nieuwe en gelijkwaardige wereld. We kennen het gewicht van onze taak en bereiden ons voor op een lange mars die dat gewicht waardig is.
Vandaag de dag heeft iedereen in Turkije behoefte aan vrede en democratie: van vrouwen tot de brede arbeidersklasse, van alevieten tot het Koerdische volk, van politieke gevangenen tot jongeren, van LGBTI+-personen tot gemarginaliseerde groepen. De Koerdische vrijheidsbeweging blijft zich inzetten voor het opzetten van een vredesprogramma dat alle onderdrukten, uitgebuitenen en strijdenden in Turkije verenigt onder een gemeenschappelijke socialistisch-democratische visie. Vrouwen staan in deze strijd op de voorgrond, omdat zij het meest acuut het geweld van oorlog, militarisme, nationalisme, kapitalisme, patriarchaat, religieus fundamentalisme, discriminatie op grond van geslacht en seksuele geaardheid, en kolonialisme ervaren, en omdat zij vechten met het sterkste verlangen naar een andere wereld en bevrijding. Om deze reden zullen vrouwen hun stem laten horen voor open politieke kanalen, voor wettelijke kaders die een oplossing mogelijk maken, en voor gedurfde politieke stappen. We weten dat vrede, een democratische samenleving en een nieuwe democratische basis mogelijk zijn – en dat veel sectoren van de samenleving daar al op verschillende manieren om vragen. Ons doel is om deze stemmen te verenigen.
Hoewel een nieuwe grondwet misschien niet de meest urgente eis op de huidige vredesagenda is, blijft het een cruciale kwestie. De grondwet van 1982, opgesteld door de militaire junta, vormt al veertig jaar lang de basis voor alle antidemocratische praktijken. Het wijzigen ervan is al lang een centrale eis, niet alleen van de Koerdische vrijheidsbeweging, maar ook van vele andere politieke bewegingen. Het debat over een nieuwe grondwet is om twee redenen van cruciaal belang: ten eerste biedt het brede sectoren van de Turkse samenleving de mogelijkheid om te discussiëren over een nieuw, democratisch en gelijkwaardig sociaal contract als definitieve juridisch-politieke tekst. Ten tweede dient een dergelijke grondwet in alle vredesprocessen als het juridische en politieke kader waarin de visie van gelijkwaardig samenleven na het conflict vorm krijgt.
Als TJA vertrouwen we op onze eigen kracht, onze politieke lijn en onze diepe banden met de bredere vrouwenbeweging. Aan de onderhandelingstafel willen we de stem en de woorden zijn van alle vrouwen die in vrede geloven en strijden voor de socialisering ervan in Turkije. Zonder iemand achter te laten, willen we de rechtmatige eisen van vrouwen – van vakbondsrechten tot de status van Koerden, van het afwijzen van ontkenning en assimilatie tot het verdedigen van de verworvenheden van werknemers, van het afwijzen van de reductie van het bestaan van vrouwen tot gezinsrollen – aan de orde stellen in het constitutionele debat. We weten dat vrede en een democratische samenleving alleen kunnen bloeien op een sterke juridische en politieke basis. We zullen daarom tot het einde toe strijden voor het creëren van deze basis, zowel voor democratisering en vredesopbouw als voor een nieuw sociaal contract.
Onze oproep is gericht aan alle vrouwen die in vrede geloven: kom met je geloof, je zorgen, je verwachtingen en je kritiek – laten we elkaar versterken door middel van debat en onze stemmen tot één collectieve stem maken. De Koerdische vrouwenbeweging heeft de ervaring om dit debat te leiden. Ze is vastbesloten om de stem van vrouwen in de constitutionele discussie te brengen en roept alle vrouwen van dit land op om in deze kritieke politieke periode mee te doen aan de gezamenlijke strijd voor vredesopbouw. We zijn er vast van overtuigd dat de gelijkwaardige co-existentie van alle onderdrukte, uitgebuite en strijdende mensen van deze landen tot stand zal komen onder leiding van vrouwen. Onze oproep is gericht aan alle vrouwen die deze overtuiging delen.