NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg heeft begrip getoond voor de “bezorgdheid” van Turkije in het geschil over de toelating van Finland en Zweden tot de defensiealliantie. De lidstaten moeten de veiligheidsproblemen van alle bondgenoten aanpakken, inclusief de bedenkingen van Turkije over de “terroristische groepering” PKK, zei Stoltenberg zondag tijdens een bezoek aan Finland. Zijn staf blijft in nauwe dialoog met vertegenwoordigers van de drie betrokken landen om de “legitieme twijfels” van Turkije weg te nemen en de toetreding van Finland en Zweden te bevorderen.
“Dat zijn legitieme zorgen. Dit gaat over terrorisme, over wapenexport”, zei Stoltenberg op een persconferentie met de Finse president Sauli Niinistö. Men moet niet vergeten dat geen enkele andere NAVO-lidstaat meer terroristische aanslagen heeft ondergaan dan Turkije, meer vluchtelingen heeft opgenomen dan enig ander land in het bondgenootschap en van groot belang is in de ondersteuning van Oekraïne. Het werd volkomen absurd toen Stoltenberg sprak over Turkije als een “belangrijke bondgenoot” die een “sleutelrol zou hebben gespeeld in de strijd tegen de terroristische militie Islamitische Staat”.
Zorgen vooral tegen Zweden
“Dus als een belangrijke bondgenoot als Turkije zijn zorgen uit over terrorisme, dan moeten we er natuurlijk voor gaan zitten en het serieus nemen. En dat is precies wat we doen”, aldus Stoltenberg. Finland en Zweden zijn er klaar voor. De zorgen van Turkije lijken vooral gericht te zijn op Zweden en minder op Finland. Desondanks sloot Niinistö uit om het alleen te doen zonder de Zweedse buren. Toen hij een paar weken geleden Stockholm bezocht, hadden de Zweden uitdrukkelijk gezegd dat de Finse zaak historisch gezien ook die van hen was. “Ik zeg dat de zaak van Zweden ook de onze is. Dit betekent dat we hand in hand zullen doorgaan”, aldus Niinistö.
Het favoriete wapen van Turkije: de terreurkaart
Het geschil is al bijna een maand aan de gang. Turkije is momenteel de enige lidstaat die het proces blokkeert en rechtvaardigt dit met vermeende steun van Finland en Zweden voor de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) en de Volks- en Vrouwenverdedigingseenheden YPG/YPJ die actief zijn in Rojava en Noord- en Oost-Syrië, die de ruggengraat vormen van de Syrische Democratische Krachten (SDF).
Finse Linkse Alliantie: PKK van terreurlijst verwijderen
Ongeveer gelijktijdig met de persconferentie van Stoltenberg en Niinistö vond in Pori de partijconferentie van de Finse Linkse Alliantie (Vasemmistoliitto) plaats. Tot dusver heeft de partij het Finse NAVO-lidmaatschap afgewezen, onder meer met de chantage door de Turkse regering, maar nu zijn er tekenen van een koerswijziging. “Het lidmaatschap van de NAVO moet beperkt blijven tot defensieve affiliatie. Finland mag niet worden opgenomen in het nucleaire afschrikkingsbeleid van de NAVO via het delen van kernwapens, het opzetten van permanente NAVO-bases of het binnenbrengen van permanente NAVO-troepen in het land’, staat in een resolutie. Ook werd besloten om op te roepen tot verwijdering van de PKK van de lijst van terroristische organisaties van de Europese Unie “in het belang van vrede, vrijheid, democratie, stabiliteit en mensenrechten”. Het voorstel was een initiatief van de Vasemmistoliitto Jongerenvereniging. Als reden werd opgegeven dat de aanduiding van de PKK als “terrorist” volledig voorbijgaat aan de veranderingen in de politieke situatie in het Midden-Oosten en geen rekening houdt met het feit dat de Koerdische beweging vredesonderhandelingen voerde met Turkije en actief betrokken was bij de strijd tegen IS. “In de oorlog tegen het terrorisme hebben staten het label ‘terrorist’ als politiek wapen gebruikt. Het is onder meer misbruikt om burgerrechten te ondermijnen en de vrijheid van meningsuiting te onderdrukken. Bovendien werden vooraanstaande oppositiefiguren en hun aanhangers veroordeeld tot gevangenisstraffen en vermoord’, aldus het initiatief.
Ondertussen heeft Zweden blijkbaar Turkije benaderd in het geschil over opname in de militaire alliantie en is het begonnen met het wijzigen van antiterroristische wetten. “We nemen de zorgen van Turkije zeer serieus, niet in de laatste plaats de bezorgdheid over de veiligheid in de strijd tegen het terrorisme”, zei de Zweedse premier Magdalena Andersson op een persconferentie met Stoltenberg in Stockholm op maandag, daarbij verwijzend naar strengere Zweedse antiterroristische wetten die in Zweden op 1 juli in werking treden.
De onafhankelijke Zweedse wapenexportautoriteit is ook bereid haar beleid te herzien zodra het land lid wordt van de NAVO. NAVO-chef Stoltenberg had eerder gezegd dat de twee Scandinavische landen “met open armen” zouden worden verwelkomd met betrekking tot hun aanvragen voor lidmaatschap. Hij wil de zorgen van Turkije wegnemen vóór de NAVO-top die gepland staat voor 28 juni in Madrid.