- Iran
Jina Modares Gorji is feministe en mensenrechtenactiviste in Iran. Vanwege haar politieke activisme moest de Koerdische vrouw een gevangenisstraf van 16 maanden uitzitten. Door de tijd die ze in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht mee te tellen, is Modares Gorji maandag vrijgelaten uit de vrouwenvleugel van de jeugdgevangenis in Sine (Sanadadsch), zo meldde het in Frankrijk gevestigde Kurdistan Human Rights Network (KHRN).
Een verzoek om haar vrijlating onder elektronisch toezicht was eerder afgewezen na tussenkomst van de autoriteiten van het ministerie van Inlichtingen in Sine. Modares Gorji begon haar gevangenisstraf op 2 november 2024. Burgerrechtenactivisten hadden zich destijds voor het gerechtsgebouw verzameld om hun solidariteit te betuigen toen ze naar de gevangenis werd gebracht. Tijdens haar detentie kreeg ze twee korte verlofperiodes.
Jina Morades Gorji
Jina Morades Gorji (ook wel gespeld als Zhina) is een mensenrechtenactiviste, feministische podcaster en blogger en runt in Sine de boekhandel “Zhira”. Daarnaast is ze medeoprichtster van de ngo “Zhivano”, die zich inzet voor de rechten van vrouwen en ervoor zorgt dat feministische perspectieven centraal staan in de strijd voor politieke, ecologische en sociale veranderingen.
In mei vorig jaar werd Morades Gorji door een zogenaamd revolutionair tribunaal veroordeeld tot meer dan 20 jaar gevangenisstraf op beschuldiging van staatsvijandige activiteiten. De reden voor het vonnis was onder meer “propaganda tegen de staat” vanwege haar deelname aan demonstraties van de “Jin Jiyan Azadî”-beweging en haar engagement voor Zhivano. De vereniging is een doorn in het oog van het patriarchale regime van Iran, omdat ze zou zijn opgericht om het regime omver te werpen – “feministische ideologie” zou de belangrijkste drijfveer achter dit doel zijn, zo stond ook in het vonnis.
Herziening van het vonnis
In oktober 2024 heeft een hof van beroep in Sine de gevangenisstraf van Morades Gorji teruggebracht van in totaal 21 jaar naar 28 maanden, nadat zij was vrijgesproken van de beschuldiging van “samenwerking met vijandige groeperingen en landen”.
Overeenkomstig artikel 134 van het islamitische wetboek van strafrecht, dat voorziet in de uitsluitende tenuitvoerlegging van de zwaarste van meerdere straffen, was alleen de gevangenisstraf van 16 maanden uitvoerbaar, waarbij uiteindelijk ook de tijd in voorlopige hechtenis in mindering moest worden gebracht.
In december 2024, een maand na het begin van haar gevangenisstraf, stond de activiste opnieuw voor de rechter, ditmaal wegens “het verspreiden van onwaarheden”. De zaak werd echter geseponeerd nadat de rechtbank had geoordeeld dat de beschuldigingen overeenkwamen met die welke reeds in haar proces voor het Islamitisch Revolutionair Hof waren onderzocht.
Langdurig activiste van de Koerdische vrouwenbeweging
Jina Modares Gorji, een journalist en activiste van de Koerdische vrouwenbeweging die bekend is buiten Rojhilat, werd op 21 september 2022 voor het eerst gearresteerd door het Iraanse ministerie van Inlichtingen in Sine. Ze had deelgenomen aan demonstraties van de “Jin Jiyan Azadî”-beweging, die waren ontstaan naar aanleiding van de gewelddadige dood van Jina Mahsa Amini. De 22-jarige vrouw uit Seqiz was in Teheran door de zedenpolitie in hechtenis genomen wegens een vermeende overtreding van de kledingvoorschriften en op een politiebureau doodgemarteld. Na de feminicide op de Koerdische vrouw braken in het hele land protesten uit.
Aanhoudende onderdrukking
Jina Modares Gorji kwam pas na 40 dagen vrij uit de vrouwengevangenis van de centrale gevangenis in Sine, na een hongerstaking van meerdere dagen tegen het geweld achter de tralies en na betaling van een borgsom.
In april 2023 werd ze opnieuw gearresteerd; geheim agenten van het regime ontvoerden haar op straat op weg naar haar woning. Pas na wekenlange eenzame opsluiting kwam ze in een gemeenschappelijke cel terecht en werd ze uiteindelijk tegen betaling van een nieuwe borgsom vrijgelaten.
Tussen haar twee arrestaties stond ze onder voortdurende druk en werd ze gecontroleerd door de veiligheids- en justitiële autoriteiten.
In april 2024 sloot de politie van de stad Sine, die verantwoordelijk is voor het toezicht op openbare instellingen en plaatsen, haar boekhandel Zhira voor meerdere dagen onder het voorwendsel dat ze “de islamitische hijabplicht niet had nageleefd”.
“Ik stopte eerst hoop in mijn tas”
Begin november 2024 werd Jina Morades Gorji uitgezwaaid voor de Iraanse vrouwengevangenis in de stad Sine, waar ze haar huidige laatste gevangenisstraf begon. In haar laatste bericht op Instagram schreef ze eerder: “Vandaag ga ik naar de vrouwengevangenis van Sine, waar de verschillen tussen de geslachten, klassen en nationaliteiten driemaal zo duidelijk naar voren komen. Toen ik mijn persoonlijke spullen voor de gevangenis aan het klaarmaken was, stopte ik eerst hoop in mijn tas, zodat ik de hoop daarheen zou brengen.”
Afbeelding © KHRN