- Duitsland
In Kölibri, in de Hamburgse wijk Sankt Pauli vond maandagavond een “Gemeinsam Kämpfen” café plaats. Na een gezamenlijk diner aan een lange tafel presenteerde Lena van het Jineolojî Comité Duitsland het idee van Democratisch Wereld Vrouwen Confederalisme. Dit werd gevolgd door een levendige discussie met bijna 20 deelnemers.
Het café begint altijd met een gezamenlijke maaltijd om elkaar beter te leren kennen en een dialoog aan te gaan in een open sfeer. Het café wordt nu al een aantal jaren maandelijks gehouden en heeft zich inmiddels een vaste plaats verworven in Hamburg.
Het onderwerp van de avond was deze keer Democratisch Wereld Vrouwen Confederalisme. Aan het begin stelden alle deelnemers zich kort voor en werd de diversiteit van verschillende leeftijden en etnische achtergronden duidelijk. Lena zei meteen aan het begin: “Democratische Wereld Vrouwen Confederalisme is altijd een proces. Het is geen recept, geen opeenvolging van stappen die overal hetzelfde zijn om te organiseren. Daarom is het belangrijk dat we allemaal onze verschillen inbrengen en dit gezamenlijke proces laten ontstaan.”
Het systeem van natiestaten is niet de oplossing
De wereldwijde politieke, ecologische en sociale crisis vraagt om een alomvattend antwoord en dit zou het democratisch wereldvrouwenconfederalisme kunnen zijn. Naast de nieuwe vormen van kolonialisme en imperialisme en de geostrategische strijd om de mondiale hegemonie, is er over de hele wereld een zeer sterk en divers verzet daartegen. De toename van femicide en sociaal seksisme in het algemeen is een voorbeeld van de enorme verdieping van de huidige problemen, die parallel loopt met het toenemende aantal natiestaten dat in de afgelopen decennia is opgericht. Dit laat openlijk zien dat er geen oplossing is in dit systeem en dienovereenkomstig vechten de samenleving en feministische en vrouwenbewegingen in het bijzonder, evenals sociale bewegingen in het algemeen, hiertegen terug. Het antwoord op deze strijd was altijd repressie of systeemintegratie door middel van hervormingen en dergelijke. Het bijzondere aan deze tijd is dat veel mensen over de hele wereld dezelfde problemen zien en analyseren, ook al vinden ze verschillende manieren om ze uit te drukken. De discussie die de Koerdische vrijheidsbeweging de laatste jaren sterk heeft gepromoot is het voorstel van Democratisch Confederalisme en in het bijzonder Democratisch Wereld Vrouwen Confederalisme. Het belangrijkste doel hier is om de verschillende analyses samen te brengen en te onderzoeken waar verschillen en overeenkomsten liggen.
Omdat de regionale strijd, de regionale situatie fundamenteel beslissend zijn en altijd in een globale context geplaatst moeten worden.
Koerdistan is een kolonie
De ontwikkeling van het democratisch confederalisme is nauw verbonden met de ontwikkeling van de Koerdische vrijheidsbeweging in Noord Koerdistan (zuidoostelijk Turks grondgebied) zelf. Dit begon vooral met het besef dat Koerdistan een kolonie was en dat een vrij Koerdistan met zelfbeschikking het doel was geworden. De situatie van vrouwen was vanaf het begin een belangrijk aspect hiervan, omdat zij een grote betekenis hadden in de Koerdische geschiedenis en een sterke traditie van verzet. Deel uitmaken van een revolutionaire beweging betekende niet dat alle geïnternaliseerde mechanismen van overheersing al overwonnen waren en dus had de genderstrijd ook plaatsgevonden binnen de Koerdische vrijheidsbeweging, waarop de Koerdische vrouwen gereageerd hadden met hun onafhankelijke, autonome organisatie op alle gebieden. Zij gingen uit van een liefdevolle en respectvolle omgang met elkaar, zodat patriarchale mechanismen minder invloed tussen hen konden hebben. Tegelijkertijd werden de mannen aangemoedigd om hun dominante mannelijkheid te confronteren en te overwinnen.
Na een aanvankelijke marxistisch-leninistische oriëntatie vonden er vooral in de jaren negentig reflecties plaats die ertoe leidden dat Abdullah Öcalan begin jaren 2000 het oplossingsmodel van democratisch confederalisme voorstelde en zich afkeerde van het doel van een Koerdische staat. De staat zelf werd bestempeld als een constructie van macht en overheersing die geen uitzicht bood op een oplossing voor een bevrijde samenleving. Er was een andere vorm van sociale organisatie nodig, gebaseerd op de zelforganisatie van alle identiteiten. De drie pijlers van basisdemocratie, vrouwenemancipatie en ecologie werden daarom centraal gesteld.
In de jaren die volgden werden confederale structuren opgericht in de verschillende delen van Koerdistan, die altijd gebaseerd waren op de autonome organisatie van vrouwen en in principe overeenkwamen met het co-voorzittersysteem (één man en één vrouw delen de verantwoordelijkheid). Dit is gebaseerd op de overtuiging dat het niet nodig is om te wachten op de perfecte utopie in de toekomst, maar dat iedereen in het hier en nu kan beginnen met het opbouwen van een alternatief systeem naast de staat en zo kan strijden voor een bevrijde samenleving. Zo begon de oprichting van communes, raden, coöperaties en academies. Dit zijn de basisvormen van het alternatieve systeem.
Democratisch confederalisme een zinvolle vorm van internationalisme
Vooral de laatste jaren is er meer aandacht voor de mondiale dimensie. De belangrijke vraag hierbij is welke nieuwe vormen een transnationale verbinding tussen verschillende bewegingen nodig heeft en hoe de diverse ervaringen vruchtbaar samengebracht kunnen worden. “De stelling en het voorstel van de Koerdische vrijheidsbeweging en vrouwenbeweging is dat democratisch confederalisme de zinvolle vorm van internationalisme is in de 21e eeuw”, vat Lena samen. Met name internationale (vrouwen)conferenties zijn hiervoor toekomstgerichte discussieplatforms, die de laatste jaren op verschillende continenten steeds meer geïnitieerd worden, evenals de Academy of Democratic Modernity, die wereldwijd seminars organiseert en de discussies steeds verder ontwikkelt. De leidende vraag hierbij is: Hoe kunnen we lokaal, regionaal en transnationaal netwerken en effectief samenkomen als bewegingen? Het gaat niet om het oprichten van abstracte koepelorganisaties, maar om concrete en praktische samenwerking en gezamenlijke verdediging. De verbinding moet echt worden gemaakt. Dit zou betrekking hebben op alle gebieden van het leven, zoals alternatief onderwijs, gezondheid, besluitvormingsstructuren in gemeenteraden, alternatieve media en nog veel meer.
Jineolojî voor vooruitgang in leven en organiseren
De volgende discussie richtte zich in eerste instantie op het perspectief van jongeren. Hoewel veel jongeren geïnteresseerd zijn, is het moeilijk om zich samen te organiseren. Over het algemeen kon worden vastgesteld dat vrouwen vaak degenen waren die zich nog solidair gedroegen en dat de overblijfselen van matriarchale structuren dus voelbaar waren. Solidair gedrag is geen kwestie van leeftijd, maar van interpersoonlijke vaardigheden en concrete activiteit, geen abstracte zaak. Dit naar een internationaal niveau tillen is een actuele taak. Zelfs bij de Jineolojî kon men veel vooruitgang in het leven en in het organiseren herkennen. Het is belangrijk om niet voortdurend te benadrukken wat ons verdeelt en om mensen flexibel te benaderen. Wereldvrouwenconfederalisme betekent een verbinding creëren in diversiteit en verschil, dat is wat mooi en hoopvol is. Het blootleggen van de ware betekenis van politiek zou hier ook kunnen helpen, aangezien de mentaliteit van de staat ertoe leidt dat veel mensen zichzelf als apolitiek beschouwen. Dit moet worden omgedraaid.
Een leven georganiseerd rond vrouwen: Matriarchaat
Het gedeelde beeld van matriarchale samenlevingen, die gebaseerd zijn op verdeling in plaats van oppotten en waarin vrouwen centraal staan, was ook inspirerend. Het bijzondere daaraan is dat er geen geweld tegen vrouwen is en geen onderdrukking, want matriarchaat betekent niet “heersen door vrouwen”, maar een leven dat rond vrouwen is georganiseerd. Deze samenlevingsvorm is gedurende het grootste deel van de menselijke geschiedenis wereldwijd toegepast. Matriarchale samenlevingen bestaan vandaag de dag nog steeds. Het overwinnen van het geloof dat patriarchaat altijd heeft bestaan is een belangrijk onderdeel van de mentale revolutie. Je opnieuw een historisch bewustzijn van de geschiedenis van de vrouw toe-eigenen – persoonlijk en collectief – is een moeilijke maar beslissende stap op dit pad. Organiseren kan niet vanuit het niets beginnen.
De zoektocht en het initiatief voor een bevrijd leven is overal te vinden. De Jineolojî, die nu in alle delen van de wereld bestaat, is hier een voorbeeld van. Het is cruciaal om deze gemeenschappelijke zoektocht in alle verschillende namen te herkennen en als gemeenschappelijk te begrijpen.