“El Común”: Zapatistas lanceren nieuwe fase van autonomie

  • Mexico

Van 3 tot 17 augustus organiseerde de Zapatista Semillero Comandanta Ramona in Morelia, Altamirano, het evenement “Bijeenkomst van verzet en opstanden: enkele delen van het geheel”.

De Zapatistas hadden wereldwijd opgeroepen tot twee weken van uitwisseling en discussie. Ongeveer 2000 Zapatistas en zo’n 800 mensen uit 37 landen woonden het evenement bij. In Duitsland waren de voorbereidingen al maanden van tevoren begonnen, aangemoedigd door het Network of Rebellion, en uiteindelijk reisde een delegatie van 30 personen uit verschillende groepen en initiatieven naar Chiapas.

Een groot deel van de bijeenkomst bestond uit presentaties en verslagen over het werk en de realiteit van de deelnemende collectieven en organisaties, evenals uitwisselingen met de Zapatista-steungroepen. Een Zapatista legde uit:

“Velen van ons kunnen niet lezen of schrijven en bestuderen geen boeken over politieke theorie. Maar we kunnen onrechtvaardigheid zien en voelen. Deze empathie verandert in waardige woede, die we van generatie op generatie doorgeven. We hebben nu ook jullie pijn gehoord en zullen die onder elkaar doorgeven.”

De opening op 3 augustus werd gekenmerkt door een mars van de EZLN, waarbij iedereen een Palestijnse vlag op de rug droeg. Als teken van solidariteit verklaarde Subcomandante Moisés, woordvoerder van de EZLN:

“Vandaag pleegt het kapitalistische systeem genocide op het Palestijnse volk in een deel van deze wereld. We mogen dit niet vergeten, we mogen het niet terzijde schuiven. We zijn allemaal Palestijnse kinderen. Vandaag zijn het de mensen in Gaza, morgen zijn wij het.”

Solidariteit met de bevolking van Gaza bleef een terugkerend thema tijdens het evenement.De Zapatistas presenteerden hun bijdragen in de vorm van meerdaagse theatervoorstellingen, die maandenlang door honderden jonge deelnemers waren gerepeteerd.

Ze oefenden ook zelfkritiek uit en benadrukten de tekortkomingen binnen hun civiele structuren: in de afgelopen decennia waren de piramides van onderdrukking en ongelijkheid die kenmerkend zijn voor het kapitalistische systeem, gedeeltelijk gereproduceerd in hun eigen autonome regeringen. Voorbeelden hiervan waren corruptie, schendingen van hun eigen regels, diefstal, machtsmisbruik en de afhankelijkheid van de basis van kleine raadsgroepen.

Tegelijkertijd herinnerde een ander theaterstuk aan de positieve aspecten van de Goede Bestuursraden en autonome gemeenschappen. Ze hadden niet alleen met problemen te maken gehad, maar hadden ook gediend als scholen voor autonomie:

“We hebben veel geleerd – om onszelf te besturen, en we hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg en justitie. We hebben de Revolutionaire Vrouwenwetten van 1993 in praktijk gebracht. We hebben geleerd om collectief te werken.”

In nog een ander toneelstuk, ‘het leven van de toekomst’ – uitgebeeld als eicellen en sperma – werden strategieën beschreven om weerstand te bieden aan de piramide. Er werd veel nadruk gelegd op het doen herleven van voorouderlijke praktijken en het doorgeven van traditionele kennis. De toekomst werd uitgenodigd om de rebellie voort te zetten en Moeder Aarde te respecteren en te beschermen.

Opvallend in dit proces van zelfkritiek was zowel de transparantie als de vastberadenheid om ernaar te handelen: de Zapatistas kondigden een volledige organisatorische herstructurering van hun civiele structuren aan om ervoor te zorgen dat beslissingen vanuit de basis worden genomen, horizontaal worden geformuleerd en machtsconcentratie wordt voorkomen. In een voorstelling werd een houten piramide in brand gestoken en omvergeworpen – een symbolische weergave van het ontmantelen van hiërarchieën en machtsmechanismen.

Ze noemen hun nieuwe fase El Común – ‘het gemeenschappelijke’, de essentie van het leven – en verwijzen daarmee expliciet naar de levenswijze van hun voorouders. “Alleen als we georganiseerd zijn, maken we een kans als de storm komt.” Ze voegden eraan toe: “We delen ons voorstel met jullie, wat we hebben ontdekt en nuttig hebben gevonden. Of het voor jullie werkt, moeten jullie in jullie eigen omgeving uitproberen. We hebben geen recept. De tijd zal het leren.”

Onderwijs kwam naar voren als een centraal thema: de basis moet in staat zijn om haar eigen problemen te analyseren en oplossingen te vinden. In de toekomst moeten alle beslissingen binnen de basisgemeenschappen zelf worden genomen. Een andere belangrijke stap in deze nieuwe fase is de openstelling voor niet-Zapatistas. Er worden vooral gezamenlijke projecten gepland op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs en collectieve landbouw. Nu al mogen ‘broeders en zusters’ (mensen die in de regio wonen maar geen deel uitmaken van de Zapatista-beweging) gratis Zapatista-grond bewerken om in hun eigen levensonderhoud te voorzien.

Een concreet voorbeeld van zo’n gezamenlijk collectief project is de bouw van een ziekenhuis in Caracol Dolores Hidalgo, waar zapatisten en niet-zapatisten zij aan zij werken.

In zijn slotrede benadrukte Subcomandante Moisés dat we allemaal de “piramides van onderdrukking en kapitalisme” binnen onze eigen context en regio moeten herkennen en omverwerpen. “We moeten begrijpen dat binnen deze piramide geen echte verandering mogelijk is.”

De bijeenkomst was ook een oproep om actie te ondernemen en te leren van fouten. Of, zoals een oudere Comandanta het verwoordde:

“We steken een klein revolutionair vlammetje aan. Als iedereen overal ter wereld kleine vlammetjes aansteekt, kan daar iets groters uit voortkomen.”

“Solidariteitsgroeten vanuit de Lacandon Jungle van de Encuentro rebeldias y Resostencias.” –

Internationalisten uit Mexico, Colombia, Venezuela, Australië, Italië, Duitsland, Zwitserland, Spanje en Denemarken eisen gezamenlijk vrijheid voor Abdullah Öcalan.

 

Fotocredits: Netz der Rebellion & Gemeinsam Kämpfen [Netwerk van Rebellie & Samen Strijden]