Op 4 oktober 2022 werd de Koerdische journaliste, academica en vrouwenrechtenactiviste Nagihan Akarsel vermoord toen ze haar huis verliet in het stadscentrum van Sulaymaniyah in Zuid-Koerdistan/Irak.
Vorig jaar deden meer dan 150 vrouwenorganisaties en vrouwen uit alle werelddelen en verschillende beroepen in een open brief een oproep aan de VN, de Raad van Europa en de Iraakse regering om de achtergrond van deze politieke moord op te helderen en de verantwoordelijken ter verantwoording te roepen, en om juridische en politieke maatregelen te nemen om verdere vrouwenmoorden en politieke moorden te voorkomen. Bij die gelegenheid werd het initiatief ‘Gerechtigheid voor Nagihan Akarsel’ geboren.
Het initiatief heeft nu een verklaring vrijgegeven waarin het zegt: “Op 24 december 2023 werd de moordenaar, Ismail Rasim Rifat Peker, een Turks staatsburger, door het Hof van Cassatie van de Koerdische regio van Irak ter dood veroordeeld op grond van artikel 2.2 van de antiterrorismewet. Maar noch het publiek, noch de familieleden van Nagihan Akarsel werden op de hoogte gebracht van het gerechtelijk onderzoek of de rechtbank. Op deze manier werd de familieleden het recht ontnomen om deel te nemen aan de procedure via wettelijke vertegenwoordiging.
Volgens de uitspraak van de rechtbank en berichten in de media was Ismail Peker eerder in Turkije gearresteerd voor het aanvallen van een vrouw met een hakmes in december 2017. Hoewel Peker werd veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf, werd hij al in 2022 vrijgelaten na 4 jaar en twee maanden detentie. In zijn verklaringen aan de autoriteiten in Zuid-Koerdistan na de moord op Nagihan Akarsel, gaf İsmail Peker toe dat hij tijdens zijn gevangenschap in Turkije de opdracht en betaling had gekregen van een “Turkse staatsambtenaar” om naar Sulaymaniyah te reizen om Nagihan Akarsel te vermoorden.
Hij gaf toe dat hij tijdens zijn verblijf in Sulaymaniyah werd begeleid en voortdurend in contact stond met ambtenaren van de Turkse geheime dienst MIT bij het plannen en uitvoeren van deze moord. Zij voorzagen hem ook van het wapen om de misdaad uit te voeren. Het feit dat Peker in dienst was van de Turkse geheime dienst MIT werd al enkele dagen na de misdaad bevestigd in een persverklaring van de Turkse ambassadeur in Irak, Ali Riza Güney.”
Aanstokers moeten worden vervolgd
De verklaring voegde eraan toe: “Hoewel er talrijke getuigenissen en bewijzen zijn dat de Turkse overheid de moord op Nagihan Akarsel organiseerde en dat er meer mensen bij de misdaad betrokken waren, werd alleen Ismail Peker veroordeeld. Voor zover wij weten zijn er nog geen gerechtelijke stappen ondernomen tegen de uitvoerders van de moord of andere medeplichtigen, laat staan dat er politieke maatregelen zijn genomen om verdere politieke vrouwenmoorden te voorkomen.
Een vertegenwoordiger van het Directoraat Midden-Oosten en Noord-Afrika van het externe optreden van de Europese Unie in Irak antwoordde vorig jaar op onze open brief dat “het EU-bureau in Erbil de verschillende kwesties in verband met deze moord en het onderzoek blijft volgen”. Het lijkt er echter op dat er geen maatregelen zijn genomen om het leven en de vrijheid van meningsuiting van Koerdische vrouwenrechtenverdedigers te beschermen.
Integendeel, de houding van de Koerdische regio en de Iraakse autoriteiten, het gebrek aan sancties door internationale mensenrechtenmechanismen en de politieke passiviteit van internationale organisaties hebben de Turkse AKP-MHP regering aangemoedigd om de moorden op Koerdische politici, vooral Koerdische vrouwelijke leiders en journalisten, binnen en buiten Turkije verder op te voeren. Voorbeelden hiervan zijn de moord op Sakine Cansiz, Fidan Doğan en Leyla Saylemez op 9 januari 2013 in Parijs, op Zeyneb Sarokhan op 22 september 2022 door een drone-aanval van het Turkse leger in de regio Autonoom Bestuur Noord- en Oost-Syrië (AANES), van Emine Karar op 23 december 2022 in Parijs, van Leman Shiwesh en Yusra Derwish op 20 juni 2023 door een droneaanval van het Turkse leger in de AANES-regio, van Feryal Sileman Khalid op 18 januari 2024 in Kerkuk/Zuid-Koerdistan-Irak. Op 23 augustus 2024 richtte een drone van het Turkse leger zich op een auto en vermoordde de Koerdische journalisten Gulistan Tara en Hero Bahadin in de regio Suleymaniyah / Zuid-Koerdistan-Irak. In navolging van Saddam Hussein’s ‘Anfal’ genocide operaties, bombardeert en evacueert het Turkse leger nu Koerdische en Assyrische dorpen, verbrandt bossen en slacht burgers – mannen, vrouwen en kinderen – af in dezelfde gebieden van Zuid-Koerdistan. Van 2023 tot juli 2024 werden in totaal 30 burgers, waaronder 4 kinderen, afgeslacht door het Turkse leger in Zuid-Koerdistan.”
Het initiatief riep “de organen van de Raad van Europa en de VN op om onmiddellijke en effectieve maatregelen te nemen om te voorkomen dat hun lidstaat Turkije ongestraft het internationaal recht blijft schenden en om ervoor te zorgen dat degenen die daadwerkelijk verantwoordelijk zijn voor deze politieke moorden politiek en juridisch worden gestraft.
Om gerechtigheid te bereiken voor Nagihan Akarsel en alle anderen die door de Turkse staat zijn vermoord, en om verdere vrouwenmoorden op vrouwenrechtenactivisten en journalisten te voorkomen, roepen we journalisten, academici, kunstenaars, lokale en internationale mensenrechten- en vrouwenorganisaties op om de politieke dimensie van deze moorden aan de orde te stellen door middel van persverklaringen, artikelen en een verscheidenheid aan acties en om samen te werken aan de veroordeling van de hoofdverantwoordelijken voor de moorden.”
Dringende en effectieve maatregelen nodig
Het Initiatief herhaalde haar eisen om te zorgen voor dringende maatregelen om de levens en rechten van Koerdische vrouwenrechtenverdedigers en journalisten te verdedigen. De eisen luiden als volgt:
“-De vervolging en veroordeling van de daders die verantwoordelijk zijn voor en betrokken zijn bij de moord op Nagihan Akarsel en alle andere buitengerechtelijke executies.
-Afsluiting van het Iraakse en Syrische luchtruim voor de Turkse luchtmacht, inclusief bewapende en ongewapende UAV’s (onbemande vliegtuigen).
Turkije oproepen om te stoppen met zijn illegale aanvallen, bezettings- en oorlogspolitiek en systematische moorden op vrouwenrechtenactivisten en mensen die in enig deel van Koerdistan wonen, in het bijzonder met betrekking tot het grondgebied van Irak en Noord- en Oost-Syrië.
Vervolging van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid – waaronder genocide en vrouwenmoord – gepleegd door Erdoğan en de AKP-MHP regering, in overeenstemming met het internationaal recht.”
Bron: ANF