Negen jaar geleden, de bevrijding van Shengal

  • Zuid-Koerdistan

Negen jaar zijn verstreken sinds de bevrijding van de regio Shengal van de terroristische militie Islamitische Staat. Op 3 augustus 2014 werd de regio in het noordwesten van Irak binnengevallen door ISIS, waarbij de Iraakse legertroepen en de peshmerga van de regeringspartij van Zuid-Koerdistan, de KDP, die verantwoordelijk waren voor de veiligheid, zich zonder slag of stoot terugtrokken. ISIS pleegde genocide en vrouwenmoord op de Yazidi gemeenschap.

Alleen met de hulp van een dozijn guerrillastrijders van de PKK werden honderdduizenden mensen gered van een zekere dood of onderwerping. Versterkingen van de HPG (Volksverdedigingskrachten) en YJA Star (Vrije Vrouwentroepen) trokken vervolgens de Koerdische bergen uit. Samen met de YPG ( Volksbeschermingseenheden) en YPJ (Vrouwelijke  Volksbeschermingseenheden  werd een ontsnappingscorridor naar Rojava gecreëerd. De Verzetseenheden van Shengal (YBŞ) en de Vrouwelijke Verzetseenheden van Shengal (YJŞ) werden gevormd en de regio werd stap voor stap bevrijd. In januari 2015 werd een autonome raad uitgeroepen. Op 31 oktober 2015 begon een offensief om de dorpen ten westen van de stad Shengal te bevrijden, en op 13 november 2015 was ISIS volledig uit de regio verdreven.

Turkse aanvallen op Shengal

Shengal is het laatst overgebleven nederzettingsgebied van de Yazidi-gemeenschap. Sinds 2017 wordt het gebied regelmatig gebombardeerd door Turkse straaljagers en drones. De specifieke doelen zijn meestal faciliteiten van het bestuursorgaan ‘Democratische Autonome Raad van Shengal’ (MXDŞ) van de Zelfverdedigingseenheden. Veel van de dodelijke slachtoffers zijn burgers, vaak overlevenden van de genocide door ISIS in 2014. Veel militanten van de PKK-beweging die deelnamen aan de strijd tegen ISIS in Shengal en de Yazidi-gemeenschap beschermden, zijn ook gedood bij aanvallen van de Turkse staat. Toch gaat de wederopbouw van Shengal door. In de regio zijn volksraden opgericht en de Yazidi-vrouwenbeweging is een drijvende kracht in de strijd voor zelfbeschikking en overleving.

Bîro Berakat van de Autonome Raad van Shengal sprak met Mezopotamya Agency (MA) over de gebeurtenissen op dat moment:“Toen het bloedbad in Shengal begon, waren er veel militairen ter plaatse.Ze hadden beloofd de Yazidi-gemeenschap te beschermen.Maar toen verlieten ze Shengal.De Irakese regering verkleinde eerst hun aantal en trok vervolgens de troepen terug naar Bagdad.Een andere troepenmacht die had beloofd om de Yazidi’s te beschermen was de Peshmerga van de KDP.Maar zij verdedigden de Yazidi’s niet en lieten hen over aan de wrede bendes.

Daarvoor had de PKK het initiatief genomen om guerrilla-eenheden naar het Shengal-gebergte te sturen. Maar de strijdkrachten die Shengal niet beschermden en verdedigden, hinderden ook de guerrillastrijders. Ze wilden de Yazidi gemeenschap wegvagen. Twaalf HPG-strijders boden echter sterke weerstand. Ze bereikten de bergen en beschermden de vluchtende mensen.”

Bîro Berakat zei dat de strijd van de HPG-voorhoede het tij had gekeerd: “Deze twaalf vrienden werden geleid door kameraad Dilşêr en kameraad Memo. Dankzij het verzet dat zij leidden, kon onze gemeenschap zichzelf redden van de bendes. Later werd er een gang geopend en werden mensen naar veilige plaatsen gebracht. Het was deze kracht die de Yazidi-gemeenschap hielp om er weer bovenop te komen.”

Volgens Bîro Berakat begon de wederopbouw van Shengal op basis van Abdullah Öcalans model van een democratische natie pas later: “De studenten van leider Apo (Abdullah Öcalan) vochten hier maandenlang. Ze zagen het als hun plicht om de Yazidi-gemeenschap te beschermen, zelfs ten koste van hun eigen leven. Dankzij hun onbaatzuchtigheid konden we als gemeenschap blijven bestaan. Alle Yazidi’s kunnen zich identificeren met de ideeën van Shengal Apo. Na de bevrijding keerden degenen terug die Shengal toen niet verdedigden. Ze kwamen niet terug om Shengal te beschermen, maar om de PKK zwart te maken. Het verraad van de Yazidi gemeenschap zal altijd een zwarte vlek tegen hen zijn.”

Volgens Bîro Berakat zijn bijna 300.000 Yazidi’s na de bevrijding teruggekeerd naar Shengal, wat bemoedigend is: “In Shengal leven we samen met andere religieuze gemeenschappen. Als er geen verdere interventies plaatsvinden, kunnen alle religies, etniciteiten en talen hier samenleven. We hopen dat alle Yazidi’s terugkeren naar hun thuisland. Ze moeten de kampen in Zuid-Koerdistan verlaten en terugkomen. We hebben een hoge prijs betaald, maar daar hebben we geen spijt van. We zullen onze gemeenschap altijd verdedigen. Wat er toen is gebeurd, mag nooit worden vergeten.”