- Noord-Koerdistan
Met de vertoning van de documentaire Jinwar werd vrijdagavond het 9e FilmAmed Documentairefilmfestival feestelijk geopend. Het openingsfeest in het congrescentrum Çand Amed trok enkele duizenden bezoekers, waaronder vertegenwoordigers van politieke partijen, maatschappelijke organisaties en cultuurmakers.
Het festival wordt georganiseerd door de stad Amed (tr. Diyarbakır) en het districtsbestuur van Payas (Kayapınar) in samenwerking met de Academie voor Film van het Midden-Oosten en de organisatie “Sanatça”. Centraal staat de filmische verwerking van herinneringen, geschiedenis en maatschappelijke conflicten. Het motto van dit jaar luidt: “Wortels … Ware legendes bij het vuur” – een verwijzing naar het collectieve geheugen en mondelinge verteltradities. Het festival loopt tot 30 september.
Herinnering aan invloedrijke stemmen uit de Koerdische filmwereld
Mir Mustafa Baydemir van de Academie voor Film van het Midden-Oosten, tevens lid van het festivalcomité, opende het programma met een toespraak waarin hij de kracht van het vertellen benadrukte: “Hier geven we ruimte aan onze verhalen. FilmAmed brengt het echte leven op het witte doek – ver weg van oppervlakkige glamour. Daarbij herdenken we persoonlijkheden als Sırrı Süreyya Önder, Halil Dağ en Yılmaz Güney. Hun stemmen blijven deel uitmaken van ons werk.”
Baydemirs toespraak werd herhaaldelijk onderbroken door spreekkoren met de kreet “Şehîd namirin” – “De gesneuvelden zijn onsterfelijk”. Tot slot citeerde hij het gedicht “Ben geldim” (“Ik ben gekomen”) van de journalist en filmmaker Mehmet Aksoy, die in 2017 in Raqqa om het leven kwam.
Documentairefilm als stem van de waarheid
Berivan Gülşen Sincar (DEM), medeburgemeester van het district Payas, benadrukte in haar toespraak het belang van de documentairefilm als medium: “FilmAmed geeft hoop voor de toekomst. Dit werk is gerealiseerd ondanks staatsdwang en een beleid van ontkenning. Want: als de taal, cultuur en kunst van een volk niet vrij zijn, kan ook zijn toekomst niet vrij zijn.”
Ook co-burgemeester Cengiz Dündar benadrukte het culturele verzet en bedankte alle ondersteunende instellingen: “De Koerdische samenleving heeft zich altijd met vastberadenheid verzet tegen de decennialange assimilatie.”
Muziek, film en boodschap uit Rojava
De Koerdische zanger Mehmet Atlı zorgde voor muzikale accenten. Zijn liedjes werden enthousiast ontvangen door het publiek, velen zongen spontaan mee. Aansluitend werd de documentaire Jinwar vertoond, genoemd naar het gelijknamige vrouwendorp in Noordoost-Syrië, dat na de revolutie van Rojava werd gesticht. De film van regisseur Nadya Derwîş toont het dagelijks leven van de vrouwen die daar wonen, hun verhalen en de gezamenlijke opbouw van het dorp.
Voorafgaand aan de vertoning werd een videoboodschap van de regisseur vertoond. Daarin zei Derwîş: “Kunst en cinema geven ons de mogelijkheid om ideeën, gevoelens en ervaringen uit te drukken. Jinwar is een uitdrukking van een plek die vrouwen met hun eigen handen hebben gecreëerd – een ruimte van kracht, solidariteit en uitwisseling. We hopen met deze film vrouwen over de hele wereld te bereiken.”
Het publiek bedankte haar met een lang staand applaus. De eerste festivaldag eindigde onder het motto “Jin, Jiyan, Azadî” – “Vrouw, leven, vrijheid”.
Vol programma tot het einde van de maand
Het festivalprogramma loopt nog tot aanstaande dinsdag. Op zaterdag vinden er van 11 tot 20 uur nog meer filmvertoningen, discussierondes en culturele evenementen plaats in het Çand Amed Congrescentrum.