- Rojava/Noord-en Oost-
Zelal Zagros werd op 18 januari doodgeschoten in Kirkuk. Haar officiële naam was Firyal Silêman Xalid. Ze was een vooraanstaand lid van de Koerdische vrijheids- en vrouwenbeweging. De Turkse staat is verantwoordelijk voor haar moord. Rûken Ehmed, medevoorzitter van TEV-DEM (Beweging voor een Democratische Samenleving), sprak in dit interview met ANF nieuwsagentschap in Hesekê over de gerichte moord op veel leidende figuren in de vrouwenbeweging.
Hoe beoordeelt u de gerichte aanvallen op vrouwen?
Als we kijken naar Heval Sara’s (Sakine Cansiz) biografie “Mijn hele leven was een strijd” en de geschiedenis en strijd van vrouwen, of als we praten over de YPJ-strijders die ISIS versloegen, of over hoe de revolutie in Noordoost-Syrië een vrouwenrevolutie is, kunnen we begrijpen waarom er aanvallen op vrouwen worden uitgevoerd.
De aanvallen worden uitgevoerd om het verzet van vrouwen te breken. Rêber Apo [Abdullah Öcalan] zei dat de 21e eeuw de eeuw van de vrouwen zal zijn. De dominante mentaliteit wordt steeds meer in een hoek gedrukt door georganiseerde vrouwen.De genocidepolitiek in Shengal in 2014 werd ook doorbroken door het verzet van vrouwen. De gelijktijdige aanvallen op Noord- en Oost-Syrië werden ook grotendeels afgeslagen onder leiding van vrouwen. Vrouwspecifieke en vrouwgerichte organisaties werden opgericht voor de verandering en transformatie van de samenleving. Als een vrouw eenmaal de vrijheid heeft bereikt, is het voor haar niet meer mogelijk om opnieuw voor slavernij te kiezen. Vrouwen die het pad van de vrijheid kiezen, worden gezien als een gevaar voor de machthebbers. Net zoals een slaaf een bedreiging is voor de vrijheid, is een vrije vrouw een bedreiging voor de macht. De machthebbers zien georganiseerde en vrije vrouwen als gevaarlijk.
Wat voor samenleving wil de door mannen gedomineerde mentaliteit creëren?
Ik geef een voorbeeld van de oorlogen die worden gevoerd. In de oorlog tussen Israël en Hamas of tussen Rusland en Oekraïne zijn het de samenleving, vrouwen en kinderen die het slachtoffer zijn en die worden verdreven. De door mannen gedomineerde mentaliteit wil een slavenmaatschappij creëren, een maatschappij zonder strijd, zonder houding en zonder leven. Het systeem dat vrouwen willen organiseren is gericht tegen het systeem van mannelijke overheersing. Vrouwen komen in opstand tegen dit systeem. Ze maken duidelijk dat ze de door mannen gedomineerde mentaliteit niet accepteren en verwerpen het systeem dat al vijfduizend jaar wordt opgelegd. Ze breken de keten van slavernij en streven naar vrijheid. Vrouwen vechten voor een sociaal systeem met democratie, gelijkheid en vrijheid. Een voorbeeld van het heersende systeem is de Turkse staat. Turkije valt de infrastructuur in Noord- en Oost-Syrië aan om zijn eigen systeem op te leggen. Het antwoord van de samenleving en vrouwen hierop is organisatie en rebellie. De oorlog van vandaag is een strijd tussen de machthebbers en degenen die een vrije samenleving willen creëren. En het zijn vrouwen die de samenleving leiden.
Je hebt Zelal Zagros vele jaren gekend; zij was een van de leidende figuren van de vrouwenbevrijdingsbeweging. Wat voor iemand was zij?
Heval Zelal was 31 jaar lang betrokken bij de Koerdische vrijheidsstrijd. Ze was een Koerdische revolutionair die meedogenloos streed. Ik kende haar al heel lang. We werkten samen in Manbij in 2016, tijdens de bevrijding van de stad, die vier jaar lang bezet was door ISIS. Om op zo’n plek actief te zijn, moet je jarenlang sterk en veerkrachtig zijn, zodat je de samenleving kunt beschermen tegen het systeem. Manbij had een persoonlijkheid als Heval Zelal nodig. Ze was zo duidelijk als haar naam en uitte haar meningen en kritiek niet indirect, maar moedig, zonder ambivalentie. Ze was ook een zelfopofferend persoon. Waar er moeilijkheden waren, was Heval Zelal er. Ze concentreerde zich op de behoeften van de beweging en uitte geen speciale verzoeken. Ze zei ook nooit dat ze te moe was of iets niet kon doen. Veel van de vrouwen voor wie ze zorgde, die ze organiseerde en die haar kameraden waren, nemen nog steeds deel aan de strijd. Tegenover de aanvallen op de samenleving hield ze stand en toonde ze duidelijk gedrag. Ze nam deel aan de activiteiten van alle instellingen en organisaties en was een inspirerende figuur in de bevrijde gebieden. Haar kameraden waren erg belangrijk voor haar. Waar Heval Zelal was, was een meedogenloze strijd voelbaar. 31 jaar militaire, politieke en organisatorische strijd en de opbouw van het Democratisch Autonoom Bestuur van Noord- en Oost-Syrië na de Rojava Revolutie klinkt misschien gemakkelijk, maar de strijd van Heval Zelal was een ademloze reis. Ze was een van de leidende figuren die streed voor de vertegenwoordiging van vrouwen in de oprichting van het autonome bestuur. Ze kende de sociologie van vrouwen en streed hard om vrouwen hun essentie terug te laten krijgen. Ze had een bescheiden persoonlijkheid en maakte geen onderscheid tussen klein en groot werk. Voor Heval Zelal was elk werk een dienst aan de revolutie.
Waarom Zelal Zagros en waarom in Kirkuk?
De vrouwenorganisatie in Noord- en Oost-Syrië is een rolmodel geworden voor vrouwen in Başûrê Kurdistanê (Zuid-Koerdistan). In Kirkuk (Kerkûk) wordt vuile politiek bedreven. De Koerdische, Arabische en Turkmeense bevolking van de regio zijn het slachtoffer van het machtssysteem van de Iraakse regering, de Turkse staat en de (Zuid-Koerdische) KDP. Kirkuk is een stad waar volkeren samenleven. De Turkse staat wil er een Turkse stad van maken. Het zijn vrouwen die zich verzetten tegen het systeem dat volkeren tegen elkaar opzet, hen probeert te verenigen en chaos en crisis verergert. Het einde van tegenstellingen en oorlogen tussen volkeren kan alleen bereikt worden door de organisatie van vrouwen. Met haar houding heeft Heval Zelal de vrouwenorganisatie in Kirkuk versterkt en mensen gesensibiliseerd en opgeleid. De moord op Heval Zelal was bedoeld om de tegenstellingen in Kirkuk te verdiepen.
Hoe beïnvloedt het gericht vermoorden van vrouwen de samenleving?
In Rojhilat (Oost-Koerdistan) zijn tientallen vrouwen gearresteerd na de opstanden en zijn doodvonnissen uitgesproken tegen vrouwen. In Bakur (Noord Koerdistan) worden politiek actieve vrouwen gevangen gezet. Het vrouwenverzet organiseert de samenleving. De vrouwen die vermoord zijn vochten tegen het heersende systeem en de vrouwen in de gevangenis blijven zich verzetten. Vrouwen zijn overal in verzet. De strijd van Heval Sara is gegroeid en heeft de huidige tijd bereikt, is de stem van de samenleving geworden en draagt bij aan de organisatie van de samenleving. Het verzet van vrouwen is een strijd om een systeem van volkeren te creëren. Vrouwen vechten tegen het systeem van genocide en volharden erin, ook al maken ze zichzelf tot doelwit. Ze zijn rolmodellen voor de samenleving. Het heersende systeem heeft muren van staal gebouwd om te voorkomen dat zijn macht instort, maar de strijd voor vrijheid doet het staal smelten.
Honderden vooraanstaande vrouwen, zoals Zelal Zagros, Jiyan Tolhildan en Hevrîn Xelef, zijn vermoord. Welke houding moet de vrouwenbeweging aannemen ten opzichte van deze massamoorden?
Heval Jiyan vocht niet alleen voor Koerdische vrouwen, maar ook voor vrouwen in Syrië en het Midden-Oosten. ISIS wilde de wereld veroveren en Heval Jiyan Tolhildan vocht tegen de islamistische mentaliteit. Ze was een leidende YPJ-commandant en een hoop voor alle vrouwen. Daarom moeten feministen en vrouwen van over de hele wereld het voor haar opnemen en vechten tegen het plunderende, moordende en door mannen gedomineerde systeem in hun land. Hevrîn Xelef was een jonge Koerdische vrouw die opkwam voor de broederschap en eenheid van volkeren en niet alleen vocht voor Rojava en Syrië. Ze werd vermoord door de huurlingen van de Turkse staat. Heval Zelal was een vertegenwoordiger van Kongra Star en ging naar Kirkuk om vrouwen te organiseren tegen het heersende systeem. Haar strijd was niet alleen voor Arabische, Koerdische en Turkmeense vrouwen, maar voor alle vrouwen. Wereldwijde vrouwenbewegingen moeten zich verzetten tegen de patriarchale mentaliteit. Zelal, Hevrîn en Jiyan streden voor vrouwenemancipatie en vielen in die strijd; ze werden vermoord. Voor ons is elke moord op een vrouw in deze wereld een aanval op ons. Wij zien de moord op Heval Zelal als een aanval op alle vrouwen en in die zin versterken we onze strijd. Alle vrouwenbewegingen zouden in deze richting moeten denken. Heval Zelal werd vermoord met acht kogels. Moeten alleen Koerdische en Arabische vrouwen hun verantwoordelijkheid nemen en tegen deze misdaad strijden? Alle vrouwen moeten strijden.
Bron: ANF