‘Heeft Turkije internationale betweters nodig?’ Die vraag stelde MO*-journaliste Tine Danckaers deze week nadat ze het Cumhuriyetproces bijwoonde in Istanboel. Het Westen mag vooral niet indommelen, vindt Orhan Kilic. Hier zijn repliek.
Ik ben blij dat jij het zegt, Tine Danckaers. Ik snap die moedeloosheid en hopeloosheid, alsof de strijd voor democratie al verloren is. Ik kan me goed voorstellen dat 99% van het westers publiek dat gevoel krijgt bij het zien van de foto die je bij het artikel gebruikte. Misschien omdat de westerse democratische verwezenlijkingen indommelen in de hand werkt. Misschien omdat je je kan permitteren om in te dommelen, zou je denken.
Maar dat is het niet. De benadering is verkeerd. De mensen van daar hebben inderdaad geen ‘betweters’ nodig die lessen in de democratie gaan spellen en Erdogan aan de oren gaan trekken. Er is daar een levendige mensen-maatschappij die de achterlijke politieke bezetting kan overleven en daartegen in verzet kan gaan. Alleen merk ik dat de westerse democratische krachten dat niet inzien en zich rap vergissen van mogelijke partners.
Op communisten wordt neergekeken, Koerden zijn terroristen, arbeiders te achterlijk, grassroots zelforganisaties irrelevant, Turkse groenen, bestaan die wel? Echt ter zake doende democratische krachten worden doodgezwegen. Jullie zien ook alleen maar wat jullie willen zien, of wat jullie niet stoort in jullie bevoorrechte comfortzone.
Welke partners kiezen jullie?
Enkele jaren geleden, toen alles nog dik in orde was (in orde voor wie?) sierde Erdogan’s hoofd haast elke westerse politieke magazine. De moslim-democraat die Turkije ging hervormen. Maar het gaat niet enkel om Erdogan.
Ook in België worden dezelfde fouten gemaakt. In Genk werkt het stadsbestuur met een Turks cultureel verenigingsleven wiens vooraanstaanden op sociale media schaamteloos onzin verkopen over de “protocollen van sion”. Burgemeester Wim Dries ziet geen problemen om ermee op te foto te gaan. Dat zijn de partners die jullie kiezen om samen te werken en te financieren. Langs de andere kant, aan de Koerdische vereniging wordt gevraagd wordt om niks zichtbaars op te hangen aan het gebouw, en mensen die dag in dag uit het hebben over mensen- en vrouwenrechten moeten zich verantwoorden voor één of ander Brusselse rechtbank. En dan zijn jullie verbaasd dat 70% op Erdogan stemt.
Hoe vaak heb ik niet op het terrein ervaren hoe “westerse steun” een vergiftigd geschenk is.
Pas in 2014 ontdekte het Westen Selahattin Demirtas, maar het was al te laat. Erdogan was al een heel eind met zijn plannen voor een versterkt presidentieel systeem. En sinds een aantal maanden hebben jullie Kemal ‘Gandhi’ Kilicdaroglu ontdekt… ijdele hoop, als je het mij vraagt. De echte mensen-maatschappij in Turkije wordt niet gezien. In de plaats worden de oude, elitaire en vastgeroeste systeemorganisaties als partner en als hoop gezien. De ingedommelde democratie hier zoekt niet toevallig naar de ingedommelde democratie van daar.
Wat we nodig hebben is geen waakhond maar internationale solidariteit.
Voilà, daar gaan we al. Ik kan haast horen hoe dit woord alleen al uw comfortzone verstoort. En toch is dat de enigste manier om een strijd voor democratie en rechten, waar ook ter wereld, te versterken. Erdogan’s regime heeft 92 van de 104 Koerdische stadsbesturen letterlijk manu militari afgezet en het bestuur gestolen. Maar hoe moet de EU op een oprechte manier hiertegen reageren als ik vandaag lees dat Spanje op het punt staat hetzelfde te doen met de Catalaanse burgemeesters.
Het is deze hypocrisie die belet dat jullie een brug kunnen slaan naar de Turkse massa’s. Ze zijn slimmer dan je denkt hoor.
Façade voor economische belangen
De strijd om democratie van daar kan alleen geholpen worden door echte democratische krachten van hier. Hoe vaak heb ik niet op het terrein ervaren hoe “westerse steun” een vergiftigd geschenk is. Omdat er geen steun is, in het beste geval is het elitaire betweterigheid of lippendienst en in het slechtste geval een façade voor één of ander economisch belang.
Wat die mensen nodig hebben uit het Westen, is een sociale en progressieve hand die hen in alle gelijkwaardigheid en eigenheid erkent.
Ben je er al uit waarom koning Filip de Leopoldorde toekende aan Erdogan terwijl het Turks leger de Koerdische steden al had ingesloten en op het punt stond ze binnen te vallen?
De krachten die Turkije echt kunnen veranderen zijn de sociale dynamieken van Turkije zelf. De mensen die schuilgaan achter het verzamelbegrip maatschappij. Die mensen leveren elke dag een strijd voor de democratie. Ze zijn ervaren en gehard. Ze weten wat ze doen.
Wat die mensen nodig hebben uit het Westen, is een sociale en progressieve hand die hen in alle gelijkwaardigheid en eigenheid erkent. Zulke oprechte banden zijn niet evident en moeten opgebouwd worden.
Orhan Kilic is woordvoerder van NavBel, de Koerdische gemeenschapsorganisatie.
Het artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd door Mo* Magazine
