Vandaag sprak het volk in de straten van 13 provincies in Zuid-Koerdistan een woord dat niet onbekend is onder de Koerden: Raperîn, oftewel: opstand.
Raperîn betekent “opstand” / “rebellie” in Sorani. Op 5 maart 1991, toen PUK en KDP-beheerders en peshmergas wachtten aan de grens in Oost-Koerdistan, stonden de inwoners van Ranya op tegen het regime van Saddam. Tegelijkertijd verspreidde de opstand zich naar Rania’s Çarkurne en het district Kaledize. Binnen de week verspreidde deze opstand zich naar Zaxo, Duhok, Hewler, Sulaymaniyah, Halabja, Kelar, Kifri en overal in Zuid-Koerdistan.
Het regime van Saddam werd verdrongen uit steden en dorpen, beginnend bij Rania, Çarkurne en Khaledize. Deze oproer en opstand die gestart werd door het volk van Rania werd “Raperîn” genoemd. Zelfs nu wordt Rania vaker Raperîn genoemd dan zijn eigen naam. Op 5 maart 1991 was er geen enkele macht aan het hoofd van deze Raperîn die in Rania begon en zich verspreidde over Zuid-Koerdistan. De mensen kwamen zelf in opstand.
Nadat het regime van Saddam uit steden, districten, steden, subdistricten en dorpen was verdreven, keerden KDP en PUK-leden terug uit Oost-Koerdistan en namen zij het bestuur over. En 26 jaar lang hebben ze geheerst over Zuid-Koerdistan.
Een enkele eis: Regering moet aftreden
Gisteren is de bevolking van Zuid-Koerdistan weer opgestaan. De afgelopen twee dagen zijn de mensen uit 13 provincies van Zuid-Koerdistan in verzet en eisen het aftreden van de regering. In Sulaymaniyah, Rewanduz, Seyit Sadik, Chamchamal, Taqtaq, Koye, Piremegrun, Kelar, Kifri, Halabja, Rania, Kaledize en vele andere dorpen en steden, hebben de mensen op straat hun protesten voortgezet, soms met gevechten met asayish krachten, de politie en peshmerga’s, zelfs als ze dat niet wilden. Op veel plaatsen werden partijgebouwen, officiële instellingen en (weg) controlepunten in brand gestoken. Er waren geen ernstige gewelddadige incidenten genmeld tot de ochtenduren van de tweede dag van protesten. ‘S Middags op de tweede dag brak het nieuws door dat er op demonstranten werd geschoten, de een na de ander. Op de eerste dag van de protesten in Seyid Sadik, Chamchamal en Rewanduz waren waarschuwingsschoten afgevuurd, maar dit was niet direct gericht op de mensen en de demonstranten. Op de tweede dag is er daadwerkelijk gericht gevuurd op demonstranten en de bevolking in Rania, Koye, Sulaymaniyah, Kelar en Kifri.
Als gevolg van het gericht schieten op de bevolking verloren mensen hun leven in Rania en Koye, 6 in Rania en 1 in Koye. In Sulaymaniyah, Chamchamal, Piremegrun en andere plaatsen van opstand werden honderden mensen gewond.
Demonstraties radicaal na gerichte schieten op demonstranten
Toen de interventie toenam en er gericht werd geschoten, werden de demonstraties steeds radicaler. De woede van het volk piekte. Het lijkt erop dat de mensen die Zuid-Koerdistan regeren de gevoeligheden, woede en vurigheid van dit volk niet hebben begrepen. De machthebbers moeten nu beter dan wie ook hebben geweten dat er geen familie in het zuiden is die geen prijs heeft betaald. Maar helaas blijkt nu dat ze het niet zo goed begrijpen.
Degenen die na de aanslag niet de straat op gingen, mensen die de situatie van een afstand aanschouwde omdat ze geen geen leven wilden verliezen, zelfs zij gingen deze keer ook de straat op. Dat is de reden waarom de protesten van de tweede dag radicaler en massiever waren dan de eerste.
Voormalig lid Peshmerga, Oom Mustafa’s reactie
Ik nam een oude taxi waarvan ik dacht dat hij elk moment kapot kon gaan, om naar de protesten te gaan. Ik vroeg de chauffeur wat hij van de incidenten vond en waar hij dacht dat ze naar toe zouden leiden. Hij was boos en zei: “Ew huqmete gendel heta biçe berdewam ke”, wat is: “Deze demonstraties zullen doorgaan totdat deze vuile regering aftreed.”
Na deze boze woorden begon de taxichauffeur over zichzelf te praten. Hij zei dat hij Mustafa heette, hij was tot 2010 in totaal 16 jaar een peshmerga geweest, maar stopte toen hij de corruptie zag. Hij zei dat hij zijn loon gedurende 4 hele maanden niet had ontvangen, dus hij kon niet betalen voor de behoeften van zijn kleine kinderen. Hij reed met die oude taxi voedsel op tafel. “Begrijp je nu waarom ik zo boos ben?” Vroeg hij en voegde eraan toe dat er mensen slechter af zijn dan hijzelf. De taxichauffeur, voormalig peshmerga, oom Mustafa zei dat daar de woede van het volk vandaan komt en dat de bevolking van Zuid-Koerdistan geduldig zal zijn tot het einde, maar nadat ze het omkeerpunt hebben bereikt, zullen ze het gevecht niet opgeven, zelfs als ze hun hoofd verliezen zullen ze doorgaan totdat ze winnen, dat dit vele malen is gezien in de geschiedenis van het Zuiden.
De stem van de straten
De oude taxi van oom Mustafa slaagde erin ons in de buurt van de protesten te krijgen, ondanks onze angst dat de auto het zou begeven. Ik stapte uit en liep naar het gebied waar demonstranten van alle leeftijden samenkwamen. Het was het gebied met de grote marktplaats, de Mevlevi Avenue in Sulaymaniyah. De Asayish en politiediensten hadden barricades opgezet tegen de verzamelde menigte. De demonstranten en de politie bleven elkaar intimideren. Kort daarna gaven de politie en asayse hun troepen opdracht de menigte te verspreiden. En de menigte zei dat ze niet zouden stoppen met protesteren tot de regering zou aftreden en dat ze zich niet zouden verspreiden. Toen begonnen de asayish en de politie traangas te spuiten op mensen en mishandelden ze hen met stroomstootwapens, waarop chaos volgde. Er waren geluiden van geweerschoten. Een demonstrant schreeuwde: “Dit is de stem van de straten. Deze stem zal niet zwijgen totdat hij wint, totdat het de regering doet aftreden.” Hierna begon de menigte riochting de politie en de asayish te marcheren met stenen en stokken. Het was plotseling chaos. We konden niets zien vanwege het traangas. Maar de menigte gaf niet op, ze stopten niet met marcheren, ondanks de kogels die voor hun voeten werden afgeschoten en de traangas die op hen werd geschoten.
Demonstrant doet oproep aan politie, asayish en de peshmerga
In het midden van de oproer nam een demonstrant van rond de 50 jaar oud de microfoon van een verslaggever ter plaatse en deed een oproep aan de politie, asayish (stadswacht) en de peshmerga.
De demonstrant zei: “U bent zoals wij, u krijgt uw lonen ook niet, uw electriciteit en water worden ook afgesneden. Degenen van de regering stelen niet alleen ons deel, ze stelen ook jouw deel. Waarom val je ons aan? Je moet bij ons blijven, ons niet aanvallen. “Niemand luisterde naar deze oproep.
Zal de regering vallen na deze nieuwe raperîn?
Raperîn. Dat is geen woord meer, het is een opstand die uiteindelijk een dictator als Saddam Hoessein uit hun land heeft gekregen. Het werd een opstand en een rebellie genoemd. Dat brengt onbewust de gedachte naar boven; zijn de mensen in het Zuiden degenen die Saddam met Raperîn hebben neergehaald nu degenen die de 26-jarige regeringspartij aan de macht brachten met een andere Raperîn? Kijkend naar het protest, de woede en de vastberadenheid van de mensen, lijkt het erop dat ze niet zullen stoppen totdat de regering terugtrekt. Het aftreden van de regering zou betekenen dat de mensen ten onder gaan met een Raperîn die zij aan de macht brachten met een Raperîn. De ontwikkelingen van de afgelopen 2 dagen, de mensen die de straat op gaan en de vierkante affiches met de slogan “regering moet aftreden” met grote vastberadenheid omhoog houden doen denken aan de Raperîn van 1991, en brengen voor mij de overeenkomsten tussen de twee.
In gewelddadige incidenten in twee dagen, hoewel niet volledig bevestigd, verloren 11 zuidelijke patriotten hun leven, terwijl meer dan 200 mensen gewond zijn geraakt. Ik hoop dat er geen verder bloedvergieten zal zijn en de zuidelijke regering voldoet aan de eis en zal aftreden. Als ze dat niet doen, blijkt uit wat er tot nu toe is gebeurd dat de protesten zullen toenemen.”
Credits: SEYİT EVRAN
