Het Koerdisch Nationaal Congres (KNK) heeft een diepgaand rapport gepubliceerd over de gevangenisomstandigheden van Abdullah Öcalan.
Het KNK roept iedereen op om te schrijven naar de Raad van Europa, de secretaris-generaal van de VN, Amnesty International, Human Rights Watch, parlementen, politieke partijen en regeringen om actie te ondernemen en te eisen dat de heer Öcalan zijn menselijke en wettelijke rechten krijgt, die hem zo lang zijn ontzegd.
Het rapport zegt: “Terwijl hij in de gevangenis zat, heeft de heer Öcalan talloze verdedigingsstukken en pleidooien geschreven voor binnenlandse en Europese gerechtelijke procedures, waarin hij blijft zoeken naar antwoorden op de belangrijkste politieke vraagstukken van onze tijd. Ondanks de harde gevangenisomstandigheden en zijn volledige isolatie, is hij in staat geweest om een nieuwe politieke filosofie te formuleren die hij de ‘democratische natie’ en ‘democratisch confederalisme’ noemt, die manieren zoekt om geen nieuwe grenzen te creëren, maar om het leven te bevrijden en ruimte te bieden voor een veelheid van identiteiten. Sommige van deze verdedigingsstukken zijn vertaald in verschillende talen en gepubliceerd onder de titel Prison Writings. De heer Öcalan is de auteur van meer dan zestig boeken over uiteenlopende onderwerpen, van religie, filosofie en genderbevrijding tot kunst, politiek en het vraagstuk van nationale bevrijding.”
Het rapport voegt toe: “Abdullah Öcalan’s bestaan is altijd een doorn in het oog geweest van Turkije. Met behulp van Europese staten en de NAVO heeft Turkije een strategie van dood-op-tijd gevoerd. De Europese staten steunen deze strategie, omdat Öcalan de Koerden uit de patstelling van het Verdrag van Lausanne heeft gehaald op zijn honderd-jarig jubileum op 24 juli 2023. Het verdrag verklaarde de Koerden niet-bestaand en maakte ze vogelvrij voor de jacht van de Turkse, Iraakse, Syrische en Iraanse staten.
Nu op 74-jarige leeftijd heeft de leider van het Koerdische volk, Abdullah Öcalan, 24 jaar in de gevangenis doorgebracht, bijna een derde van zijn leven. Dat is een ernstig onrecht dat hem is aangedaan, maar de geest en status van de heer Öcalan blijven onverminderd. Integendeel, als er iets is, is de heer Öcalan alleen maar belangrijker geworden en zijn ideeën zijn vandaag de dag nog relevanter. Miljoenen Koerden over de hele wereld beschouwen Abdullah Öcalan als hun politieke leider terwijl ze strijden tegen nationale, culturele en fysieke onderdrukking door de Turkse staat. Hij heeft ook hoop gebracht op een betere wereld voor mensen van alle achtergronden door politieke ideeën die hun potentie hebben aangetoond om de samenleving te transformeren.”
Het rapport vervolgde: “VN-secretaris-generaal Antonio Guterres waarschuwde op 13 januari 2023 dat de rechtsstaat ernstig gevaar loopt om een “rechtsstaatloosheid” te worden. Kort na zijn ontvoering op 15 februari 1999 zei de Koerdische leider Abdullah Öcalan hetzelfde. Zowel zijn ontvoering als de 24 jaar van zijn gevangenschap op het gevangeniseiland Imrali belichamen deze ‘rechtsstaatloosheid’. Wie wil begrijpen wat dit betekent, hoeft niet ver te zoeken. De 24 jaar van de gevangenschap van de heer Öcalan maken het meteen duidelijk. Om deze reden praat niemand in de Koerdische politiek over het gevangeniseiland Imrali, maar eerder over het Imrali-systeem. Het Imrali-systeem is het centrum van de ‘rechtsstaatloosheid’. In zijn eigenaardige modus operandi, gekenmerkt door de permanente schorsing van het systeem van rechten voortkomend uit internationaal en nationaal recht, omvat het Imrali-systeem de gekristalliseerde belichaming van Ankara’s perspectief op de aanpak van de Koerdische kwestie.
Het gevangeniseiland Imrali maakt deel uit van de Turkse staat maar heeft een bijzondere status. De Imrali F Type-gevangenis is een gesloten maximale beveiligingsgevangenis voor de kust van Turkije in de Zee van Marmara. Het werd in februari 1999 speciaal gebouwd voor de Koerdische leider Abdullah Öcalan, met voorbijgaan aan zowel nationaal als internationaal recht, en functioneert op basis van een speciale status met zijn eigen speciale praktijken. In het kader van het zogenaamde geïntensiveerde gevangenisregime zijn verschillende mensen langdurig onder buitengewone isolatievoorwaarden vastgehouden: de Koerdische leider Abdullah Öcalan gedurende 24 jaar, en Hamili Yildirim, Ömer Hayri Konar en Veysi Aktaş gedurende acht jaar.”
Praktijk op Imrali is in strijd met het Internationaal Recht volgens de VN
De verklaring zei: “Het verbieden van bezoeken van advocaten aan Imrali schendt openlijk de United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (Nelson Mandela-regels). Volgens deze reeks regels moeten staten de basisrechten van gevangenen garanderen, ongeacht hun identiteit of de aard van hun straf.”
Dit is ook een schending van de rechten en privileges van advocaten zoals uiteengezet in de United Nations Basic Principles on the Role of Lawyers, met name de Basisbeginselen 8 en 16. Basisbeginsel 8 stelt duidelijk: “Alle gearresteerde, gedetineerde of gevangen personen moeten voldoende mogelijkheden, tijd en faciliteiten krijgen om bezocht te worden door een advocaat en om te communiceren en overleg te plegen met een advocaat, zonder vertraging, onderschepping of censuur en in volledige vertrouwelijkheid. Dergelijke consultaties kunnen binnen het gezichtsveld, maar niet binnen het gehoor van wetshandhavingsfunctionarissen plaatsvinden.” Op dezelfde manier stelt Basisbeginsel 16 dat regeringen ervoor moeten zorgen dat advocaten al hun professionele functies kunnen vervullen zonder intimidatie, belemmering, pesterijen of ongepaste inmenging en vrij kunnen reizen om vrijelijk met hun cliënten te overleggen, zowel binnen hun eigen land als daarbuiten.”
Willekeurigheid en eenzame opsluiting
Langdurige isolatie en eenzame opsluiting zijn bedoeld om gevangenen psychologisch en fysiek te breken door onder andere sensorische deprivatie. Dergelijke detentieomstandigheden worden aangeduid als “witte marteling”. Elf jaar lang was de heer Öcalan de enige gevangene op Imrali. Nu wordt hij tijdens de dagelijkse wandelingen op de kleine gevangenishof nauwlettend in de gaten gehouden, samen met de andere drie gedetineerden. Als hij met de anderen praat, kan hem willekeurig disciplinaire straf worden opgelegd. In 2018 kreeg hij een verbod van twintig dagen om zijn cel te verlaten. Ook in 2018 werd er een disciplinair onderzoek tegen hem ingesteld omdat hij tijdens het spelen van volleybal en basketbal met andere gedetineerden praatte, en hij werd veroordeeld tot “ontzegging van bezoek gedurende drie maanden” op grond dat “hij zijn sportactiviteit tot een kletssessie maakte”. Op Imrali worden straffen gegeven volgens de politieke conjunctuur. Als de Koerdische beweging buiten de Turkse staat uitdaagt, wordt de heer Öcalan daarvoor gestraft. Bijvoorbeeld, wanneer hij tijdens de dagelijkse wandelingen met de andere drie gevangenen praat, wordt hem verboden hen te zien onder het voorwendsel dat hij “propaganda verspreidt naar leden van de organisatie”.
Turks recht wordt opgeschort in Imrali
Het rapport vervolgde: “Artikel 59 van de Turkse wet nr. 5275 bepaalt dat verdachten en veroordeelden het recht hebben om hun advocaten te zien tijdens kantooruren, dat wil zeggen vijf dagen per week. Artikel 25 van dezelfde wet bepaalt dat veroordeelden die onderworpen zijn aan levenslange gevangenisstraf met verzwarende omstandigheden, eens in de 15 dagen bezocht kunnen worden door hun families.
In overeenstemming met deze regelgeving hebben familieleden en advocaten gedurende het hele jaar 2022 regelmatig schriftelijke verzoeken ingediend bij het Hoofd Openbaar Ministerie van Bursa, dat verantwoordelijk is voor de gevangenis Imrali, waarin zij toestemming vroegen om Mr. Öcalan en hun andere cliënten te bezoeken. Dezelfde verzoeken werden ook bij de gevangenisadministratie van Imrali ingediend via het openbaar ministerie. In totaal werden er in 2022 49 verzoeken voor familiebezoeken gedaan aan beide autoriteiten, maar er werd op geen enkele manier gereageerd. Als gevolg daarvan kon er geen enkel persoonlijk contact tussen Mr. Öcalan en zijn familieleden plaatsvinden. Dit geldt ook voor de verzoeken die werden ingediend ter gelegenheid van feestdagen. Op dezelfde manier bleven in totaal 98 verzoeken voor advocatenbezoeken gedurende het hele jaar onbeantwoord, waardoor er geen enkel contact tussen Abdullah Öcalan en zijn advocaten kon plaatsvinden. Van 2021 tot 2023 waren 274 verzoeken voor advocatenbezoeken en 118 verzoeken voor familiebezoeken aan het Hoofd Openbaar Ministerie van Bursa en de Directie van de Gevangenis Imrali tevergeefs.”
Het Imrali-systeem is puur politiek
Het rapport voegde toe: “Het feit dat Turkije zo snel afstapt van het principe van de rechtsstaat hangt samen met de wetteloosheid op Imrali. De isolatie op Imrali staat synoniem voor de onopgeloste Koerdische kwestie. Het niet oplossen van de Koerdische kwestie brengt Turkije steeds verder weg van de democratie. Zowel wat er op Imrali gebeurt als het aanhoudende gebrek aan rechten in Turkije worden helaas door veel mensen nu als normaal beschouwd.
De heer Cemil Bayik, medevoorzitter van de Uitvoerende Raad van de Unie van Koerdische Gemeenschappen (KCK), gaf een duidelijke beschrijving van Imrali door te zeggen: “Deze isolatie heeft niets te maken met gerechtigheid. Het is puur politiek. Wanneer de strijd toeneemt, versoepelt de Turkse staat de isolatie een beetje. Maar wanneer de strijd zwak is, wordt volledige isolatie hersteld. Daarom moet iedereen begrijpen dat het hun verantwoordelijkheid is om zich tegen volledige isolatie en tegen genocide te verzetten. […]”
Geen teken van leven gedurende 28 maanden
De toestemming om telefonisch te spreken werd voor het eerst verleend aan de heer Öcalan op 27 april 2020. Op 25 maart 2021 mocht hij ook telefonisch met zijn broer, Mehmet Öcalan, praten, nadat er publieke bezorgdheid was ontstaan over zijn gezondheid als gevolg van beschuldigingen op sociale media. Het telefoongesprek van de heer Öcalan met zijn broer in 2021 werd onderbroken en gestopt na enkele minuten. Sindsdien is er geen bevestigde informatie beschikbaar over zijn gezondheid en welzijn. De laatste keer dat de familieleden van Öcalan hem mochten bezoeken was in maart 2020. Hij heeft zijn advocaten niet kunnen ontmoeten sinds augustus 2019.
Een nieuwe dimensie – Levensbedreiging voor Öcalan
In een interview op 8 juli verklaarde uitvoerend raadslid van de Unie van Koerdische Gemeenschappen(KCK), de heer Sabri Ok, op het Koerdische televisiekanaal Sterk TV dat er recentelijk dreigbrieven anoniem naar Abdullah Öcalan waren gestuurd via de gevangenisadministratie van Imrali. Naast de wetteloosheid op Imrali vormen deze ernstige bedreigingen een nieuw niveau van psychologische terreur tegen de heer Öcalan. Dit probleem heeft dan ook veel zorgen veroorzaakt bij ons en de miljoenen Koerden over de hele wereld die Abdullah Öcalan steunen.
Zoals de heer Ok verklaarde, werden de recente bedreigingen overgebracht via anonieme brieven die gecontroleerd en doorgegeven werden door zowel de Turkse staat als de gevangenisadministratie van Imrali. Volgens de heer Ok bevatten de brieven berichten zoals: “We zullen een vergif toedienen dat zal leiden tot uw dood. Zelfs de insecten die zich voeden met uw lichaam zullen vergiftigd worden en omkomen.” Dit gebeurde op een moment dat de heer Öcalan al ongeveer 28 maanden geen communicatiemiddelen had met de buitenwereld.
Reden tot grote zorg
Het rapport zei: “De meest recente bedreigingen moeten zeer serieus genomen worden, aangezien de heer Öcalan eerder vergiftigd werd op het eiland in maart 2007. Dit werd later bewezen door verschillende internationale laboratoria, waaronder het ChemTox laboratorium in Straatsburg, op basis van een haarmonster van de heer Öcalan. Het testresultaat toonde aan dat het niveau van giftig chroom en strontium in het haar van de heer Öcalan veel hoger was dan normaal.
Dringende actie is nodig
Gezien de ernst van de recente bedreigingen voor het leven van de heer Öcalan, roepen we het Comité van Ministers en de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa, de EU en de VN op om een dringende ad-hocmissie te organiseren om Abdullah Öcalan te bezoeken. Als dit niet mogelijk is, roepen we deze instellingen op om juridische, politieke en diplomatieke druk uit te oefenen op hun lidstaat Turkije om een onmiddellijk bezoek van de advocaten of familie van de heer Öcalan toe te staan.