Mexmur lijkt op het eerste gezicht een klein vergeten stadje in Irak op de grens met de Koerdische regio. Het is er warm en rustig, de mensen leven er hun leven en zijn niet geïnteresseerd in bemoeienis van de buitenwereld. Het tegendeel is waar, het is een erkend vluchtelingenkamp, officieel genaamd vluchtelingenkamp Shehid Rustem Cudi, in de volksmond beter bekend als Mexmur kamp. Het kamp staat onder bescherming van de Verenigde Naties met goedkeuring van Irak. De bewoners zijn erkende politieke vluchtelingen uit Koerdisch gebied in Turkije.
De bewoners zijn de vriendelijkheid zelve, altijd bereid te helpen en komen op voor de zwakkere in de samenleving en tegen onrecht. Onder deze vriendelijkheid en hun lach, gaat een groot leed schuil. Het leed van onderdrukking en vervolging door de Turkse staat, ondanks dat ze erkend politiek vluchteling zijn. Sinds 17 juli 2019 staan ze onder embargo, van de Koerdische partij KDP, die in opdracht van de Turkse regering handelt. (De KDP is een Iraaks Koerdische partij die economisch afhankelijk is van Turkije). De bewoners kunnen het kamp niet meer in of uit en een groot gedeelte van de volwassen bevolking is hun baan verloren en ze hebben geen toegang meer tot de reguliere gezondheidszorg in de Koerdische regio.
Democratisch federalisme
De bewoners van het vluchtelingenkamp Mexmur zijn burgers, zoals u en ik, en staan 100 % achter de filosofie van Abdullah Ocalan. Deze filosofie, democratisch federalisme genaamd, hebben ze doorgevoerd in hun dagelijks leven in Mexmur. Democratisch federalisme staat voor een ecologische, democratische samenleving gebaseerd op gendergelijkheid. De levenskracht en wijsheid die de mensen hebben door de hun levenservaring en ideologie, maakt ze bijzonder wilskrachtig in hun verzet tegen de kapitalistische samenleving en de obsessieve vervolging van Turkije. Onder invloed van Turkije, wordt eenieder die de filosofie van Abdullah Ocalan uitdraagt, onterecht gecriminaliseerd en onder het kopje terrorist gecategoriseerd. Zo ook de bewoners van Mexmur. Dit maakt dat de VN en de Iraakse regering liever zwijgen dan het opnemen voor de mensenrechten van 12.000 civiele burgers van Mexmur, waaronder bijna 6000 kinderen.
PKK
Dit artikel zou niet compleet zijn zonder het noemen van de PKK. De PKK zijn de zelfverdedigingstroepen van de koerden. Oorspronkelijk uit het Koerdische deel van Turkije maar bestaat nu uit koerden afkomstig uit alle delen van Koerdistan. Ze hebben een intern gewapend conflict met de Turkse staat. Onder politieke druk van Turkije is de PKK tot een terroristische groep verklaard door de VS, EU, Australië en Japan. Dit is een politieke beslissing, beoordeeld door het internationaal recht, is het echter een intern gewapend conflict. Zoals onlangs nog uitgesproken door de Belgische rechtstaat.
De PKK heeft in de moeilijke voorgaande jaren van de opbouw van het vluchtelingenkamp de bevolking bijgestaan en geholpen maar maakt geen deel uit van de bevolking. De bewoners staan 100% achter de PKK, zoals duizenden koerden over de hele wereld.
Vrouwengelijkheid in Mexmur
De gelijkheid van de vrouw een speelt een belangrijke rol het democratisch federalisme: De samenleving is niet vrij zolang de vrouw niet vrij is. Ook bekend onder de term ‘Jin, Jiyan, Azadi (vrouw, leven, vrijheid).
Hieronder volgt een interview met een bewoonster van vluchtelingenkamp Mexmur over de vrouwenorganisatie en het leven in Mexmur met de extra moeilijke omstandigheden onder het al 14 maanden durende embargo.
Kunt u uzelf introduceren en een overzicht geven van het aantal vrouwen in Mexmur?
Mijn naam is Leyla Arzu Hanlhan, ik ben geboren in 1982 in Bakur (het Koerdisch gedeelte van Turkije) en nu 38 jaar oud. Ik woon in Mexmur en ben lid van de diplomatie commissie namens de vrouwen in Mexmur. In totaal wonen er 3755 vrouwen in het kamp, allemaal tussen 18 jaar en ouder. Hun leeftijdsgroepen zijn 18 – 30 jaar 12%, van 30 – 65 jaar 14%, van 65 jaar en ouder 2%. Meer dan 50% van de bevolking zijn kinderen, waarvan 23% meisjes. In totaal is 51% van de kampbevolking vrouwelijk.
Kunt u kort de geschiedenis van de bewoners vertellen en de bijzondere status van Mexmur uitleggen?
Wij werden in 1994 gedwongen de Botan-regio te ontvluchten, voornamelijk vanuit de dorpen Şirnak en Culemêrg. We moesten vluchten vanwege de onderdrukking, bezetting en het platbranden van onze dorpen, huizen en eigendommen door de Turkse staat.
Duizenden van onze mensen werden gedood, onze dorpen werden platgebrand en duizenden van onze mensen werden onderworpen aan de zwaarste martelingen. We hadden op geen enkele manier recht om te leven. Onze cultuur en taal werd gezien als een misdaad en een rechtvaardiging voor alle onderdrukking en martelingen.
Vanwege deze onmenselijke daden van de Turkse staat hadden we geen andere keuze dan ons vaderland te verlaten. Om de Turkse vervolging te overleven moesten we asiel krijgen in een ander land. Irak was het meest dichtbij maar werd destijds geregeerd door de dictator Saddam Hoessein. We wilden naar het Koerdisch grondgebied in Irak.
De aankomst in het Koerdische gebied in Irak vond plaats onder zeer moeilijke omstandigheden, waarbij honderden vrouwen, kinderen en ouderen stierven voordat ze de grens tussen de Turkije en Irak overstaken. Van 1994 tot 1998 werden we telkens weer geconfronteerd met zware aanvallen en druk van de Turkije. We hebben tientallen mensen verloren als gevolg van deze aanslagen door Turkije.
Van 1994 tot 1998, als gevolg van de onderdrukking en plundering van Turkije, veranderden we 7x van kamp. De laatste verhuizing was in 1998 naar het Qereçox-gebergte. Het vluchtelingenkamp werd genoemd naar Shehid Rustem Cudi (Mexmur) met de goedkeuring van de VN en de Republiek Irak. Het ligt ongeveer 90 km van de stad Mosul en ongeveer 60 km van de stad Erbil.
We ontvingen in 1994 onze politieke vluchtelingenstatus van de Verenigde Naties (VN). Ongeveer 12.000 mensen leven er nu onder de paraplu van de VN en de veiligheid van de Iraakse staat.
Mexmur is anders dan alle andere kampen onder beheer van de VN, omdat wij, erkende politieke vluchtelingen zijn. Mexmur vluchtelingenkamp is gebaseerd op zelfbestuur dat gebaseerd is op gendergelijkheid en directe sociale democratie. In Mexmur beheert de gemeenschap zichzelf en voorziet zich samen in alle levensbehoeften. Beslissingen over het leven in het kamp worden rechtstreeks door de gemeenschap genomen. Het beheer van ons kamp is gebaseerd op een democratische, ecologische en vrouwenbevrijdingsbeweging.
Kunt u de structuur en het werk van de vrouwenorganisatie in Mexmur uitleggen?
Mexmur baseert zich op het paradigma van een democratische, ecologische samenleving en vrouwenbevrijding met een co-presidentieel systeem. Dit systeem is een alternatief voor het kapitalistische systeem van mannelijk monopolie, het is een alternatief model voor de oplossing in het Midden-Oosten en in onze ogen een nieuw model voor een betere wereld.
Volgens het democratisch federalisme wordt de zelfbesturende gemeenschapsraad en het comité bestuurd vanuit de samenleving. Er is een zelfbestuur van vrouwen in Mexmur.
Over het algemeen wordt Mexmur bestuurd op basis van drie raden: de Volksvergadering, de Ishtarraad (vrouwenraad) en de Jeugdraad. Bovendien opereert deze organisatie op basis van een systeem van medevoorzitterschap en onderlinge communicatie binnen de administratie. Mexmur functioneert op basis van raden en commissies; vrouwen organiseren zichzelf en werken.
De Ishtar vrouwenorganisatie werd opgericht in 2003. De belangrijkste taak van de Ishtar-raad is het beschermen van vrouwenrechten, zelfbestuur van vrouwen, en het opbouwen van een vrije samenleving en vrouwenorganisatie.
Ishtar is een gemeenschappelijke en democratische vrouwenorganisatie in Mexmur. De Ishtarraad is de gemeenschappelijke identiteit van alle vrouwen in het kamp; ze vertegenwoordigt de gemeenschappelijke wil van alle vrouwen. Alle vrouwen organiseren zichzelf in de Ishtar-vergadering.
Isthar staat ook voor de manier van werken, besluitvorming, wil en macht van een vrouwenorganisatie. De Ishtar-vergadering is gebaseerd op een democratische, ecologische samenleving en de bevrijding van vrouwen in een democratische natie, democratische autonomie en democratisch confederalisme vanuit de kleinste cel van de samenleving. We hebben ons zelf georganiseerd in vaste commissies en tijdelijke actiecomités.
Vaste commissies zijn; 1. educatie, 2. Nieuws, 3. Cultuur en Kunst, 4. diplomatie, 5. economie, 6. Natuurbescherming, 7. Organisatie van buurt- en districtsraden, 8. gezondheid, 9. Families van Martelaren, 10. Lokaal bestuur (gemeente) 10. Vrouwenstichting (kunstatelier, winkel, kinderraad, vrouwencoöperatie en moederscholen) en 11. academie. Daarnaast zijn er nog tijdelijke commissies om problemen op te lossen. Het leven wordt vertegenwoordigd in het openbaar bestuur via covoorzitters en covoorzitters.
In het gehele kampsysteem worden vrouwen vertegenwoordigd door de covoorzitters en vrouwelijke covoorzitters. In de organisatie van de Volksvergadering, de Jeugdvergadering werken we samen.
Wat betekent dit in het dagelijks leven voor de vrouwen in Mexmur?
Allereerst kan een vrouw in het dagelijks leven met haar natuurlijke kracht en wil, zichzelf leiden in alle facetten van het leven. Zoals overal, zijn wij druk met ons gezinsleven, naast het gezinsleven zijn we bezig met georganiseerde en eigen activiteiten. Een deel van de vrouwen werkt voor hun gezin en daarnaast aan de organisatie en ontwikkeling van vrouwenwerk.
Natuurlijk kunnen we niet zeggen dat elke vrouw actief is in het kamp, omdat de kampgemeenschap dezelfde sociale kenmerken heeft als alle samenlevingen in het Midden-Oosten. Daarom zijn veel vrouwen de enigen in het gezin met huishoudelijke taken. Maar het doel en het perspectief van de Ishtar-raad is om alle vrouwen in het kamp in staat te stellen een fundamentele kracht te zijn in het beheer van de samenleving en om zichzelf te organiseren op alle gebieden van het leven.
Een belangrijke term binnen het democratisch federalisme is de vrijheid van vrouwen, zijn de vrouwen van Mexmur vrij?
Het belangrijkste doel van de vrouwen van het kamp is dat alle vrouwen het perspectief van een vrije vrouw kunnen bereiken. Helaas zijn we al jaren gedwongen te leven met het overheersende systeem van het kapitalisme, dit heeft ook effect op Mexmur. We kunnen niet zeggen dat we helemaal vrij zijn. Ook omdat ons land bezet is en we een ongeëvenaarde strijd voeren tegen de bezetters. In feite vechten wij als vrouwen in Mexmur op twee manieren voor vrijheid. Als vrouwen vechten we tegen de bezetters en het fascisme in ons land en op ons land, maar ook tegen de tradities van de feodale samenleving waarin de Koerdische samenleving al jaren leeft. Dit is de reden waarom onze kostbare strijd voor vrijheid en gender voortduurt. Alle moeite is dus, om in staat te zijn de echte vrijheid volledig te bereiken, die is gebaseerd op de fundamentele principes van de vrijheid van vrouwen. Deze fundamentele principes zijn nog niet bereikt dus als vrouwen in Mexmur kunnen we niet zeggen dat we vrij zijn.
Hoe is het gezinsleven in Mexmur, zijn daar de rollen tussen man en vrouw gelijk?
Als we het hebben over het gezinsleven en de verantwoordelijkheden naar het gezin, zijn we er nog niet in geslaagd om de gewenste gezinsstijl met al zijn democratische en vrije aspecten te bereiken. De bedoeling van onze fundamentele manier van leven is om op alle gebieden van het leven een vrije samenleving op te bouwen. We strijden een grote strijd tegen het patriarchale systeem dat op alle fronten regeert over vrouwen, het gezin en de samenleving.
Zijn mannen en vrouwen gelijk in Mexmur?
Natuurlijk kunnen we niet zeggen dat in het Mexmur vrouwen en mannen gelijk zijn. Om de redenen die we hierboven hebben uiteengezet, is ons kamp er nog niet in geslaagd om zich te ontdoen van de patriarchale mentaliteit bij individuen van alle leeftijden. Maar als we de ontwikkelingen in Mexmur evalueren, kunnen we tevreden zeggen, dat we de wil en de kracht hebben, om als vrouw te vechten in het dagelijks leven en de maatschappij, tegen het overheersende systeem van het patriarchaat in.
Hoe is het met de geloofsgemeenschap in Mexmur?
De gemeenschap die in Mexmur woont, is een gemeenschap die leeft volgens het geloof van de islam en leeft op basis van de democratische islam. Als kampgemeenschap zijn we een gemeenschap van gelovigen. Er zijn twee gebedshuizen (moskee) in ons kamp. Maar als het om het dagelijks leven gaat, gaan vrouwen niet vaak naar de moskee, vrouwen gaan meestal naar de moskee op speciale dagen zoals vakanties en bij het overlijden van bewoners van Mexmur.
Hoe beïnvloedt het embargo het dagelijks leven van vrouwen in Mexmur?
Het embargo heeft een negatieve invloed op de meeste onschuldige vrouwen en kinderen in onze samenleving, evenals ouderen met langdurige (chronische) ziekten. Veel van onze mensen zijn ontslagen en kunnen niet langer werken vanwege het embargo en de ontberingen die het gevolg zijn van het embargo. Dit heeft een economische crisis tot gevolg. De mensen kunnen niet meer voorzien in de dagelijkse levensbehoeften en dit leidt tot grote ontberingen. Het leven in Mexmur is gebaseerd is op arbeid, er is geen andere bron van inkomsten in Mexmur dan lonen. Meer dan 2500 kampmedewerkers werden ontslagen vanwege het embargo en konden niet werken om voor zichzelf en hun gezinnen te zorgen. Van deze arbeiders die niet kunnen werken, zijn er meer dan 700 vrouwen. Deze vrouwen hebben hard gewerkt om hun gezin te onderhouden. Maar door de belegering van het kamp werden de ontberingen van het leven van deze gezinnen nog moeilijker. Bovendien heeft de corona de situatie in ons kamp nog gevaarlijker gemaakt dan nu. Veel gezinnen kunnen de strijd tegen corona niet aan vanwege de kosten, ze hebben geen inkomsten. Daarnaast hebben maar liefst 1.200 mensen chronische ziekten, en sinds meer dan een jaar kunnen ze vanwege de veiligheidsinstructies van de KDP niet naar hun arts voor medische controle, en hun ziekten zijn ernstiger geworden. Er zijn 4 vrouwen die hun kind hebben verloren tijdens de zwangerschap door het embargo. Net zoals vrouwen in elke oorlog de meeste pijn en leed ervaren, zo lijden de vrouwen van Mexmur zonder twijfel de meeste pijn.
Heb je een boodschap voor het Koerdische volk en in het bijzonder de Koerdische vrouwen?
De wereld kampt momenteel met het coronavirus, maar als kampbewoners kampen we met vier virussen. Ten eerste: het beleg en het embargo dat de KDP op ons kamp heeft opgelegd. Ten tweede: we worden dagelijks geconfronteerd met aanvallen door de Turkse bezetter. Ten derde: met de dreiging van ISIS-bendes in de regio. Ten vierde: het risico op coronavirus.
Mexmur voert met beperkte middelen een ongeëvenaarde strijd tegen alle vier deze virussen. Maar we zien dat, onze kracht om al deze aanvallen het hoofd te bieden niet voldoende is om de bestaande problemen op te lossen. Daartoe roep ik het Koerdische volk, de Koerdische vrienden en de mensenrechtenverdedigers op om niet alleen gelaten te worden in deze moeilijke strijd. We moeten samenwerken om nog grotere rampen het hoofd te kunnen bieden. Met een gemeenschappelijke strijd tegen de bezetters kunnen we de plannen van de bezetters voor Mexmur en heel Koerdistan kunnen verslaan. We zullen ook druk kunnen uitoefenen op de Iraakse regering, de regionale regering van Koerdistan en de Verenigde Staten om hun verantwoordelijkheden te vervullen.
Alle vrouwen moeten zich verenigen. Door de vereniging van vrouwen zullen we in staat zijn om te vechten tegen dit overheersende kapitalistische systeem, dat zich richt op de genocide van samenlevingen, in het bijzonder de genocide op vrouwen, en we zullen winnen. We roepen ook Koerdische vrouwen over de hele wereld op om een leidende rol te spelen bij de opbouw van de nationale eenheid van de Koerden en Koerdistan op het hoogste niveau. Hierdoor kan de eenheid van het Koerdische volk, gebaseerd op de fundamentele principes van een democratische natie, een kracht zijn voor de oplossing van de problemen van de Koerdische gemeenschap, het Midden-Oosten en de hele wereld. Ons belangrijkste doel is om een leven op te bouwen met kleur en gerechtigheid voor vrouwen, gebaseerd op de elementen van vrij samenleving.
Auteur: Lida Weerts, lid van het Koerdische Vrouwennetwerk in Oslo.
