- Turkije
Mede-directeur en Advocaat Veysel Ok van de Vereniging voor Media- en Rechtsstudies (MLSA) zei dat de regering in Turkije in 2012 is begonnen met internetcensuur en meerdere malen heeft geprobeerd sociale media te controleren door internetwetten in te voeren. Advocaat Veysel Ok zei dat het internet de komende jaren op de agenda van de regering en van iedereen zal staan: “Wij en de staat zijn ons hiervan bewust. Daarom ontstaan er ideeën over ‘hoe we het kunnen controleren’.”
Volgens het 2023 Censuur Rapport opgesteld door FreeWeb; werden 30 domeinnamen, meestal behorend tot Koerdische media, verboden in Turkije in slechts één jaar. In het rapport stond dat er in 2023 in totaal 14.680 nieuwsberichten werden geblokkeerd en dat deze nieuwsberichten meestal gingen over mensen die de regering bekritiseren of dicht bij de regering staan.
De regering realiseerde zich de kracht van sociale media
In een gesprek met ANF Nieuwsagentschap zei Veysel Ok het volgende over de censuurpraktijken tegen het internet: “Dit is eigenlijk het resultaat van een trend die zich heeft ontwikkeld sinds 2012, toen de Gezi-protesten begonnen. Zowel de regering als de oppositie realiseerden zich dat de internetmedia de reguliere media aan het vervangen waren. Mensen organiseerden bijeenkomsten en demonstraties op sociale media en uitten daar hun mening. Sociale media en de internetmedia begonnen de reguliere media te vervangen. De AKP realiseerde zich dit ook en veranderde de internetwet meerdere keren tussen 2012 en 2023. Waarom veranderde ze die? Omdat ze zich de kracht hiervan realiseerde.”
93 procent van de reguliere media is in handen van de overheid
Volgens gegevens van de TGS (Journalisten Unie van Turkije) is 93 procent van de reguliere media in handen van de overheid. Ok verklaarde dat journalisten vervolgens werden aangetrokken tot de internetmedia: “Toen de internetmedia en virtuele media de agenda begonnen te bepalen, heeft de regering herhaaldelijk de wet aangepast om deze te controleren. Het Constitutionele Hof verklaarde dat de huidige internetwet in strijd is met de wet en gewijzigd moet worden. Dit is het resultaat van de versterking van de autoritaire tendens in Turkije, de monopolisering van de media en de wens van de regering om het recht op informatie te controleren.”
Een gevolg van het autoritaire regime in Turkije
Ok vervolgt: “De regering wil niet dat informatie ergens anders vandaan komt dan van zichzelf, dus censureert ze alle informatie die ze niet kan controleren. Zelfs een vrederechter in Gümüşhane, die geen kennis heeft van het onderwerp, kan je nieuws blokkeren als je bericht over de rode lijnen van de regering, zoals de Koerdische kwestie, corruptie, het Syrische beleid, vluchtelingen. Journalistiek bedrijven in Turkije is nu als schrijven op water. Op het moment dat je schrijft, wordt er een aanklacht ingediend, wordt het nieuwsbericht verboden en wordt tegelijkertijd de toegang geblokkeerd. Dit is een gevolg van het autoritaire regime in Turkije. Talloze staatsinstellingen, van de Nationale Loterij tot Religieuze Zaken, hebben toestemming gekregen om de toegang te blokkeren zonder een directe beslissing van een rechtbank of rechter. Dit is de grootste aanwijzing dat de situatie uit de hand is gelopen en het is ongrondwettelijk omdat er geen oordeel van een rechter voor nodig is. Het Presidium voor Religieuze Zaken heeft de bevoegdheid om kritiek op een islamitische gemeenschap direct te blokkeren. Andere instellingen hebben ook de bevoegdheid om kritiek op hun eigen gebied direct te blokkeren. Dit is een indicatie van de veelkoppigheid van de wet in Turkije.”
Zelfs nieuws over corruptie, moord en kindermisbruik wordt geblokkeerd
Ok benadrukte dat de artikelen 8/A en 9 van Wet nr. 5651, die worden gebruikt voor toegangsblokkades en -verboden, verkeerd worden toegepast en verklaarde dat deze artikelen betrekking hebben op persoonlijke rechten: “Artikelen 8/A en 9 worden het meest verkeerd toegepast. Deze artikelen gaan over de bescherming van persoonlijke rechten, maar in Turkije wordt zelfs nieuws over corruptie, moord en kindermisbruik geblokkeerd op grond van persoonlijke rechten. Het Constitutionele Hof erkende dit ook in zijn uitspraak. Je kunt nieuws over corruptie niet blokkeren op grond van ‘er is een aanval op mijn persoonlijke rechten’. Persoonlijke rechten zijn één ding, corruptie is iets anders, maar in Turkije wordt nieuws over corruptie, de Koerdische kwestie en moorden geblokkeerd op grond van schending van persoonlijke rechten. Dit is een duidelijke indicatie dat het artikel verkeerd wordt toegepast.”
Naarmate het autoritarisme toeneemt, zal ook de druk op de Koerdische media toenemen
Ok merkte op dat de regering de Koerdische media het meest viseert en dat dit een gevolg is van het autoritaire beleid dat wordt gevoerd in de Koerdische kwestie: “Als gevolg van de impasse in de Koerdische kwestie in Turkije, worden de Koerdische media het meest verboden. Nu de Koerdische kwestie zich verwijdert van een vreedzame basis en geprobeerd wordt met geweld te onderdrukken, nu de staat autoritair wordt, zijn de Koerdische media en de Koerdische virtuele mediagebruikers het eerste doelwit. De staat wil niet dat andere ideeën dan zijn officiële ideologie over de Koerdische kwestie besproken worden. De staat wil niet dat er Koerdisch gesproken wordt. Instellingen dicht bij de staat willen niet dat de grondwettelijke rechten van Koerden besproken worden. Aangezien de huidige politieke conjunctuur ver verwijderd is van vrede, is dit er een gevolg van. Naarmate het autoritarisme over de Koerdische kwestie toeneemt, zal ook de druk op de Koerdische media toenemen.”
De linkse media staan ook onder druk
Ok wees erop dat: “Naast de Koerdische media staan ook de linkse media onder druk voor berichtgeving over Koerden, corruptie of Erdoğan en zijn familie. De toegang tot de linkse media is vele malen geblokkeerd. Als we kijken naar de beslissing om de toegang te blokkeren of het nieuws dat als rechtvaardiging wordt aangevoerd, is het ofwel nieuws over corruptie, nieuws over Koerden of nieuws waarin kritiek wordt geuit op het Syrië-beleid van de staat. Dit is niet omdat het linkse media zijn, maar vanwege de inhoud van het nieuws.”
Verwijzend naar de uitspraken van RTÜK (Hoge Raad voor Radio en Televisie) over YouTube, zei Ok: “YouTube is een van de gebieden die de staat nog niet heeft kunnen controleren. Er is nog steeds een kans om er vrije journalistiek te bedrijven. In 2021 heeft RTÜK de regelgeving gewijzigd. Met deze wijziging werd besloten dat YouTube ook onder toezicht van RTÜK zou komen. Daarnaast zijn journalisten die daar uitzenden nu verplicht om een licentie te krijgen, maar deze praktijk is nog niet begonnen. Omdat de hoeveelheid kritiek op de regering in straatinterviews de laatste tijd is toegenomen, is YouTube het doelwit van de regering geworden. De voorzitter van RTÜK kondigde aan dat er een waarschuwingsbrief zou worden gestuurd naar straatinterviews of andere kanalen om een licentie te krijgen en zich aan de regels van RTÜK te houden. We weten niet hoeveel kanalen er zijn. Deze kanalen kunnen worden gesloten, gedwongen een licentie te krijgen of hun onderwerpen te veranderen. De Turkse regering wil op YouTube dezelfde druk uitoefenen die ze eerder op Instagram en Twitter heeft uitgeoefend.”
Internet staat op de agenda van de regering en van iedereen
Advocaat Veysel Ok zei dat het internet de komende jaren op de agenda van de overheid en van iedereen zal staan: “Zowel wij als de staat zijn zich hiervan bewust en daarom creëren ze ideeën over ‘hoe we het kunnen controleren’. Daarom denk ik dat journalisten zich moeten voorbereiden. De komende tijd zal alles op het internet te vinden zijn.”
Bron: ANF