- Noord-Koerdistan
In de uitlopers van het Gabar-gebergte in de provincie Şirnex (Tr. Şırnak) bereiden de Koçers – Koerdische semi-nomaden – zich voor op hun jaarlijkse migratie naar de zomerweiden. Dit jaar is hun vertrek echter vertraagd door een gebrek aan regenval en toenemende beperkingen als gevolg van overheidsverboden en stijgende pachtkosten.
In de buurt van het dorp Kanîreş in het district Hezex (dil) wachten tientallen families op het juiste moment om hun tenten af te breken. De weiden waar ze met hun kuddes naartoe willen verhuizen, hebben nog niet genoeg gras opgeleverd, zoals verschillende nomaden vertellen in een interview met journaliste Zeynep Durgut.
“Het land is droog, maar we moeten gaan”
“Normaal gesproken vertrekken we begin april,” zegt Leyla Geçit, een van de nomaden ter plaatse. “Maar dit jaar heeft het nauwelijks geregend. Het gras is niet gegroeid en onze dieren hebben daaronder geleden. Nu hebben we geen andere keuze dan toch te vertrekken – ook al is het land nog steeds onvruchtbaar.”
Geçit beschrijft de groeiende moeilijkheden van haar traditionele levensstijl: “Vroeger was het leven als Koçer niet zo moeilijk. Tegenwoordig zijn er meer technische mogelijkheden, maar we worden overal geconfronteerd met beperkingen.” Veel weidegronden zijn geprivatiseerd of worden alleen tegen een hoge vergoeding beschikbaar gesteld voor gebruik. Daarnaast zijn er talloze verboden van de overheid en het leger die de toegang tot bepaalde gebieden bemoeilijken of helemaal verbieden. “We horen voortdurend: ‘Dit is verboden gebied’. We weten vaak niet eens meer waar we onze tenten mogen opslaan.”
Uitdagingen voor vrouwen
Hayriye Geçit, die zich ook voorbereidt op het aanstaande vertrek, doet verslag van de fysieke en organisatorische uitdagingen – vooral voor de vrouwen: “We dragen de kinderen op onze rug, zorgen voor de dieren, melken ze en organiseren de hele dagelijkse routine. Er komt geen einde aan het werk.”
Ondanks alle ontberingen houdt ze van het nomadenleven: “We trekken naar Wan, zoals elk jaar. We blijven daar tot de herfst en keren dan terug. De reis is lang en zwaar, maar het is ons leven.”
“Veehouderij verliest terrein”
Sait Geçit, een oudere Koçer, ziet de huidige ontwikkeling als een structureel probleem. Het levensonderhoud van de nomaden wordt bedreigd: “Vroeger werd de veehouderij ondersteund, maar nu hebben we niets meer. Alles kost geld, elke stap op vreemde bodem betekent een nieuw bedrag. Zonder steun van de staat sterft deze manier van leven langzaam uit.” Toch hebben ze hun voorbereidingen afgerond en zullen ze binnenkort vertrekken – uit noodzaak, niet uit keuze.
Veranderende tradities
De geschiedenis van de Koçers is nauw verbonden met de Koerdische cultuur en de regionale landbouw. De toenemende economische druk, klimaatveranderingen en politieke beperkingen stellen de eeuwenoude manier van leven echter op de proef. Voor velen blijft nomadisme echter een uiting van vrijheid, identiteit en zelfbeschikking, zelfs in tijden van droogte.