- Rojava/Noord-en Oost-Syrië
Op 15 augustus 2016 werd de Noord-Syrische stad Manbij volledig bevrijd door de Syrische Democratische Krachten (SDF) – waarmee een einde kwam aan de meer dan twee en een half jaar durende heerschappij van de Islamitische Staat.
Voor ISIS was het verlies een zware nederlaag, aangezien Manbij werd beschouwd als de “geheime hoofdstad”, gelegen op de strategisch belangrijke aanvoerroute van de Turkse grens naar Raqqa, waar zelfmoordterroristen werden opgeleid en onder meer naar Europa werden gestuurd.
Kort voordat de SDF op 1 juni 2016 het bevrijdingsoffensief bij de Tishrin Dam lanceerde, was de Militaire Raad van Manbij opgericht door de SDF onder leiding van de Volks- en Vrouwenverdedigingseenheden (YPG/YPJ). Een van de medeoprichters was Abu Leyla (Faisal Abdi Bilal Saadoun), die op de derde dag van de operatie tijdens een artillerie-aanval in het hoofd werd geraakt door granaatscherven. Toen Abu Leyla op 5 augustus stierf, werd het offensief op Manbij naar hem vernoemd.
75-daagse bevrijdingsstrijd
De strijd om Manbij, die sinds 2014 onder IS-terreur stond, duurde in totaal 75 dagen. Het was een groot succes, waarin YPJ-strijders een grote rol speelden. Onvergetelijk zijn de beelden van vrouwen die na de bevrijding hun sluiers verbrandden en sigaretten opstaken, van mannen die in het openbaar hun baard lieten scheren, en de opgeluchte en stralende gezichten van kinderen. Maar de strijd om een vrij Manbij kostte ook veel geld. Grote delen van de stad werden verwoest. Ongeveer 300 strijders werden gedood, onder wie enkele internationalisten.
Manbij: Etnisch en taalkundig mozaïek
Na de bevrijding van Manbij stond de SDF voor de uitdaging om de bevolking samen te brengen rond het politieke project van de “Democratische Federatie van Noord-Syrië”. Manbij is een etnisch en linguïstisch mozaïek, waarvan de inwoners voor 70 procent uit Arabieren, 20 procent Koerden, vijf procent Turkmenen en een klein aantal Circassiërs en Armeniërs bestaan, die decennialang werden verdeeld door tribale conservatieve beleidsmaatregelen die werden gepromoot door het Syrische regime. In de jaren onder de controle van IS werd dit verdeeldheidsbeleid geïntensiveerd.
Sociaal model heeft hoge democratische normen
In het najaar van 2016 droeg de Militaire Raad het bestuur van de regio over aan de Burgerraad van Manbij. In maart daaropvolgend werd de Burgerraad omgedoopt tot de “Wetgevende macht van het Democratische Bestuur van Manbij” om zijn reikwijdte te verbreden en zijn democratische legitimiteit te vergroten. Direct aan het begin werd in alle kantoren een gendergelijk dubbel leiderschap van één vrouw en één man ingevoerd, zodat het aandeel vrouwen in de administratie 50 procent is. De leiding van de zelfadministratie bestaat uit 132 personen. Alle sociale groepen zijn vertegenwoordigd volgens hun bevolkingsaandeel. Het belang van Manbij wordt dus niet alleen verklaard door zijn geostrategische positie in de algehele Syrische context, maar ook door het politieke systeem dat daar sinds augustus 2016 is gevestigd, dat een zeer hoge democratische claim heeft en wordt beschouwd als een model voor een nieuw democratisch Syrië. Dit samenlevingsmodel heeft het mogelijk gemaakt om een vertrouwde en veilige omgeving te creëren, waarin vrouwen hebben gevochten voor hun rechten en nu een rol spelen op alle terreinen van bestuur en leven.