- Duitsland
In de Duitse hoofdstad Berlijn is tijdens een grote ceremonie een speciaal monument onthuld ter ere van de genocide in Dersim in 1937-1938.
Het monument voor het bloedbad in Dersim, dat onthuld werd in een park aan de Blücher Platz in de wijk Kreuzberg in Berlijn, heeft als doel de genocide te herdenken, de collectieve herinnering te bewaren en officiële erkenning op internationaal niveau aan te moedigen.
De inwijdingsceremonie werd bijgewoond door Clara Herrmann, burgemeester van het district Friedrichshain-Kreuzberg; Cem Özdemir, de Duitse federale minister van Voedsel en Landbouw; en Ezgi Kılınçaslan, de kunstenaar die het monument heeft ontworpen. Tal van anderen waren ook aanwezig, waaronder historici, sociologen, kunstenaars en vertegenwoordigers van verschillende instellingen.
Onder het motto “We herdenken, we herinneren, we eisen een herinneringscultuur” begon het evenement met een Gulbang, een traditioneel Alawitisch gebed, voorgedragen door Cevahir Altınok, Turabi Karabulut, Seydali Çiçek en Celal Keykubat, gevolgd door toespraken.
Kemal Karabulut, voorzitter van de Federatie van Dersim Verenigingen in Europa, sprak over het proces van het creëren van het monument en uitte zijn dankbaarheid aan iedereen die een bijdrage heeft geleverd.
Clara Herrmann, burgemeester van Friedrichshain-Kreuzberg, herinnerde zich dat een aanzienlijk aantal mensen uit Dersim zich tijdens de arbeidsmigratie in Kreuzberg vestigden, en zei: “Ze brachten niet alleen hun bezittingen mee, maar ook hun cultuur, hun begrip van gezondheid en hun heilige herinneringen: “Ze brachten niet alleen hun bezittingen mee, maar ook hun cultuur, hun begrip van gezondheid en hun heilige herinneringen. Dit is ons gedeelde verhaal. Daarom heeft het voor ons een diepe betekenis om hier vandaag te zijn. Hier staan is een statement tegen staatsgeweld, nationalisme en discriminatie. In Kreuzberg worden we een krachtige stem voor democratie, vrede en gelijkheid.”
Een democratische toekomst kan niet worden opgebouwd zonder het verleden onder ogen te zien
De Duitse minister van Voedsel en Landbouw Cem Özdemir verklaarde dat het bloedbad van Dersim nog steeds wordt verdraaid in de officiële geschiedenisboeken in Turkije en vervolgde: “De woede van Dersim is hier vandaag bij ons in Kreuzberg. De namen van de rode bossen werden uitgewist. Zij die zich verzetten werden gedood; zij die dat niet konden werden tot onderwerping gedwongen. Deze pijn is niet geluwd. Er wordt gezegd dat de operatie van Dersim werd uitgevoerd in naam van de eenheid, maar die eenheid was de eenheid van de soennitische islam, de Turkse identiteit en gehoorzaamheid. Een democratische toekomst kan niet worden opgebouwd zonder het verleden onder ogen te zien, net als wat Armeniërs en Syriërs in 1915 werd aangedaan. Ontkennen wat er in Dersim is gebeurd schaadt ook de waardigheid van Turkije. Maar door deze herinneringen niet te vergeten, kunnen we samen bouwen aan een rechtvaardige en schone toekomst.”
Dit monument is een uitnodiging om ons hart voor elkaar te openen
Kunstenaar Ezgi Kılınçaslan, die het monument ontwierp, zei het volgende over de creatie ervan: “Dit idee zit al bijna 15 jaar in me. De afgelopen tweeënhalf jaar heb ik het individueel nagestreefd. Ik begon met het werk in 2022 door middel van een workshop waaraan ik meedeed. Ik bouwde connecties op met veel mensen, van Armenië tot Parijs tot Beiroet. Ik vroeg mezelf af: Hoe herinneren we ons de ‘wij’? Hoe willen we het ‘wij’ oproepen? Hoe kunnen we onze liefde binden aan andere mensen? Deze stad, dit plein, met al zijn pijn, herinneringen en schoonheid, staat hier. Dit monument is een uitnodiging om ons hart te openen voor elkaar.”
Pascal Meiser, federaal parlementslid van Die Linke, zei: “Dit is niet langer alleen een zaak van mensen uit Dersim. Ongeveer 40.000 mensen uit Dersim wonen in Berlijn. Hun verleden ligt in Dersim, maar hun wortels liggen in Kreuzberg. Het bloedbad van 1938 ging niet alleen over moorden; het was een poging om een taal, een religie en een cultuur uit te roeien. Dit is geen gemakkelijk proces, maar we mogen het niet vergeten. Dit plein is een antwoord op nationalisme, op ontkenning en op het zwijgen dat een taboe is geworden.”
Duitsland draagt ook verantwoordelijkheid voor het bloedbad in Dersim
Gökay Akbulut, lid van het federale parlement van Die Linke, verklaarde: “De inwoners van Dersim verwijzen naar die dagen als ‘Tertele’. De Koerdische Alawitische bevolking, die Zazaki spreekt, werd meedogenloos aangevallen. Vrouwen en kinderen verstopten zich in grotten. Sommigen werden levend verbrand. Naar schatting werden ongeveer 70.000 mensen gedood. Duitsland draagt ook indirecte verantwoordelijkheid voor deze misdaad, omdat gedocumenteerd bewijs aantoont dat Duitse experts wapentraining gaven aan het Turkse leger. Tot op de dag van vandaag heeft de federale regering geen onafhankelijk onderzoek ingesteld. Ongeveer 200.000 mensen van Dersim afkomst wonen in Duitsland. Dit is een deel van hun identiteit. Dit monument is niet zomaar een beeldhouwwerk; het is een representatie van het collectieve geheugen, een oproep tot confrontatie.”
Deze wond bloedt nog steeds
Ferhat Koçak, federaal parlementslid van Die Linke, benadrukte in zijn toespraak dat Dersim meer is dan een geografische regio; het is een symbool van verzet en herinnering. Koçak zei: “Dersim is een wond… en deze wond bloedt nog steeds,” benadrukkend dat wat er gebeurd is niet beperkt is tot Dersim alleen.
Koçak herinnerde eraan dat de eerste grote aanvallen tegen Koerdische Alawieten begonnen in Koçgiri in 1921 en vestigde de aandacht op het verzet van Alişêr en Zarife. Hij zei: “Ze stonden op voor eenheid, maar ze werden verraden en in de steek gelaten. Het vuur van dat verraad verbrandde Dersim in 1937.”
Koçak wees erop dat de vliegtuigen en bommen die bij de genocide in Dersim werden gebruikt, in Duitsland waren gefabriceerd: “De mensen van Dersim waren slachtoffers van de Duits-Turkse wapenbroederschap.” Hij benadrukte dat, net als in het verleden, Duitsland vandaag zwijgt en voegde eraan toe: “Maar we zullen niet zwijgen. Als we vergeten, zal deze pijn opnieuw gebeuren. Het monument dat we vandaag inwijden is geen steen van rouw; het is een steen van hoop. Het staat voor gerechtigheid, vrede en eenheid. Het is ook een waarschuwing, een oproep, voor Koçgiri, voor Dersim, voor Seyit Rıza en voor toekomstige generaties. Als we niet samen strijden, zullen we samen vernietigd worden. Maar als we samen staan, zullen we winnen. Moge Khidr onze metgezel zijn.”
Tijdens de ceremonie werden toespraken gehouden door Associate Professor Dr. Gülşah Stapel, Nurettin Ertaş (voorzitter van de Dersim Culturele Vereniging Berlijn), federaal parlementslid Hakan Demir, regisseur Gülsel Özkan, auteur Celal Yıldız, Berlijns parlementslid Sevim Aydın, AGADEKA Vereniging en Volkerenraad lid Dimitros Constantinidis, historicus Professor Dr. Taner Akçam, socioloog en schrijver Professor Dr. Tassa Hoffman, Dr. Yüksel Özdemir (voorzitter van de Berlijnse Alawitische Gemeenschap), en Müslüm Karadaş (voorzitter van de Dersim Culturele Vereniging Berlijn).
Na de inhuldiging van het monument werden er muzikale optredens gegeven door Rençber, Punara Ma en Imam Özgül.
Bron: ANF