- Turkije
Zes linkse en socialistische partijen in Turkije hebben in een gezamenlijke verklaring opgeroepen tot politieke hervormingen, meer democratie en een rechtvaardige vrede. Aanleiding was een tweedaagse workshop in Ankara, waarvoor onder andere de DEM-partij, de Arbeiderspartij van Turkije (TIP) en de Partij voor Arbeid (EMEP) hadden uitgenodigd.
Onder het motto “Voor vrede en democratie – we bespreken mogelijke acties” kwamen vertegenwoordigers van de partijen bijeen in het gebouw van de Ingenieurskamer. Tot slot las Özlem Gündüz, vicevoorzitter van de DEM-partij, de gezamenlijke slotverklaring voor.
“Rechtsstaat uitgehold, democratie onder druk”
In de verklaring schetsen de deelnemers een kritisch beeld van de politieke situatie in Turkije. Het land wordt steeds meer geregeerd door noodtoestandregels en verzamelwetten, het principe van de scheiding der machten is uitgehold. De invloed van de regering op de rechterlijke macht, het negeren van uitspraken van het Constitutionele Hof en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) ondermijnen het vertrouwen in de rechtsstaat.
Als voorbeeld noemen ze de voortdurende detentie van politieke figuren zoals Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ, Osman Kavala en Can Atalay. Ook de beperking van vakbondsrechten, het verbod op stakingen en de omgang met zieke gevangenen werden scherp bekritiseerd.
Dwangbestuurders, mediacontrole, autoritaire koers
Er is vooral kritiek op de praktijk om gekozen burgemeesters te vervangen door staatsdwangbestuurders (“Kayyım”) – een maatregel die oorspronkelijk vooral betrekking had op gemeenten onder Koerdisch bestuur, maar inmiddels ook op door de CHP geleide steden. Hierdoor wordt het actieve en passieve kiesrecht van de bevolking systematisch ondermijnd, aldus de kritiek.
Ook de inmenging in de media, zoals de overname van de oppositionele zender Tele1, toont de groeiende invloed van de staat op de publieke opinievorming aan. De regering streeft ernaar centrale aspecten van het maatschappelijk leven onder controle te krijgen – van justitie en onderwijs tot de pers.
Sociale en politieke strijd horen bij elkaar
Naast politieke misstanden was ook de sociale situatie een centraal thema van de bijeenkomst. De deelnemers bekritiseren het huidige economische en begrotingsbeleid, dat vooral arbeiders, kleine boeren, vrouwen, jongeren en gepensioneerden hard treft. “Waar armoede toeneemt en rechten worden afgebroken, kan er geen sprake zijn van rechtvaardigheid”, luidt de teneur.
De partijen benadrukken dat sociale rechtvaardigheid en politieke verandering onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De roep om vrede kan niet los worden gezien van de uitbreiding van democratische rechten en het terugdringen van sociale ongelijkheid.
De Koerdische kwestie en een democratische oplossing
Een centraal thema in de slotverklaring is de Koerdische kwestie. De partijen eisen een gelijkwaardige, democratische oplossing, waarbij ook culturele rechten zoals het recht op het gebruik van de moedertaal worden erkend. De huidige regering vermijdt het om überhaupt over een vredesproces te spreken, zo wordt gesteld. In plaats daarvan dreigt een autoritaire “vrede zonder democratie”.
Oproep tot gezamenlijke organisatie
Tot slot roept de alliantie alle democratische, maatschappelijke en sociale bewegingen op om deel te nemen aan een gezamenlijke strijd voor democratie, rechtvaardigheid en vrede. “Echte verandering kan niet worden verwacht, maar alleen zelf worden georganiseerd”, aldus de verklaring. Alleen door een sterke, lokaal verankerde en solidaire beweging kan iets worden gedaan tegen de autoritaire koers.
De partijen hebben aangekondigd hun samenwerking voort te zetten en verder te werken aan de totstandkoming van een gezamenlijk “pad naar vrede en democratie”.
Bron: ANF