Hoewel er niet veel meer overeind staat in Sur en de meeste mensen zijn gevlucht, heeft de voorganger van de kerk, de imam van de moskee en de oude vrouw die met haar kinderen probeert te overleven in de tent boven de ruïnes van haar huis , een gemeenschappelijke eis: dat de Turkse staat hen met rust laat.
De langste avondklok in de geschiedenis werd uitgeroepen op 2 december 2015 in het district Amed in Sur en werd niet opgeheven na de 103 dagen lange intense confrontaties. Het is twee jaar geleden dat het uitgaansverbod begon en de sloop die in maart 2016 begon met de volledige onteigening van het district gaat ook door. AKP-functionarissen hadden een bezoek aan Amed gebracht en de bewoners beloofd dat Sur weer een “centrum van aantrekkingskracht” zou worden, huizen zouden worden herbouwd en de wijk zou “zoals Toledo” worden. De leugen onder deze beloften werd geopenbaard toen het ontwikkelingsplan voor Sur werd uitgeroepen. 6.300 percelen in 368 blokken in 15 buurten van Sur werden onteigend.
Geschiedenis beschadigd
De uitgaansverboden zorgden voor een grote culturele en humanitaire vernietiging, terwijl heilige plaatsen die als het gemeenschappelijke geloof en de culturele erfenis voor de mensheid werden beschouwd, werden verwoest. Kerken, moskeeën, landhuizen en badhuizen in de historische stad werden vernietigd. Het Behram Pasha-badhuis, gebouwd tussen 1564 en 1567, heeft de zware wapens niet overleefd. De Hacı Hamit-moskee, de unieke 1500 jaar oude Minaret op Vier Pilaren en zijn moskee de Sheikh Mutahar-moskee, de Armeense katholieke kerk, het Mehmed Uzun-huis, het kroonprins landhuis, de protestantse kerk, het Mor Pedriom Chaldean Kerk en de Surp Giragos Armeense kerk, de grootste kerk in het Midden-Oosten, raakten zwaar beschadigd tijdens de schermutselingen.
6 nieuwe buitenposten
Terwijl de historische huizen van Sur één voor één worden afgebroken, in gebieden waar het uitgaansverbod voortduurt, zijn de nieuwe gebouwen van de overheidshuisvesting TOKİ niet compatibel met de architectuur van de historische Sur-huizen. Volgens de Kamer van Architecten is het ‘Plan voor de ontwikkeling van het natuurbeheer’ dat het kader vormt voor de wederopbouw in Sur nooit uitgevoerd en is een ander project ontstaan. Dit gewijzigde project omvat 6 buitenposten, die nu worden gebouwd in de Hasırlı, Cevatpaşa, İskender Paşa, Melik Ahmet en Alipaşa buurten. Er worden ook wegen aangelegd om deze buitenposten te verbinden en er is geen rekening gehouden met de structuur van het district in de uitbreidingen. Het ontwikkelingsplan bevat geen informatie over wat er met de afgebroken historische gebouwen zal gebeuren.
De staat kocht de huizen na een onteigening van 82% en dwong de bewoners in de gebouwen van TOKİ te wonen. Duizenden hebben hun huizen moeten verlaten door de sloop die sinds 23 mei in de buurten Alipaşa en Lalebey is voortgezet, terwijl de burgers die weigerden hun huizen te verlaten, werden gestraft en zonder water en elektriciteit achterbleven in de periode van de Ramadan. De TOKİ gebouwen in Elazığ en Urfa werden aan de mensen die de wijken moesten verlaten gepresenteerd als huizen met een “gereduceerde prijs”. Ambtenaren van het ministerie blijven de TOKİ-appartementen aan inwoners van de wijken Alipaşa en Lalebey beloven in ruil voor vertrek uit Sur, en burgers die de TOKİ woningen niet accepteren, zetten hun leven meestal voort in de achterbuurten van Sur, of in andere districten zoals Bağlar en Şehitlik. Mensen die erin slagen om Sur op de een of andere manier vast te houden, willen dat de staat hen met rust laat.
Syriac’s onderworpen aan culturele genocide
Priester Yusuf Akbulut van de oude Moeder Maria Syrische Kerk, die zwaar werd beschadigd tijdens de schermutselingen, wijst erop dat de schermutselingen werden gebruikt als een excuus om huizen te slopen om de mensen uit elkaar te drijven. Akbulut zei dat ze het juridische proces over de sloop begonnen en dat de staat een gentrificatie project uitvoert om de culturele samenstelling van Sur te veranderen. Akbulut voegde eraan toe dat ze Sur niet hebben verlaten tijdens de maandenlange schermutselingen en dat ze zullen vechten om het historische concept van Sur te behouden, wat er ook gebeurt. Bewerend dat de sloop en de militaire heerspraktijken in de wijk voortgaan ondanks het einde van de schermutselingen, wees Akbulut erop dat er overal in Sur gepantserde voertuigen en politiecontroleposten zijn en dat de wijk is veranderd in een openluchtgevangenis. Akbulut verklaarde ook dat door de schermutselingen het beleid van drugs, prostitutie en spionage zich ook heeft verspreid. Akbulut zei dat de Syriërs worden onderworpen aan een culturele genocide en voegde eraan toe: “Sur is een van de laatste plaatsen waar we onze cultuur levend houden. Als we hieruit worden geduwd, is het niet mogelijk voor ons om ons geloof levend te houden. Alleen daarvoor zullen we Sur nooit in de steek laten.”
“Iedereen met een geloof moet zich uitspreken over deze tirannie”
Nimetullah Esen was een imam in Sur voordat hij uit dienst werd gezet. Esen verklaarde dat de staat verschillende geloofsrichtingen en culturen beoogt, en dat zij ook het historische weefsel van Sur en de Koerdische cultuur willen vernietigen. Esen zei dat religie is veranderd in een propaganda-instrument voor de politiek en voegde eraan toe: “Welke religie predikt dat het halal is dat zoveel mensen worden gedood, vermoord? Mensen werden gedood in Sur. Hun huizen werden afgebroken. Dit is geen islam. Dit zou in geen enkel geloof in orde zijn. Ze zouden Allah moeten vrezen. Ze probeerden zich te rechtvaardigen door religie te misbruiken terwijl zulke jonge mensen werden gedood.”
Esen zei dat moslims, Ezidi’s, Syriërs en mensen van vele andere religies eeuwenlang in Sur samenleefden en zeiden: “Deze regering zet volkeren tegen elkaar op. Nu worden de plaatsen waar deze zeldzame religies samenleven vernietigd. Iedereen met een geloof moet tegen deze tirannie ingaan en opstaan tegen dit onrecht.”
” Sur is onze trots, wij geven het niet aan de staat”
Beritan Uzan is een van de bewoners die Sur ondanks de schermutselingen niet heeft verlaten. Ze zei dat de staat probeert mensen uit Sur te duwen en voegde eraan toe: “We zullen Sur niet verlaten, zelfs als we daardoor moeten sterven. Ze hebben onze huizen afgebroken. Ze hebben onze jeugd gedood. We zijn alles kwijtgeraakt voor Sur. Dat is waarom, wat ze ook doen, we zullen Sur niet in de steek laten.”
Uzan zei dat ze geld hadden gekregen om Sur te verlaten: “Ze denken dat ze ons kunnen misleiden met geld. We zullen hetzelfde geld geven dat de staat ons heeft aangeboden, en ze kunnen Sur verlaten. Dit is ons verleden, onze kindertijd. We zijn opgegroeid in deze straten. Ze willen ons in appartementen stoppen en onze cultuur vernietigen. Ik zal doen wat nodig is, zodat mijn kinderen hier opgroeien.”
Uzan zei dat ze opgroeide in Sur en vervolgde: “Ze hebben ons niet uit Sur gekregen met hun tanks en artilleries en panzers. Nu hebben ze ons district veranderd in een vreselijke plek met drugs en prostitutie. Toen de jonge mensen zich verzetten tegen Sur, vochten ze zowel tegen het staatsfascisme als de prostitutie. We zullen blijven vechten waar ze gebleven waren. Sur is onze eer, we zullen het niet overgeven aan de staat.”
“Verzetten tegen de sloop”
De familie Ak zette een tent op nadat hun huis in Sur met geweld was gesloopt en willen de wijk niet verlaten ondanks de kou. De Ak-familie migreerde in de jaren ’90 van het Kazıktepe-dorp in het district Çınar naar Sur’s Alipaşa-wijk en is een van de families die zich verzetten tegen verblijf in Sur. Mevlüde Ak (56) zei dat ze worstelen om te overleven in de tent met 6 personen, waaronder 2 kleine kinderen, en voegde eraan toe: “Mijn kinderen zijn hier opgegroeid. Ze openden hun ogen hier, we zullen nergens anders wonen. Ze hebben ons huis afgebroken, maar ze zullen onze tent niet kunnen afbreken. De staat denkt dat ze ons kunnen tuchtigen met honger en dorst. We hebben al jaren onder staatsonderdrukking geleefd. Als ze ons uit één plaats in Sur trappen, zullen we onze tent in een andere plaatsen. We hebben geen huis met muren, maar onze mobiele tent staat. Zo’n geweldige prijs werd betaald voor deze huizen, en we zullen ons hier blijven verzetten met onze tent.”
