- Brussel
De covoorzitter van het Nationaal Congres van Koerdistan (KNK), Ahmet Karamus, heeft scherpe kritiek geuit op het Turkse beleid ten aanzien van Syrië. Ankara oefent systematisch druk uit op de Syrische overgangsregering om een politiek akkoord met het Democratisch Zelfbestuur in Noord- en Oost-Syrië (Rojava) te verhinderen, zei Karamus tegen ANF. Dit saboteert niet alleen een mogelijk vredesproces, maar destabiliseert ook de hele regio.
Karamus noemde de Turkse aanpak “strategische sabotage” met als doel de Koerden politiek te ontmantelen. “Ankara wil Damascus gebruiken als instrument om de Koerdische verworvenheden in Rojava ongedaan te maken. Dit stort niet alleen Rojava, maar heel Syrië in chaos”, aldus Karamus.
Kritiek op Turkse invloed en buitenlands beleid
Karamus uitte zich bijzonder scherp over de rol van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan. Deze zou een “consequente vijandige lijn” volgen tegen Koerdische autonomie-inspanningen in alle delen van Koerdistan. Al in het eerdere dialoogproces tussen de Turkse staat en de Koerdische vertegenwoordiger Abdullah Öcalan (2013-2015) speelde Fidan een destructieve rol. Vandaag de dag speelt hij een centrale rol in het verhinderen van elke vorm van Koerdisch zelfbestuur in Syrië.
Een belangrijk voorbeeld hiervan is het akkoord van 10 maart 2025 tussen het zelfbestuur en de Syrische regering. Dit akkoord voorziet onder andere in de integratie van de Democratische Strijdkrachten van Syrië (SDF) in de staatsstructuren en de grondwettelijke erkenning van Koerdische rechten. Volgens Karamus heeft Ankara doelbewust druk uitgeoefend op Damascus om de uitvoering van het akkoord te blokkeren.
“In plaats van een collectieve integratie van de SDF wil Turkije een geïndividualiseerde opname van afzonderlijke leden – een plan om de Koerdische autonomie geleidelijk op te heffen”, aldus Karamus. Ook de geplande gesprekken in Parijs zouden onder Turkse druk zijn afgezegd.
Hesekê-conferentie als tegenmodel voor verdeeldheid
Karamus noemde de conferentie van de volkeren van Noord- en Oost-Syrië, die op 8 augustus in Hesekê werd gehouden en waaraan bijna 400 vertegenwoordigers van Koerden, Arabieren, Assyriërs, Armeniërs en andere groepen deelnamen, een positief signaal. De conferentie riep op tot het opstellen van een democratische grondwet die etnische en religieuze rechten garandeert, centralisatie afwijst en lokaal zelfbestuur versterkt.
“Hesekê heeft een model voor een vreedzaam, pluralistisch Syrië gepresenteerd”, aldus Karamus. Maar ook hier heeft Turkije met zijn afwijzende houding ten opzichte van Koerdische rechten geprobeerd het politieke proces te ondermijnen. Dit brengt niet alleen de Koerden in gevaar, maar ook andere minderheden, zoals de Druzen in Zuid-Syrië.
Waarschuwing voor verdeeldheid binnen de Koerdische beweging
Karamus waarschuwde ook voor pogingen tot verdeeldheid binnen de Koerdische beweging. De door de KNK gesteunde verklaring over nationale eenheid, die op 26 april 2025 in Qamişlo werd aangenomen, was een belangrijke stap. Turkije probeert echter via politieke invloed op de Koerdische Nationale Raad (ENKS) deze inspanningen te torpederen.
“We horen dat delen van de ENKS in Damascus eigen gesprekken met het regime willen voeren – dat zou een directe schending van de eenheidsovereenkomst zijn en een gevaarlijke concessie aan de Turkse politiek”, aldus Karamus. Alleen een gezamenlijke, centraal gecoördineerde aanpak kan de belangen van de Koerden in Syrië effectief beschermen.
Oproep tot eensgezindheid en internationale steun
Karamus riep alle Koerdische actoren op om af te zien van politieke solo-acties: “Als we deze historische kans voorbij laten gaan, riskeren we een tweede Lausanne.” Alleen door eenheid en een duidelijke houding kan een nieuwe politieke orde met Koerdische participatie ontstaan – anders dreigt een terugval in autoritaire structuren en gewapende conflicten.