Op 10 juni zal zo’n 12 duizend jaar geschiedenis verdwijnen onder de wateren van de Ilisu-dam.
Het ‘Hasankeyf Initiatief’ heeft een oproep gedaan met de titel ‘Het is niet te laat om Hasaknkeyf en de Tigris River te redden’ waarin het herinnert aan het feit dat Hasankeyf in het zuidoosten van Turkije al 12.000 jaar een plaats is waar mensen zich ononderbroken kunnen vestigen. Met de inspanningen van tientallen verschillende culturen is deze opmerkelijke universele plek aan de oevers van de Tigris-rivier en aangrenzende kleine valleien en heuvels gecreëerd.
Werelderfgoed
Recente opgravingen tonen aan dat Hasankeyf bovenop een diep, ongedekt cultureel erfgoed ligt. Onafhankelijke onderzoekers stellen dat Hasankeyf en het omliggende Tigris Vallei historisch gezien even belangrijk zijn als Ephesus, Troje en Cappadocië en voldoen aan 9 van de 10 UNESCO-criteria voor een Werelderfgoed. Verondersteld wordt dat Hasankeyf de tweeling is van Göbeklitepe, een op 225 km naar het westen gelegen heiligdom met een vergelijkbare leeftijd, wat leidde tot wereldwijde nieuwe conclusies over de eerste menselijke nederzetting van de geschiedenis.”
Ilisu-dam
Hasankeyf en de omliggende Tigris-vallei zullen worden overstroomd door de Ilisu-dam en het waterkrachtcentraleproject, dat bijna volledig is afgebouwd. In recente verklaringen heeft de Turkse regering aangekondigd dat zij op 10 juni 2019 zal starten met het vullen van het Ilisu stuwmeer. Ambtenaren voegen daaraan toe dat de stad Hasankeyf in oktober 2019 zal worden getroffen door het verhogen van het waterpeil.
“Het Ilisu-project – zei de oproep – was en is een volledig verkeerde en destructieve investering. Dat is de reden waarom sinds het begin het project hevige kritiek ontvangt, niet alleen op lokaal niveau in Turkije, maar ook in Irak, Syrië en wereldwijd. In tegenstelling tot officiële claims, zou de dam geen sociaal-economische of andere voordelen hebben voor de meerderheid van de samenleving in de getroffen regio en zouden tot 80.000 mensen hun bestaansmiddelen verliezen.
Behalve Hasankeyf zou een belangrijk deel van het nog niet opgegraven culturele erfgoed in Boven-Mesopotamië langs de Tigris-rivier worden overstroomd. De biodiversiteit van het ecosysteem van de Tigris-rivier – nog steeds overwegend natuurlijk – zou aanzienlijk worden afgebroken. Het Ilisu-project zou ook ernstige gevolgen hebben voor de stroomafwaartse delen van de Tigris, waardoor de watervoorziening van grote Irakese steden ernstig in gevaar zou komen, en de Iraakse landbouw zou ernstig gevaar lopen. Met name het UNESCO-gedeelte van de Mesopotamische moerassen in Zuid-Irak zal worden bedreigd met uitdroging als gevolg van verminderde stroomafwaartse stromingen.”
In de afgelopen jaren heeft het overheidsprogramma, het zogenaamde “monumentverplaatsing en consolidatie van gesteenten” het cultureel erfgoed in Hasankeyf ernstig beschadigd, zei de oproep en voegde daar aan toe: “Maar er is nog zoveel cultureel erfgoed over om te redden. Ondanks het bijna voltooide project zijn we ervan overtuigd dat de opzegging van het Ilisu-project een proces zou stimuleren waarvan de bredere lokale bevolking, Turkije en Irak direct zouden profiteren, zowel economisch als sociaal en cultureel.”
De ondertekenaars roepen de Turkse regering op niet te beginnen met het vullen door de Ilisu Dam, noch in juni, noch later. In plaats daarvan zou een nieuwe brede, participatieve en transparante discussie met alle vertegenwoordigers van de lokale bevolking over de toekomst van de getroffen vijf provincies moeten worden gestart. Op basis van de gemeenschappelijke resultaten van deze participerende discussies, zou beleid met betrekking tot de toekomst van de Tigris-vallei en de omliggende regio moeten worden ontwikkeld en geïmplementeerd met instemming van alle betrokken partijen. Een andere voorwaarde is het bereiken van een wederzijdse overeenkomst met Irak en Syrië in overeenstemming met het internationale recht, dat voldoende waterstromen naar de Mesopotamische moerassen en Zuid-Irak moet waarborgen. ”
De ondertekenaars roepen de Turkse regering op niet te beginnen met het vullen van de Ilisu Dam, noch in juni, noch later. In plaats daarvan zou een nieuwe brede, participatieve en transparante discussie met alle vertegenwoordigers van de lokale bevolking over de toekomst van de getroffen vijf provincies moeten worden gestart. Op basis van de gemeenschappelijke resultaten van deze participerende discussies, zou beleid met betrekking tot de toekomst van de Tigris-vallei en de omliggende regio met instemming van alle betrokken partijen moeten worden ontwikkeld en geïmplementeerd. Een andere voorwaarde is het bereiken van een wederzijdse overeenkomst met Irak en Syrië in overeenstemming met het internationale recht, dat voldoende waterstromen naar de Mesopotamische moerassen en Zuid-Irak moet waarborgen.”
Video van National Geografic:
http://news.nationalgeographic.com/news/2014/02/140221-tigris-river-dam-hasankeyf-turkey-iraq-water/
