Gwadar – een stad van tegenstellingen en wereldwijde oorlogvoering is de titel van een nieuw artikel dat is gepubliceerd door de Internationalistische Commune van Rojava.
Gwadar is een stad in Balochistan waar de krachten van de kapitalistische moderniteit het land willen leeghalen om het te verkopen. Het volk voert een brede strijd tegen de koloniale uitbuiting.
De incipit van het artikel luidt als volgt “Voor imperialistische krachten zijn noch land, noch natuur, noch dorpen of steden van belang. Waarom zouden ze ook? De regels van de kapitalistische moderniteit zijn die van winst en uitbuiting en natuurlijk zullen ze daarnaar handelen. Het heeft weinig zin om te proberen de mensen die verantwoordelijk zijn voor dit systeem op andere gedachten te brengen. Zoals iedereen leeft met een moraal en een cultuur, doen zij dat ook.
Voor mensen, samenlevingen, betekent hun land, hun huizen, hun dorpen en steden alles, want dit zijn de plaatsen waar ze leven, liefhebben, rouwen, creëren en sterven. Dit is wat alle mensen verbindt, dit is de cultuur waaruit elke samenleving leeft. De liefde voor hun eigen thuisland plaatst de samenleving in een natuurlijke tegenstelling tot de kapitalistische moderniteit. Ze proberen te leven en te behouden, terwijl het kapitalisme probeert te vernietigen en te stelen. Overal waar de samenleving sterk verbonden is met haar thuisland, niet gecorrumpeerd is, zal er verzet zijn. Daar zullen ze vasthouden aan hun leven.”
Een van deze plaatsen, waar de twee tegengestelde kanten van de geschiedenis elkaar op de meest directe manier ontmoeten, is de stad Gwadar. Maar waar ligt Gwadar? Gwadar is een havenstad aan de Arabische Zee, maar wordt beschouwd als een toegangspoort tot de Indische Oceaan. Het ligt in het oosten van Belucistan en werd in 1958 door Pakistan bezet na een verdrag tussen de Pakistaanse regering en het sultanaat van Oman, waardoor het eerder bezet was. Om de strijd tussen de samenleving en de kapitalistische moderniteit die zich hier ontvouwt te begrijpen, laten we eerst naar Gwadar kijken vanuit het perspectief van de mensen.
Gwadar lijkt een oude nederzetting, zoals de meeste Baloch-steden. Een deel van het historische grondgebied van Gwadar is tegenwoordig bezet door Iran, dat de mensen en het gebied verdeelt door een kunstmatige staatsgrens. Vanaf de vroegste fase van het wereldwijde imperialisme, toen Portugese invallers naar de regio kwamen, raakte Gwadar in hun belangstelling. Ze probeerden de stad in te nemen door de omliggende gebieden te plunderen en in brand te steken, maar de stad werd verdedigd door Baloch-stammen. Later profiteerden de Britse kolonisten van de machtsovereenstemming tussen verschillende lokale koninkrijken en maakten van Gwadar een van hun centra van overzeese handel en politieke interventies.
De haven werd een strategisch punt voor Pakistan met de opkomst van het zogenaamde “Belt and Road” project door China sinds het begin van 2014. Hoewel er veel over dit project te zeggen valt, willen we het kort uitleggen. Voor zijn imperiale plannen werkt China aan een handelsroute die door het Midden-Oosten loopt tot aan Europa. Door zo’n route aan te leggen willen ze aan de ene kant de handel en geopolitiek controleren, aan de andere kant willen ze producten op de best mogelijke manier naar de wereldmarkt kunnen exporteren en op deze gebieden hegemoniaal worden. De samenloop met India maakt de kust van Balochistan, onder controle van Pakistan, de dichtstbijzijnde toegang tot de westelijke zeeroute. Pakistan, dat zowel economisch als politiek zwak is en ook ervaring heeft met de onderdrukking van etnische en religieuze minderheden, is de perfecte partner, of beter gezegd het object, voor de plannen van China. De China-Pakistan Economic Corridor (CPEC), de lokale realisatie van de “Belt and Road”, is vooral gericht op Balochistan en heeft protesten veroorzaakt van verschillende organisaties en bewegingen uit het brede landschap van de Baloch verzetsbeweging.
Dit verzet reikte van demonstraties en mediacampagnes tot gewapende acties door Baloch guerrillagroepen, gericht tegen Chinese en Pakistaanse uitvoerders van de koloniale projecten en tegen lokale collaborateurs. Het Baloch Bevrijdingsleger voerde acties uit die leidden tot verliezen in de gelederen van het Pakistaanse leger en het Chinese ingenieurspersoneel, in Gwadar zelf maar ook in andere delen van de enorme Chinees-Pakistaanse projectlijn voor de handelsroute (1).
Deze verschillende vormen van verzet en instanties die zich verzetten tegen het CPEC brachten de Pakistaanse staat in een situatie waarin het bang is om zijn rol als lokale agent van het wereldwijde kapitalisme te verliezen. De Chinese investeerders zijn niet tevreden met het feit dat Pakistan niet in staat is om de bevolking te controleren en hun verzet te onderdrukken. Deze situatie leidde de staat tot een nieuw offensief tegen het Baloch volk, het Gwadar Fence Project. Zoals gerapporteerd door verschillende Baloch-organisaties (2) zal de al gemilitariseerde stad een handelskasteel worden, waar de inheemse bevolking buiten wordt gehouden en volledig wordt opgeofferd aan winstbejag. Daarom wordt 24 vierkante kilometer omheind en worden er meer dan 500 bewakingscamera’s geïnstalleerd. Het aantal militairen dat wordt ingezet is tot nu toe niet bekendgemaakt.
Hoewel dit slechts getallen zijn, moet de betekenis van dit project goed worden begrepen en niet worden gescheiden van de wereldwijde oorlogsvoering van de kapitalistische moderniteit tegen de mensen omwille van een nieuwe orde waarvan ze hopen dat die hen zal redden uit de crisis waarin ze de wereld hebben gemanoeuvreerd. Het Midden-Oosten is al lange tijd het centrum van wat Abdullah Öcalan (3) de derde wereldoorlog noemde. De bezetting en de genocidale politiek in Koerdistan, Palestina en Balochistan brengen miljoenen mensen pijn, lijden en verdriet, maar ze verschijnen allemaal even berekenend in de projecten van de Kapitalistische Moderniteit om nieuwe handelsroutes voor goederen en energie op te zetten.
De kapitalistische moderniteit maakt van de kostbaarste en oudste landen kerkhoven van mensen en hun cultuur. Hoewel zij misschien degenen zijn die het meeste bloed aan hun handen krijgen, is het niet alleen de Turkse staat, Israël of Pakistan die op het punt staat het Midden-Oosten te veranderen in zeeën van bloed en ruïnes van uitgewist erfgoed. Het is een logica die winst verkiest boven leven, berekening boven empathie en staat boven mensen. Zoals we pijnlijk kunnen zien, heeft de hoop op hulp of steun van internationale instellingen zoals de Verenigde Naties geen van deze imperiale agressies gestopt. Decennialang wordt er een genocidaal beleid gevoerd in Koerdistan, Palestina en Balochistan en behalve loze woorden en verklaringen gebeurde er niets. Dit zou niet verbazingwekkend moeten zijn omdat ze deel uitmaken van hetzelfde systeem, dezelfde logica.
Wat ons zou moeten verbazen zijn de tekortkomingen in het opbouwen van een eenheid van de mensen, degenen die verbonden zijn met het leven, de samenleving, het erfgoed, de vrijheid, vrede en gelijkheid. Het opbouwen van sterkere banden en structuren die niet vallen voor valse vrienden en het overwinnen van racisme en religieuze verschillen die zijn gecreëerd om verdeeldheid te zaaien, zijn cruciale taken voor de nabije toekomst. De handelsroute mag dan een van zijn eerste stations in Gwadar hebben, maar daar zal het niet bij blijven. Voor de kapitalistische moderniteit is elke etniciteit en elke regio slechts een aantal berekeningen, elke stad is een potentiële handelsplek die kan worden gereinigd van haar inwoners.
(1) https://thebalochistanpost.net/2024/03/gwadar-under-fire-blas-majeed-brigade-achieves-objectives-tbp-report/
(2) https://bsoazad.org/editorial/editorial-the-gwadar-fencing-project/ and https://twitter.com/BalochYakjehtiC/status/1786077208504852606
(3) https://www.peaceinkurdistancampaign.com/resources/abdullah-ocalan/