- Cyprus
Sinds ongeveer anderhalve week verblijft een delegatie van de solidariteitsgroep #FreeKenan in Nicosia om ter plaatse een beeld te krijgen van de situatie van de Koerdische activist en politicus Kenan Ayaz. Vandaag, zaterdag, bezochten de vertegenwoordigers voor de tweede keer de gevangenis in de Cypriotische hoofdstad.
Ayaz werd in maart 2023 op verzoek van de Duitse autoriteiten in Larnaca gearresteerd en in juni van datzelfde jaar aan Duitsland uitgeleverd. In september 2024 werd hij door het Oberlandesgericht Hamburg veroordeeld tot vier jaar en drie maanden gevangenisstraf wegens vermeend lidmaatschap van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK). Er werden hem geen concrete strafbare feiten ten laste gelegd. Mensenrechtenorganisaties en zijn verdediging bekritiseerden de procedure als politiek gemotiveerd.
Opluchting na overplaatsing uit Duitsland
Sinds 8 september zit Ayaz nu in de centrale gevangenis van Nicosia. In een gesprek met de delegatie benadrukte hij nogmaals hoe opgelucht hij was over de overplaatsing uit de Duitse voorlopige hechtenisgevangenis: in de Holstenglacis-gevangenis in Hamburg zat hij 23 uur per dag opgesloten in een keldercel zonder ramen.
“Alleen al samen met de andere gevangenen in de rij staan om te eten, is een fijn gevoel”, zei Ayaz. Inmiddels is hem ook de officiële datum van zijn vrijlating meegedeeld: 19 juni 2026.
Geen vrijheid – uit politieke overtuiging
Hoewel hij zich nu in een zogenaamde open gevangenis bevindt, waar dagelijks vrijheid op aanvraag in principe mogelijk is, wijst Ayaz dit uitdrukkelijk af. De redenen hiervoor zijn van politieke aard.
“Cyprus is een land dat getekend is door kolonialisme en bezetting – net als Koerdistan. Ik ben iemand die vecht voor vrijheid, net als de Cyprioten”, aldus Ayaz. Duitsland en Turkije blijven betrokken bij genocide, en ook Cyprus heeft massamoorden en bezetting meegemaakt. Dat juist dit land hem nog steeds gevangen houdt, is voor hem onbegrijpelijk.
Hij heeft zijn advocaten al gezegd: “Als ik hier weer de gevangenis in moet, kan ik net zo goed in de Duitse gevangenis blijven. Het is onwaardig dat een land dat zelf onder Turkse bezetting lijdt, nu de taken van Turkije overneemt.”
Ayaz benadrukte dat hij geen deel wil uitmaken van dit politieke spel. De bewakers in de gevangenis behandelden hem met respect en vriendelijkheid – des te pijnlijker vond hij het dat ze gedwongen waren hem te bewaken. “Ik zit liever 23 uur in een cel in Duitsland dan deze mensen in Cyprus in deze beschamende situatie te brengen.”
Ayaz maakte een vergelijking met Koerdische politici in Turkije die in handboeien worden afgevoerd: “Vroeger werd er op ons geschoten. Tegenwoordig zegt men: wees blij dat je alleen handboeien draagt. Je zou net zo goed tegen de Cyprioten kunnen zeggen: wees blij dat Erdogan slechts de helft van het eiland bezet houdt.“ Onder deze omstandigheden wil hij geen vrijheid van beweging, dat zou slechts cosmetisch zijn. Dit soort ”gedeeltelijke vrijheid” is voor hem onaanvaardbaar.
Voortzetting van de detentie volgens Ayaz puur politiek gemotiveerd
Volgens hem is de voortzetting van zijn detentie geen juridische, maar een puur politieke beslissing. Cyprus wil lid worden van het Schengengebied en tegelijkertijd is de belangstelling van de EU voor de gasvoorraden voor de kust toegenomen. Deze belangen houden verband met het onopgeloste conflict op Cyprus en het grensgeschil tussen Griekenland en Turkije, aldus Ayaz.
Hij sprak zich ook uit over de Koerdische kwestie: vrede is alleen mogelijk door democratisering van Turkije, benadrukte hij, en wees op het belang van Abdullah Öcalan en zijn initiatieven om een einde te maken aan de oorlog. Het Westen heeft de Koerdische kwestie herhaaldelijk geïnstrumentaliseerd om Turkije afhankelijk te houden. De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan maakt op zijn beurt gebruik van deze situatie om zijn genocidale koers tegen de Koerden te verscherpen.
“De huidige onderhandelingen zijn een belangrijke stap op weg naar vrijheid en veiligheid voor alle volkeren in de regio”, verklaarde Ayaz tot slot. Hij bedankte zijn supporters in Duitsland en stuurde hen hartelijke groeten. De groep #FreeKenan kondigde aan dat zij aandacht zal blijven vragen voor de zaak en politieke druk zal blijven uitoefenen.