Nieuwe statistieken tonen indrukwekkende vooruitgang van vrouwelijke burgerleiders in Noord- en Oost-Syrië, waar vrouwenparticipatie op alle bestuursniveaus is gegarandeerd, in een rapport dat 31 deelnemers aan het ‘medevoorzitterschap-systeem onderzocht.
Een nieuw rapport van het Wilson Centre onderzoekt het unieke model van politiek leiderschap van vrouwen binnen het Autonoom Bestuur van Noord- en Oost-Syrië (AANES). Gebaseerd op een diepgaand onderzoek onder 31 vrouwelijke medevoorzitters in de regio, benadrukt het rapport, getiteld A Model for Gender Equitable Leadership in Northeast Syria en mede-auteur Meghan Bodette en Arras Yussef van het Kurdish Peace Institute, hoe gendergelijkheid in politiek leiderschap cruciaal is geweest in het bevorderen van de doelstellingen van vrouwenemancipatie en bredere sociale hervormingen in de regio. In het rapport wordt echter ook ingegaan op uitdagingen als gevolg van diepgewortelde maatschappelijke normen en conservatieve oppositie.
Het rapport is gepubliceerd in het kader van het Midden-Oosten Vrouwen Initiatief, onderdeel van het Midden-Oosten Programma, en benadrukt de unieke aard van het bestuursmodel in het AANES. Sinds de oprichting heeft het bestuur een systeem van medevoorzitters geïmplementeerd, waarbij elke leidinggevende functie gelijkelijk wordt gedeeld door een man en een vrouw. Dit systeem wordt gezien als een stap in de richting van gendergelijkheid in een van de meest door conflicten geteisterde regio’s ter wereld.
De enquête belicht de tweeledige realiteit waarmee vrouwelijke medevoorzitters worden geconfronteerd. Terwijl 68% aangaf door hun mannelijke collega’s als leiders te worden gerespecteerd, blijft de houding van de samenleving gemengd. 35% van de respondenten vond dat hun kiezers hen op dezelfde manier behandelden als hun mannelijke collega’s, maar 16% gaf aan te maken te hebben met openlijke ongelijkheid die geworteld is in traditionele stereotypen die de capaciteiten van vrouwen in twijfel trekken. “Vrouwelijke medevoorzitters zijn van mening dat het systeem in de praktijk over het algemeen wordt gerespecteerd, hoewel er nog steeds vooruitgang moet worden geboekt”, aldus het rapport.
Het model van vrouwelijke vertegenwoordiging op de hoogste bestuursniveaus tot aan de lokale gemeente is des te opmerkelijker omdat vrouwen wereldwijd nog steeds ondervertegenwoordigd zijn in politiek leiderschap. Volgens UN Women bekleden vrouwen in oktober 2024 slechts 23,3% van de kabinetsfuncties en 26,9% van de parlementszetels, en zijn slechts 19 vrouwen staatshoofd. In het huidige tempo zou het 130 jaar kunnen duren om wereldwijd gendergelijkheid in politiek leiderschap te bereiken.
DAANES biedt daarentegen een zeldzaam model waar vrouwen gelijke macht hebben. Zoals een respondent opmerkte, gaven sommige kiezers zelfs de voorkeur aan haar leiderschap: “Andere keren praten ze liever met mij, omdat ik sneller hun problemen oplos en dingen gedaan krijg.”
Het rapport benadrukt ook de cruciale rol van praktijkervaring bij het voorbereiden van vrouwen op leiderschap. Bijna 90% van de medevoorzitters zei dat ze kennis van het medevoorzitterssysteem hebben opgedaan door praktische betrokkenheid bij AANES-instellingen, in plaats van formele training of ideologische studie. “Toen ik werd verkozen tot medevoorzitter van [mijn instelling], realiseerde ik me dat theorie niet hetzelfde is als de praktijk,” zegt een andere respondent in de enquête. “Ik heb heel hard gewerkt om mijn rol als vrouwelijke covoorzitter, die rechtvaardigheid en democratie wil implementeren en de wil van vrouwen wil laten zien, volledig te vervullen.”
Twaalf jaar na de start en acht jaar sinds de formele institutionalisering stellen de auteurs van het rapport dat het systeem van medevoorzitters opmerkelijke successen heeft geboekt door te zorgen voor gendergelijkheid in leiderschap in bijna een derde van Syrië. Het rapport erkent echter dat er nog steeds belemmeringen zijn, waaronder gecentraliseerde besluitvorming en overblijfselen van patriarchale opvattingen.
De auteurs van het rapport schrijven: “Het model vereist dat mannen en vrouwen samenwerken, maar het vereist vooral dat twee verschillende mensen met verschillende achtergronden en meningen tot een consensus komen en de macht delen. Lessen die zijn geleerd van het co-voorzittersysteem kunnen helpen bij het versterken van lokale democratische processen in het noordoosten en in heel Syrië.”
Bron: Medyanews