- Noord-Koerdistan
Volgens gegevens van de mensenrechtenorganisatie IHD zijn er dit jaar in de Koerdische provincie Mêrdîn (Tr. Mardin) in totaal 53 zelfmoorden of verdachte sterfgevallen geregistreerd. Dat blijkt uit een recent rapport dat de lokale IHD-afdeling in Mêrdîn dinsdag heeft gepresenteerd. Volgens dit rapport gaat het in 38 gevallen om vermoedelijke zelfmoorden en in 25 gevallen om onopgehelderde of als “verdacht” aangemerkte sterfgevallen van vrouwen. Het onderzoek is gebaseerd op informatie uit verschillende districten van de provincie, waaronder Qoser (Kızıltepe), Ertuqî (Artuklu), Dêrika Çiyayê Mazî (Derik) en Midyad (Midyat).
Zelfmoord ook onder minderjarigen en geüniformeerden
Volgens gegevens van de IHD werden de meeste zelfmoordgevallen gemeld in Qoser (14), gevolgd door Ertuqî (8), Dêrika Çiyayê Mazî (7) en Midyad (6). Berivan Güneş, bestuurslid van de lokale afdeling van de IHD, verklaarde bij de presentatie van het rapport dat met name in het district Dêrika Çiyayê Mazî het aantal gevallen in verhouding tot de bevolkingsomvang opvallend hoog was. Onder de getroffenen bevonden zich ook minderjarigen en leden van de Turkse politie en het leger. Eén sterfgeval betrof een elfjarig kind.
25 vrouwen onder onduidelijke omstandigheden overleden
Naast drie gedocumenteerde femicides werden dit jaar minstens 23 andere sterfgevallen van vrouwen als verdacht aangemerkt. In vier gevallen loopt het strafrechtelijk onderzoek nog, in tien gevallen is de zaak officieel afgesloten als “zelfmoord” en elf andere gevallen zijn volgens de autoriteiten “op natuurlijke wijze” overleden. De IHD uitte twijfels over de transparantie van het onderzoek.
Kritiek op onvoldoende opheldering en gebrek aan preventie
De mensenrechtenorganisatie bekritiseerde de autoriteiten vanwege onvoldoende onderzoek naar vermoedelijke zelfmoordgevallen. Vaak wordt niet systematisch onderzocht onder welke omstandigheden de sterfgevallen hebben plaatsgevonden. Of en in hoeverre er onderzoek wordt gedaan, hangt deels af van de publieke druk, bijvoorbeeld door reacties op sociale media. Berivan Güneş benadrukte: “Zelfmoordpreventie is niet alleen een taak van de gezondheidszorg. Er is betrokkenheid nodig van gezinnen, scholen en de hele samenleving.” Een strategie voor de hele samenleving is essentieel om psychische problemen in een vroeg stadium te herkennen en risicogroepen te beschermen.
Sociale crises en gebrek aan perspectief als risicofactoren
Vooral bij jongeren is een toename van het aantal zelfmoordpogingen waarneembaar. Naast familiale en psychische problemen zijn ook structurele problemen zoals werkloosheid, verslaving aan online gokken, drugsgebruik en een gebrek aan sociale ruimtes voor zelfontplooiing risicofactoren. De IHD riep op tot een uitgebreid onderzoek naar deze achtergronden en tot gerichte preventiemaatregelen. “De oorzaken van zelfmoord onder jongeren moeten serieus worden genomen”, aldus Güneş. “Alleen door concrete politieke maatregelen kunnen kinderen en jongeren worden versterkt en beschermd.”
Structurele ongelijkheid en politieke onderdrukking in Koerdische provincies
De provincie Mêrdîn behoort tot de overwegend Koerdisch bewoonde regio’s in het zuidoosten van Turkije. Al decennialang melden mensenrechtenorganisaties structurele achterstelling op bijna alle gebieden van het leven: minder investeringen in onderwijs, werkgelegenheid en infrastructuur, beperkte toegang tot gezondheidszorg – met name tot psychologische zorg – en hoge werkloosheid, vooral onder jongeren.
Daarnaast worden democratische rechten en lokaal zelfbestuur systematisch beperkt. Veel gekozen burgemeesters van de Koerdisch-linkse partij HDP of haar opvolger DEM zijn de afgelopen jaren uit hun ambt gezet en vervangen door door de staat benoemde bewindvoerders. Deze maatregelen, in combinatie met onderzoeken tegen lokale maatschappelijke organisaties, worden beschouwd als politiek gemotiveerd en treffen met name structuren die sociale ondersteuning en participatie mogelijk zouden kunnen maken, waaronder vrouwen- en jeugdcentra.
Organisaties zoals de IHD zien in deze context een verband tussen het toegenomen aantal zelfmoorden en verdachte gevallen en het toenemende sociale isolement en het gebrek aan perspectief in de regio. Ook het uiteenvallen van politieke en sociale netwerken en het gebrek aan culturele erkenning worden beschouwd als factoren die het psychisch welzijn van jongeren kunnen belasten.
Bron: MA