Prof. George Katsiaficas is een Grieks-Amerikaanse historicus en sociaal theoreticus. Hij staat bekend om zijn vele geschriften over sociale bewegingen, waaronder The Imagination of the New Left: The Global Analysis of 1968 en The Subversion of Politics: European Autonomous Social Movements and the Decolonization of Everyday Life.
Het interview werd afgenomen door ANF Nieuwsagentschap en luidt als volgt:
Meneer George Katsiaficas, de afgelopen twee maanden hebben er gewelddadige conflicten plaatsgevonden tussen de Turkse staat en de guerrillastrijders in Zuid-Koerdistan. De Turkse staat, die niet in staat is verder te komen ondanks het verzet van de guerrilla, gebruikt chemische wapens. Wat wilt u zeggen over het gebruik van deze internationaal verboden wapens?
Het gebruik van chemische wapens is een oorlogsmisdaad. Met passend bewijs zou Erdogan door het Internationaal Strafhof in Den Haag moeten worden aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden. Als hij wordt veroordeeld, moet hij worden opgesloten. De binnenlandse situatie van Erdogan is nu erg precair. Hij heeft de economie slecht beheerd, de valuta is gekelderd en hij heeft de reactie op COVID verprutst. Door het Haagse Tribunaal te vragen hem tot oorlogsmisdadiger te verklaren en hem aan te klagen voor zijn gebruik van chemische wapens, zou hij twee keer moeten nadenken. Zoals we allemaal weten, probeert hij, ondanks zijn zwakke greep op de macht, momenteel Europa, vooral Finland en Zweden, over te halen de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) buiten de wet te stellen. Kunnen de rollen tegen hem worden omgedraaid door bewijs en wetgeving in te voeren in die landen die het gebruik van chemische wapens door zijn regime documenteren?
Het gebruik van chemische wapens door Erdogan is een laf teken van zwakte. Het Turkse leger heeft tienduizenden soldaten met luchtoverwicht, maar ze hebben niet de wil om te vechten. Daarom moeten ze chemische wapens gebruiken. Na de nederlaag van de Turkse troepen in Garê vorig jaar, stuit het zeven weken lange aanhoudende offensief in Zap, Metîna en Avaşîn (vanaf de nacht van 23 april op 24 april) op felle tegenstand. Ondanks de hulp van de NAVO is Turkije niet in staat het guerrillaverzet te verslaan, dus heeft het zijn toevlucht genomen tot giftige en verboden wapens, in strijd met het internationaal recht en de wereldwijde humanitaire en morele waarden.
De International Solidarity Group (uit het VK) nam monsters van deze chemicaliën en wilde deze aan de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) geven. Maar het bewijs werd niet aangenomen. Wat zou u willen zeggen over het feit dat de OPCW haar mandaat niet heeft vervuld?
We weten al dat “Grote Machtspolitiek” het internationaal recht negeert. Het is naïef om alleen te vertrouwen op oproepen aan internationale instellingen en natiestaten. Is iemand echt verrast door het falen van de OPCW om zijn mandaat te vervullen? De oorlog in Turkije krijgt heel weinig aandacht van de internationale media. Op hetzelfde moment in de geschiedenis zijn westerse politici die tientallen miljarden dollars en euro’s voor geavanceerde bewapening aan Oekraïne verstrekken, doof, stom en blind met betrekking tot Koerdistan. Daarom is een tweeledige campagne nodig in de metropolen van Europa, Azië en de VS: initiatieven om internationaal recht op te leggen; en mensen op straat te mobiliseren.
De Koerdische beweging wordt over de hele wereld gevierd vanwege haar inzet voor democratie aan de basis, genderbevrijding, multiculturele solidariteit en kritiek op het nationalisme. Samen met de Zapatista’s is het een van de leidende internationale krachten voor vooruitgang en kan het helpen de internationale focus voor bewegingen wereldwijd vorm te geven. Naar mijn mening moeten alle massavernietigingswapens in handen van natiestaten worden gecriminaliseerd en afgeschaft. Dat zou in het universele belang van de mensheid zijn. Als de Koerden een internationale campagne voor de afschaffing van dergelijke wapens zouden beginnen, zou dit kunnen helpen bij het smeden van een wereldwijde beweging die gericht is op niets minder dan een kwalitatieve transformatie van een wereldsysteem dat oorlog, ongelijkheid, uitbuiting en ecologische verwoesting in stand houdt. Als de PKK een wereldwijd initiatief zou leiden om massavernietigingswapens af te schaffen, zouden ze dan de massale ontwapeningsbeweging van 40 jaar geleden kunnen doen herleven, een beweging die door The New York Times een “derde supermacht” werd genoemd?
Met betrekking tot internationaal recht:
De eerste stap is om het gebruik van verboden wapens door Turkije te bewijzen. Archiefmonsters geanalyseerd door een internationaal erkend laboratorium voor chemische oorlogsvoering in Turkije in een gerespecteerd museum of instituut, zoals het Zweedse parlement. Verzamel chemische wapens van Turkije en cluster ‘moeder’-bommen, compleet met fabricagemarkeringen en andere identificerende symbolen. Documenteer van dag tot dag specifieke aanvallen waarbij internationaal verboden wapens worden gebruikt. Vang tegen chemicaliën beschermende kleding gedragen door Turkse troepen en voeg deze toe aan de collectie. Sponsor juridische stappen en protesten op de productielocaties.
Koerdische kameraden hebben door hun kleur 7 verschillende soorten chemische wapens geïdentificeerd die het Turkse leger heeft gebruikt: zwart, geel, zilver, groen, bruin, rood en wit. De vermoedelijke gassen die door Turkije worden gebruikt, lijken te zijn:
- Tabun: zijn neurotoxine is het oudste van de drie zogenaamde G-warfare agents, naast soman en sarin;
- Groen kruis: het middel tegen longontsteking bevat chloorpicrine als actief ingrediënt;
- Mosterdgas: het huidoorlogsmiddel, ook wel geel kruis genoemd, behoort tot de mosterdgasgroep;
- Onbekend slaapgas: gebruikt door het Turkse leger waardoor de getroffenen traag worden, geheugenverlies hebben en individuen instorten;
- Traangas: stoffen die irriterend zijn voor ogen en slijmvliezen.
Volgens jurist Haitham Bakr zouden de Koerden kunnen profiteren van de bepalingen van het Internationaal Gerechtshof waardoor de procureur-generaal van het Hof zelf een klacht kan indienen. Als hij na bestudering van het bewijsmateriaal tot een conclusie komt, kan de rechtbank besluiten om Turkije verantwoordelijk te houden voor het gebruik van internationaal verboden wapens. Bakr merkte op dat als waarnemers aan het Uitvoerend Comité van de OPCW melding maken van schendingen van de chemische oorlog en die bewijzen dat een land deze wapens heeft gebruikt, de rapporten zullen worden ingediend bij de secretaris-generaal van de Verenigde Naties en de Veiligheidsraad en de nodige maatregelen worden genomen, waaronder het gebruik van militair geweld volgens hoofdstuk VII.
Het Verdrag van 1993 voor het verbod en de vernietiging van chemische wapens, dat in 1997 van kracht werd, verbiedt het gebruik of de ontwikkeling van chemische wapens en roept op tot vernietiging van alle wapens, fabrieken en constructies die chemische wapens vervaardigen. Waar zijn de doodsfabrieken van Turkije?
Aangezien de OPCW volgens het internationaal recht het meest verantwoordelijk is, zou het de focus moeten zijn van de juridische initiatieven en straatdemonstraties. Koerdische gemeenschapsvakbonden en maatschappelijke organisaties hebben al brieven naar het OPCW gestuurd, maar deze heeft zelfs geen stappen ondernomen om het te onderzoeken.
In werkelijkheid is het verantwoordelijk houden van gebruikers van chemische wapens onderworpen aan de berekeningen van de grootmachten die de internationale instellingen domineren. In 1988 gebruikte de Iraakse president Saddam Hoessein chemische wapens tegen de Koerden in Halabja, waarbij meer dan 5.000 mensen omkwamen, onder wie kinderen en vrouwen. De internationale gemeenschap kwam pas in 2006 in actie en Halabja werd gebruikt om de rekeningen met Saddam Hoessein te vereffenen. Toen de beschuldigingen opdoken dat de regeringstroepen van Damascus in 2013 chemische wapens hadden gebruikt tegen de bevolking van Oost-Ghouta, reageerden de grootmachten, maar als het gaat om het gebruik van chemische wapens door de Turkse staat tegen de Koerden, keken de internationale machten de andere kant op. Inmiddels hebben de Koerden zich gerealiseerd dat ze op geen enkele buitenlandse mogendheid kunnen rekenen voor steun. Daarom moeten ze vanuit de basis hun eigen solidariteitsnetwerken opbouwen.
Met betrekking tot volksprotesten:
Massale en militante protesten in de straten van de metropolen moeten gericht zijn op het onder druk zetten van internationale instellingen zoals OPCW en natiestaten om Turkije en Erdogan te onderzoeken en aan te klagen. Een ander doel van dergelijke protesten zou zijn om het grootstedelijke publiek voor te lichten en te mobiliseren. Op dit moment weten maar weinig mensen van de oorlogsmisdaden van Turkije, waaronder de invasie van Koerdisch grondgebied in Irak en Syrië.
Nu al houden de Koerdische Vrouwenbeweging in Europa en de Koerdische koepelorganisaties in België en Nederland elke dinsdag en donderdag protesten voor het OPCW-gebouw in Den Haag, en ze zijn van plan door te gaan tot 30 juni. Om het juridische initiatief in een stroomversnelling te brengen, moet de OPCW onder druk worden gehouden. Door solidariteitsgroepen kunnen maatregelen worden georganiseerd zoals een bezetting van de straten totdat het bewijs wordt geaccepteerd. Grotere acties met Europese, zelfs intercontinentale synchroniciteit zouden de benarde situatie van het Koerdische verzet – en haar wil om te zegevieren – dramatiseren.
Als actie zich alleen beperkt tot het indienen van rapporten via politieke partijen en intellectuelen bij de procureur-generaal van het Internationaal Gerechtshof of de OPCW, wat kan er dan nog meer worden gedaan? Duizenden en zelfs tienduizenden mensen die zich in de straten eromheen hebben verzameld, zouden moeten aandringen op het falen van deze internationale organisaties om documentatie te accepteren en te onderzoeken. De macht van mensen op straat is een groot wapen in de internationale strijd voor vrede en recht en moet maximaal worden benut.
In de oorlog in Vietnam werden ook chemische wapens gebruikt en in deze oorlog protesteerde u aan het front. Toen ging u daarheen, wat kunt u zeggen over de effecten van deze wapens?
Het grootste programma voor chemische oorlogsvoering in de hele menselijke geschiedenis is ontworpen door de Amerikaanse president John F Kennedy, wiens regime vaak “Camelot” wordt genoemd vanwege zijn aantrekkingskracht en praal. Minder bekend is zijn gebruik van chemische wapens in Vietnam, die de zachte namen kregen van Agent Oranje, Wit en Blauw.
Tegen het einde van de oorlog hadden de VS meer dan 19.500.000 gallons dioxine gespoten, een van ‘s werelds dodelijkste chemicaliën, wat overeenkomt met bijna een gallon voor elke man, vrouw en kind in Zuid-Vietnam. Bossen, oerwouden, bermen en de grenzen van de militaire basis werden besproeid om gebladerte te verwijderen dat kon worden gebruikt om vijandelijke troepen te verbergen. De chemicaliën werden op rijstgewassen gespoten om voedsel te vernietigen dat bestemd was om de vijand te voeden.
Het Vietnamese Rode Kruis schat dat drie miljoen Vietnamezen zijn getroffen, onder wie minstens 150.000 na de oorlog geboren kinderen met ernstige geboorteafwijkingen. De problemen blijven zelfs tot op de dag van vandaag bestaan, meer dan een halve eeuw nadat de chemische stof voor het eerst werd gebruikt. Honderdduizenden Amerikaanse soldaten werden ook blootgesteld. Blootstelling aan Agent Orange heeft geleid tot langdurige gezondheidseffecten bij veel veteranen uit het Vietnam-tijdperk, waaronder multipel myeloom, de ziekte van Parkinson en verschillende soorten kanker.
De VS gebruikten fosforbommen, napalm, verschillende soorten gas en antipersoneelswapens (inclusief nieuw ontwikkelde clusterbommen), terwijl ze tegelijkertijd miljoenen tonnen conventionele bommen gebruikten, in totaal gelijk aan meer dan 700 Hiroshima’s. Het totale tonnage aan bommen dat door de Verenigde Staten op Vietnam werd gericht, was meer dan drie keer het tonnage dat tijdens de hele Tweede Wereldoorlog op Europa, Azië en Afrika was gevallen. De helft van de bevolking van Zuid-Vietnam waren vluchtelingen geworden.
Ondanks grote hoeveelheden massavernietigingswapens werden de VS echter verslagen door Vietnam. De gemobiliseerde mensen schoten meer dan 5.000 vliegtuigen neer, waaronder minstens vijftien B-52 strategische bommenwerpers tijdens de criminele verzadigingsbombardementen van Kerstmis 1972 op Hanoi, de hoofdstad van het noorden. Met behulp van metalen overblijfselen van neergestorte Amerikaanse oorlogsvliegtuigen, vervaardigden Vietnamezen ringen als dank aan internationale supporters. Van de banden van vernietigde voertuigen maakten ze sandalen voor zowel hun mensen als supporters. Ze mobiliseerden zoveel mogelijk internationale steun.
Tijdens de Koreaanse Oorlog werd bijna elk groot gebouw in het noorden volledig verwoest door bommen, slagschepen en artillerievuur. De Verenigde Staten gebruikten vijf keer de hoeveelheid napalm die in de hele Tweede Wereldoorlog was ingezet, bombardeerden dammen en dijken waarbij duizenden mensen omkwamen, en bombardeerden steden zo zwaar dat hun straten veranderden in rivieren van onherkenbare menselijke lichaamsdelen.
De VS voerden meer dan 1.000 keer een biologische oorlog, vooral in de periode van januari tot juni 1953 – tegen het einde van de gevechten toen de VS beseften dat ze geen militaire overwinning konden behalen. Het oorlogsmuseum in Pyongyang bevat flesjes met geïnfecteerde insecten en bommen die werden gebruikt om te droppen. Ik ben persoonlijk getuige geweest van omhulsels van biologische en chemische bommen die in de VS zijn gemaakt. Pokkenpoeder werd al in 1951 in woonwijken verspreid en in 1952 werden ten minste 10 soorten ziektekiemen en plagen verspreid door 20 soorten bommen, vooral op het verkeer en op spoorlijnen die naar China leiden. Noord-Koreaanse gevangenen die op 7 april 1953 werden uitgewisseld, bleken besmet met de pest.
Niettemin won Noord-Korea zijn onafhankelijkheid, de eerste grote nederlaag van het uitbreidende Europese kolonialisme.
De Verenigde Staten hebben een internationaal voorbeeld gegeven door de standaard van beschaafd gedrag in oorlogsvoering te verlagen tot kernwapens (vergeet nooit dat de Verenigde Staten als enige land atoombommen gebruikte), biologische en chemische wapens, moderne antipersoneelswapens zoals clusterwapens bommen, moderne helikopters die zijn uitgerust met zoveel vuurkracht dat ze een dorp binnen enkele seconden kunnen vernietigen, met behulp van technologie die is ontwikkeld door het Massachusetts Institute of Technology.
Nooit heeft de Amerikaanse regering of haar bereidwillige handlangers zich ooit verontschuldigd; deze instellingen vieren hun oorlogsmisdaden liever door de overwinning in de Koude Oorlog op te eisen. De Amerikaanse regering is zelfs terughoudend geweest om het gebruik van Agent Orange in Vietnam formeel te erkennen. Beloofde herstelbetalingen werden nooit betaald, maar in plaats daarvan verspreidden rechtse media de leugen dat Amerikaanse krijgsgevangenen nog steeds gevangen worden gehouden. Ondanks de wapenstilstandsovereenkomst van 1953 die de Koreaanse oorlog opschortte, hebben de VS consequent hun schriftelijke belofte geschonden om nooit een blokkade van welke aard dan ook op te leggen aan Noord-Korea. Gedurende de twee eeuwen van haar bestaan hebben de VS bijna elke overeenkomst verscheurd die ze met inheemse Amerikanen hebben gemaakt, als onderdeel van een betreurenswaardig “Trail of Tears” dat aan inheemse Amerikanen is opgelegd. De VS pronken internationaal als een verdediger van ‘mensenrechten’ en aanhanger van ‘democratie’, maar hun acties hebben een moorddadige impact gehad op miljoenen mensen op vijf continenten.
Over de oorlog die Erdogan zowel in de guerrillagebieden begon als in Rojava wilde beginnen, en over deze agressieve houding die hij toonde tegen de Koerden.
Ik vermoed dat Erdogan de totale vernietiging van de vrije Koerdische regio’s wil. Het Turkse neo-Ottomaanse project, zijn revanchistische droom om de Turkse controle over het hele Midden-Oosten en een groot deel van Noord-Afrika te herstellen, roept op tot de liquidatie van vrijheidslievende Koerden.
De reactionaire en criminele staat van Erdogan wordt gesteund door de KDP (de Democratische Partij van Koerdistan), ook bij de invasie van Zuid-Koerdistan. Op zijn beurt steunt Erdogan de onderdanige Koerdische KDP, net zoals de Ottomanen loyale lokale heersers gebruikten om hun heerschappij uit te breiden. Ondanks zijn ambities is Erdogan gedoemd te mislukken en kan hij heel goed worden opgesloten als oorlogsmisdadiger. De geest van Koerdische verzetsstrijders en het verlangen van hun volk naar vrijheid zijn sterke krachten die over de hele wereld weerklinken.
Wat moet er gebeuren in termen van internationale solidariteit, heb je een oproep aan oorlogsopposanten en revolutionairen?
Om deze vraag te beantwoorden, moet ik me wenden tot de geschiedenis. Directe acties in de VS, in ‘de buik van het beest’ zoals Che het noemde, speelden een belangrijke rol bij het winnen van de oorlog in Vietnam. De leidende generaal van Vietnam, Vo Nguyen Giap, vierde het verzet van het Amerikaanse volk tegen de oorlog als een van zijn redenen om uit te leggen waarom de Vietnamezen wonnen. In 1971 lanceerde de Amerikaanse anti-oorlogsbeweging een poging om de stad Washington DC te sluiten. “Als de regering de oorlog niet stopt, stoppen wij de regering!” was onze slogan. Meer dan 12.000 mensen werden gearresteerd. De hoofdkop van de voorpagina van de Washington Post van 4 mei 1971 verklaarde dat de stopzetting van het DC-verkeer “hielp een einde te maken aan de oorlog in Vietnam”.
Staatsrepressie in Turkije is veel meer beperkend voor de vrijheid dan in de meeste zogenaamde democratieën van de wereld. Tientallen leden van parlementaire oppositiepartijen worden routinematig gearresteerd; de Koerdische taal wordt gecriminaliseerd; meer dan 100 gekozen burgemeesters in Koerdische gebieden werden willekeurig vervangen; tientallen kranten en radio/tv-stations zijn gesloten. Het gebruik van chemische wapens door Erdogan is de meest verfoeilijke van zijn vele illegale acties. Naarmate de internationale druk toeneemt, kan hij op een dag stoppen met het gebruik van chemische wapens. Zodra hij is afgezet als president, en dat ze binnen een jaar zouden kunnen komen als er nieuwe verkiezingen zijn gepland, moet de Koerdische beweging misschien haar tactiek aanpassen omdat ze voor nieuwe uitdagingen staat.
De grote mogendheden van de wereld, in bedwang gehouden door Erdogans dreigement om honderdduizenden Syrische vluchtelingen naar Europa vrij te laten en door de Turkse controle over de Dardanellen (controlepost voor graan uit Rusland/Oekraïne), hebben Koerdische vrijheidsstrijders veranderd in de gendarmes die nodig zijn om tienduizenden gevangengenomen Isis-leden in Syrië te controleren, terwijl de controle over enorme olie-inkomsten wordt gegeven aan de familie Barzani in Irak, leiders van Erdogans bondgenoot, de reactionaire KDP.
Directe actiecampagnes om beleidsveranderingen in de metrische peilingen af te dwingen, kunnen de internationale constellatie van strijdkrachten helpen veranderen. Er moeten brede coalities worden gebouwd om zoveel mogelijk mensen te mobiliseren. In mijn ervaring heeft een paar grote mobilisaties een paar grote mobilisaties kunnen voorkomen, die ook een impact hebben, culturele evenementen zoals de uitvoering van het Koerdisch Nieuwjaar zoals dit jaar hier in San Francisco heeft plaatsgevonden. Tegelijkertijd spelen militante protesten zoals het sluiten van Washington DC tijdens de ochtendspits ook hun rol, een die vaak wordt onderschat. In San Francisco, nadat Turkije Rojava in 2019 had aangevallen, sloten demonstranten de Bay Bridge, lieten een groot spandoek op het hoofdviaduct vallen, blokkeerden een andere snelweg en verstoorden de balie van Turkish Airlines op de belangrijkste luchthaven. Indien vermenigvuldigd met vele steden, leggen gelijktijdige confrontaties van de onwettigheden in Turkije het criminele karakter van het Erdogan-regime bloot.
Vandaag de dag blijft de Amerikaanse beweging (als we van een beweging kunnen spreken) latent aanwezig. Terwijl plotselinge vonken enorme uitbarstingen kunnen veroorzaken (zoals de nationale opstand Black Lives Matter), zijn activisten en het publiek over het algemeen niet op de hoogte van Koerdistan. Reactionaire krachten verspreiden van binnenuit valse feiten over Ocalan. Veel activisten weten van Erdogan en Isis, maar de overgrote meerderheid van de mensen kon Koerdistan niet op een kaart lokaliseren. In Europa, waar meer Koerden zijn en het politieke bewustzijn hoger is, zouden activistengroepen centrale actiedagen bij de OPCW kunnen sponsoren, en zelfs de straten eromheen voor een dag of langer kunnen sluiten (zoals gebeurde in 2016). Een Tribunaal voor Oorlogsmisdaden op straat zou bewijsmateriaal kunnen verzamelen dat kan worden gepubliceerd en overgedragen aan de OPCW.
De Vietnamese strijd verenigde activisten in meer dan 100 landen en bouwde zo een wereldwijde beweging op die hielp om de Amerikaanse oorlog te beëindigen. De Koerdische strijd is multi-level en draait om de slagvelden, de vrije gebieden, en doet een beroep op het internationaal recht, maar het heeft ook de steun van de bevolking in de metropolen nodig, zowel om het publiek te informeren en te mobiliseren. Samen zullen we winnen!