- Frankrijk
De Franse senator Anne Souyris (EELV) roept op tot sancties tegen het regime van Erdogan. De groene politica en voormalig burgemeester van Parijs is een van de meer dan zestig persoonlijkheden uit de Franse politiek en het maatschappelijk middenveld die in juni in een open brief aan het Europees Comité tegen Marteling (CPT) opriepen tot een herziening van de gevangenisomstandigheden van Abdullah Öcalan. Er is al drieënhalf jaar geen contact geweest met de PKK-oprichter en zijn drie medegevangenen Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım en Veysi Aktaş in de Turkse eilandgevangenis Imrali.
Anne Souyris vertelde ANF Nieuwsagentschap dat de isolatie van de Imrali-gevangenen illegaal is en onmiddellijk moet worden opgeheven. “Deze isolatie is absoluut een vorm van marteling,” zei de senator. Het Comité ter voorkoming van foltering (CPT), een organisatie van de Raad van Europa, werd in de open brief gevraagd om Abdullah Öcalan “in de gevangenis te bezoeken, zijn gezondheidstoestand en zijn detentieomstandigheden te controleren en ervoor te zorgen dat zijn fundamentele rechten worden gerespecteerd. Het doel was ook om druk uit te oefenen op de heer Öcalan om een normale en democratische toegang tot zijn advocaten te krijgen”.
“We weten niet eens of Öcalan nog leeft”
Turkije is nog steeds kandidaat voor het EU-lidmaatschap en de behandeling van de heer Öcalan is een veelzeggend teken van de staat van de democratie in het land, vervolgt Anne Souyris: “Gevangenissen zijn plaatsen waar fundamentele rechten moeten worden gerespecteerd en beschermd door de wet en de democratie. Als we niets van Öcalan horen, kunnen we zien dat zijn rechten niet worden gerespecteerd. We weten niet of zijn gezondheid goed of slecht is, we weten zelfs niet of hij nog leeft of niet, omdat niemand iets van hem hoort, zelfs zijn familie niet. Dit is vernederend en volstrekt onacceptabel. Daarom moeten we absoluut uitzoeken wat hier aan de hand is. Ik weet ook dat drie andere gevangenen zich in een vergelijkbare situatie als hij bevinden. Dit mag niet gebeuren. Dit isolement is iets wat we internationaal moeten controleren en bestrijden. We moeten Turkije onder druk zetten om hier een eind aan te maken.”
Erdogan heeft Europa nodig
Met betrekking tot de oorlog in Koerdistan zei senator Souyris dat Europa politieke moed nodig heeft om Turkije tegen te houden. Europa houdt zich gedeisd wat betreft de situatie van Abdullah Öcalan en de onderdrukking van Koerden. Het zijn “geopolitieke zorgen en belangen die de Europese instellingen het zwijgen hebben opgelegd”. Erdogan onderhoudt goede relaties met Frankrijk en Europa, dus niemand wil militaire druk uitoefenen. “Maar economische sancties zijn mogelijk. Je kunt economische sancties opleggen zonder militaire actie te ondernemen, maar op dit moment durft niemand dat. Wat ik wil zeggen is dat we de middelen hebben om dat te doen. Erdogan heeft Europa nodig, hij heeft onze steun nodig en wij kunnen daar voorwaarden aan verbinden. Europa heeft de middelen om druk uit te oefenen. Dan moeten wij het ook doen.”
Europa kan bijdragen aan een oplossing
De Koerdische kwestie kan alleen worden opgelost door dialoog en onderhandelingen, en Öcalan heeft zich daartoe bereid verklaard, benadrukte Anne Souyris: “Het is onaanvaardbaar dat de rechten van de Koerdische bevolking in Turkije nog steeds worden ontkend, zoals nu het geval is. Er is geen dialoog om het probleem op te lossen en dat is onaanvaardbaar. Op een bepaald moment moeten het internationaal recht en het zelfbeschikkingsrecht van volkeren in alle landen erkend worden. Helaas is dat in Turkije niet het geval. Het is belangrijk dat we tot een dialoog komen. Of het nu onder de naam van de PKK is of in een andere vorm, het belangrijkste is om aan de onderhandelingstafel te gaan zitten. Misschien kan Europa een rol spelen in het faciliteren van deze dialoog in plaats van passief te blijven, zoals nu het geval is. Europa zou er ook voor kunnen zorgen dat het Comité ter voorkoming van foltering Öcalan bezoekt, bepaalde maatregelen aanbeveelt en bevestigt dat zijn grondrechten en die van de andere gevangenen worden gerespecteerd. Dit zou het begin kunnen zijn van een nieuwe dialoog met de heer Öcalan en andere Koerdische actoren. Europa beschermt de grondrechten en kan zelfs optreden als derde partij, zoals in het geval van Abdullah Öcalan. Het Europees Parlement zou resoluties kunnen aannemen om delegaties te sturen naar ontmoetingen met de heer Erdogan en, als er niets verandert, sancties kunnen overwegen.”
Achtergrond: Abdullah Öcalan en de Koerdische kwestie
Abdullah Öcalan leidde de Koerdische bevrijdingsstrijd vanaf de oprichting van de PKK in 1978 tot zijn ontvoering op 15 februari 1999 vanuit de Keniaanse hoofdstad Nairobi naar het Turkse gevangeniseiland Imrali, wat in strijd was met het internationaal recht. Hij wordt nog steeds beschouwd als de belangrijkste strateeg en politieke vertegenwoordiger van de Koerdische vrijheidsbeweging. Zijn geschriften uit de gevangenis, geschreven in eenzame opsluiting, waarin hij de aanzet gaf tot de paradigmaverschuiving van de PKK van een nationale bevrijdingspartij naar een radicaal democratische, multi-etnische en politiek open volksbeweging voor het hele Midden-Oosten en de politieke filosofie van Democratisch Confederalisme oprichtte, hebben sinds 1999 wereldwijd veel aandacht getrokken. Öcalan initieerde verschillende eenzijdige wapenstilstanden van de guerrillastrijders en deed constructieve voorstellen voor een democratische en politieke oplossing van het Koerdische vraagstuk. De laatste dialoog tussen staatsautoriteiten en hem werd in 2015 eenzijdig beëindigd door de Turkse regering. Sindsdien leeft Öcalan in een bijna volledig isolement. De regering heeft zijn verdedigingsteam sinds 2011 regelmatige en ordelijke toegang tot Imrali ontzegd. Het laatste bezoek van een advocaat vond plaats in 2019. Na een kort telefoongesprek met zijn broer Mehmet Öcalan op 25 maart 2021, dat om onbekende redenen werd onderbroken, is er geen contact meer geweest met Abdullah Öcalan.
Bron: ANF