Turkse grenswachten schieten zonder onderscheid op Syrische burgers bij de grens met Syrië en martelen en gebruiken excessief geweld tegen vluchtelingen en migranten die Turkije proberen binnen te komen, zegt Human Rights Watch vandaag. De Turkse regering moet onderzoek doen naar en verantwoordelijk houden voor deze ernstige schendingen van de mensenrechten door grenswachten, inclusief onwettige moorden, en een einde maken aan de langdurige straffeloosheid voor deze misdaden.
Op 11 maart 2023 hebben Turkse grenswachten op brute wijze een groep van acht Syriërs mishandeld en gemarteld die probeerden illegaal Turkije binnen te komen. Een man en een jongen stierven in Turkse hechtenis, terwijl de anderen ernstig gewond raakten. Zes bewakers worden door de Turkse autoriteiten onderzocht vanwege hun vermeende rol in de aanval. Op 13 maart schoot een Turkse grenswacht een 59-jarige Syriër dood die zijn land ploegde in een gebied naast de grens. Er is geen informatie beschikbaar gesteld over een onderzoek naar deze moord. Human Rights Watch heeft op 20 april 2023 geschreven naar de Turkse ministers van Justitie, Binnenlandse Zaken en Defensie en gevraagd om updates over beide incidenten.
“Turkse gendarmes en gewapende krachten belast met grenscontrole misbruiken routinematig en schieten willekeurig op Syriërs langs de Syrisch-Turkse grens, waarbij honderden doden en verwondingen in de afgelopen jaren zijn geregistreerd” zei Hugh Williamson, directeur Europa en Centraal-Azië bij Human Rights Watch. “Willekeurige moorden op Syriërs zijn bijzonder ernstig en maken deel uit van een patroon van brutaliteit door Turkse grenswachten dat de regering niet effectief heeft weten te beteugelen of onderzoeken”.
Sinds het begin van 2023 heeft de Syrische Observatorium voor de Mensenrechten 11 doden en 20 gewonden langs de Syrisch-Turkse grens geregistreerd die veroorzaakt zijn door Turkse grenswachten. Human Rights Watch heeft zelfstandig twee dergelijke incidenten gedocumenteerd en geverifieerd.
Begin maart 2023 verkreeg Human Rights Watch niet-uitputtende gegevens van een organisatie die de vijandelijkheden in Syrië monitort en die 277 individuele incidenten tussen oktober 2015 en april 2023 documenteerde. De waarnemers registreerden minstens 234 doden en 231 gewonden, waarvan het overgrote deel plaatsvond terwijl de slachtoffers probeerden de grens over te steken. Zesentwintig incidenten betroffen kinderen, waarbij ten minste 20 doden en 15 gewonden vielen. Opmerkelijk is dat er ten minste 6 mensen zijn doodgeschoten die niet probeerden de grens over te steken en nog eens 6 gewonden raakten. De organisatie verzocht om niet bij naam genoemd te worden uit angst dat haar humanitaire werk negatief beïnvloed zou worden door de Turkse autoriteiten.
“Terwijl Turkije het recht heeft om zijn grens met Syrië veilig te stellen, moet het dit doen in overeenstemming met het internationaal recht en in het bijzonder zijn mensenrechtenverplichtingen, inclusief respect voor het recht op leven en lichamelijke integriteit, en het absolute verbod op marteling of andere wrede, onmenselijke of vernederende behandeling. Turkije is ook verplicht om het principe van non-refoulement te respecteren, dat de terugkeer van vluchtelingen naar een gebied waar ze gevaar lopen voor vervolging, marteling of bedreigingen voor hun leven en vrijheid, verbiedt, inclusief door hen bij grenzen af te wijzen zonder hun claims te overwegen” aldus HRW.
“De Turkse regering moet dringend standaardinstructies uitgeven aan alle grenswachten waarin duidelijk wordt gemaakt dat vuurwapens alleen mogen worden gebruikt wanneer dit strikt noodzakelijk is als laatste redmiddel in reactie op een bedreiging voor het leven, dat niemand die de grens oversteekt of heeft overgestoken slecht behandeld mag worden maar dat iedereen toegang moet hebben tot medische hulp indien nodig. Het aannemen van een zero-tolerancebeleid voor overtredingen, gehandhaafd door effectieve onderzoeken en passende sancties, zou ervoor moeten zorgen dat alle grenswachten deze kernverplichtingen nauwgezet respecteren.”
Human Rights Watch zei dat de Turkse autoriteiten ook dringend een volledige herziening van hun beleid inzake grensveiligheid moeten uitvoeren. Dit zou vergelijkbaar moeten zijn met de evaluatie van het beleid voor handhaving en veiligheid in het gebied dat getroffen is door verwoestende aardbevingen en sinds 9 februari onder een noodtoestand staat, waar wetshandhavingsfunctionarissen die naar de regio zijn gestuurd om deze te bewaken, mensen hebben geslagen, gemarteld en anderszins hebben mishandeld die zij verdenken van diefstal en plundering.
“Geweld door Turkse grenswachten tegen Syriërs langs de grens is een langdurig probleem dat grotendeels onopgelost is gebleven”, zei Williamson. “De Turkse regering moet dringende en effectieve maatregelen nemen om een einde te maken aan de onwettige moorden en martelingen van vluchtelingen en migranten aan zijn grenzen, en gerechtigheid bieden voor eerdere misstanden.”
Tussen augustus 2015 en juni 2018 heeft Turkije een muur van 3 meter hoog met prikkeldraad opgericht langs het grootste deel van zijn 911 kilometer lange grens met Syrië om smokkel en onregelmatige grensoverschrijdingen tegen te gaan. Sindsdien hebben Turkse grenswachten routinematig Syriërs die proberen te vluchten voor vijandelijkheden en erbarmelijke omstandigheden gewelddadig geblokkeerd, op hen geschoten, hen geslagen en hen zonder pardon teruggestuurd naar Syrië. In november 2015, april en mei 2016, februari 2018 en november 2022 documenteerde Human Rights Watch het gebruik van geweld door Turkse grenswachten tegen Syrische en andere vluchtelingen, migranten en smokkelaars aan de grens met Syrië.
Van de 234 doden en 231 gewonden blijkt uit de gegevens dat 225 mensen zijn gedood en 177 gewond zijn geraakt door Turkse grenswachten die wapens gebruikten, en 9 mensen zijn gestorven en 54 gewond zijn geraakt als gevolg van fysieke aanvallen door Turkse grenswachten.
Foto: De betonnen muur die Syrië en Turkije scheidt in de buurt van Haram in Noordwest-Syrië op 14 maart 2023 © 2023 Ali Haj Suleiman