- Frankrijk
Aan het begin van de najaarszitting van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa riepen aanhangers van de internationale campagne “Vrijheid voor Abdullah Öcalan – Politieke oplossing voor de Koerdische kwestie” in Straatsburg op tot meer politieke druk op Turkije. Politici, artsen, wetenschappers en journalisten spraken dinsdag tijdens een bijeenkomst voor het gebouw van de Raad van Europa. Ze eisten dat de eenzame opsluiting van de Koerdische leider Abdullah Öcalan wordt beëindigd en dat er een vredesproces in Turkije wordt gestart om tot een democratische oplossing voor de Koerdische kwestie te komen. De Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa bespreekt deze week onder andere de mensenrechtensituatie in Turkije.
“Het recht op hoop is de sleutel tot vrede”
Sinan Önal, politicoloog en woordvoerder tijdens de persconferentie, herinnerde eraan dat het Comité van Ministers van de Raad van Europa al meerdere malen had opgeroepen tot juridische hervormingen in Turkije, onder meer in verband met het zogenaamde “recht op hoop”, dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in 2014 in een baanbrekende uitspraak had bevestigd. Daarin staat dat levenslange gevangenisstraf zonder realistische vooruitzichten op vrijlating in strijd is met de menselijke waardigheid en het verbod op foltering.
“Dit recht geldt ook voor Abdullah Öcalan”, aldus Önal. Afgevaardigden uit verschillende landen voerden intensieve gesprekken met parlementsleden in Straatsburg om druk uit te oefenen voor wetswijzigingen.
“Vrede negeren of uitstellen is een misdaad tegen de menselijkheid”
Franziska Stier, secretaris-generaal van de linkse, feministische en ecologische Zwitserse partij BastA, zei: “Het recht op hoop is de sleutel tot duurzame vrede in Turkije. Öcalan zit al bijna 27 jaar in isolatie, maar zijn ideeën hebben miljoenen mensen geïnspireerd. Dit gaat niet alleen om een individueel recht, maar om de collectieve hoop van een volk. Zonder hoop blijft het Midden-Oosten gevangen in lijden. Het is tijd om deze collectieve hoop te mobiliseren en een einde te maken aan het lijden”, aldus Stier.
“Het negeren of uitstellen van vrede is een misdaad tegen de menselijkheid. Het door Öcalan geïnitieerde vredesproces laat zien dat verandering mogelijk is. Sinds zijn oproep in februari 2025 hebben het staakt-het-vuren en het besluit van de PKK om zich op te heffen echte hoop gecreëerd. Miljoenen mensen, van Nobelprijswinnaars tot het maatschappelijk middenveld, steunen deze weg, samen met internationale instellingen. De Turkse regering aarzelt echter nog steeds. Ondanks oproepen tot hervormingen door de Raad van Europa tot 2026 en oproepen van de Partij van Europese Socialisten, blijft Öcalan in isolatie. Politieke gevangenen blijven lijden. Het Comité van Ministers heeft de druk opgevoerd, maar er moet meer worden gedaan. Denk aan de tranen van families, de jarenlange scheiding. De vrijheid van Öcalan is de sleutel tot een rechtvaardige vrede, tot een democratische samenleving waar iedereen vrij kan ademen.”
Vijf eisen aan de internationale politiek
Aan het einde van haar toespraak formuleerde Stier vijf belangrijke eisen:
1. Turkije moet de uitspraak van het Europees Hof van 2014 over het recht op hoop uitvoeren.
2. Politieke gevangenen, waaronder Abdullah Öcalan, moeten worden vrijgelaten, zodat hij vrij kan spreken en zich vrij kan bewegen.
3. De Turkse Grote Nationale Assemblee moet concrete stappen zetten in de richting van democratie en erkenning van de rechten van de Koerden.
4. De EU, de VS en andere landen moeten diplomatieke druk uitoefenen (op de Turkse staat) om militaire operaties te stoppen en de PKK van de lijst van terroristische organisaties te schrappen.
5. Alle geledingen van de samenleving – de oppositie, het maatschappelijk middenveld, vrouwen, jongeren – moeten deelnemen aan het proces om een democratische toekomst op te bouwen.
“Wij zijn niet langer slachtoffers”
Andere stemmen op de persconferentie kwamen uit de wereld van de geneeskunde, de media en de wetenschap. Ingrid Valbrach-Fickler, specialist in psychiatrie en psychotherapie en vertegenwoordiger van International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW), zei: “Ik ben hier om de campagne te steunen die streeft naar vrijheid voor het Koerdische volk, zodat zij hun cultuur kunnen beleven, vrij kunnen zijn en uit de gevangenis kunnen worden vrijgelaten.”
In haar toespraak benadrukte fysiotherapeut en IPPNW-activiste dr. Nesmil Kasumlu, nicht van PDK-I-voorzitter Abdul Rahman Ghassemlou, die in 1889 in Wenen, Oostenrijk, werd vermoord, het centrale belang van het recht op hoop – vooral voor Abdullah Öcalan en het Koerdische volk.
“We accepteren geen onderdrukking meer. We zijn geen slachtoffers meer. We kunnen onszelf bevrijden; we zijn nu vertegenwoordigd in de politieke arena en in staat om actie te ondernemen. We kunnen niet langer wachten tot de wereld ons helpt – we moeten zelf het initiatief nemen.”
“De hoop leeft voort – voorlopig”
De Belgische journalist Chris den Hond deed verslag van de lopende debatten in de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa en verklaarde: “We hebben deelgenomen aan de debatten en we kunnen zeggen dat bijna alle parlementariërs uit verschillende landen zich bewust zijn van de problemen waarmee Turkije wordt geconfronteerd omdat het niet voldoet aan de mensenrechtennormen van de Raad van Europa. Velen verwezen naar de gevangenneming van gekozen parlementsleden, journalisten en ambtenaren. Sommigen benadrukten het belang van de oproep van Abdullah Öcalan en de positieve reactie van Turkije op deze oprechte oproep tot vrede. Als Ankara en Damascus niet positief reageren op de oproep van Abdullah Öcalan en de PKK om vooruitgang te boeken in de richting van vreedzame coëxistentie tussen volkeren, zou de situatie wel eens het tegenovergestelde kunnen zijn. Met andere woorden, er zijn niet veel opties meer over. De hoop op vrede blijft echter bestaan en zal de komende maanden toenemen. De druk op Turkije vanuit internationale organisaties zoals de Raad van Europa neemt toe. We hopen dat Turkije positief reageert op deze toenemende druk.
“We moeten de druk hoog houden”
De Britse wetenschapper dr. Sarah Glynn verwees naar de kritiek op Turkije in de debatten van de PACE en wees erop dat zij veel steun hadden gekregen: “Na het bekijken en beluisteren van het debat in de Raad van Europa viel het op dat Turkije door het hele politieke spectrum werd veroordeeld. De enige uitzonderingen waren volgens mij de AKP-sprekers die hun eigen verklaringen voorlazen en een extreemrechtse man die meer geïnteresseerd was in wat er in Duitsland gebeurde dan in Turkije. Er is dus steun. Er is zeer sterke steun. We moeten echter druk blijven uitoefenen om deze steun om te zetten in actie.”
“De Raad van Europa moet optreden”
Faruk Yağızay, vertegenwoordiger van de DEM-partij in Straatsburg, zei: “Turkije is sinds de oprichting ervan een belangrijk lid van de Raad van Europa. Het heeft vele overeenkomsten ondertekend en zich ertoe verbonden deze na te leven. Er is al meer dan 40 jaar oorlog. En nu, op oproep van de heer Öcalan, is deze oorlog beëindigd. Bovendien heeft de PKK zichzelf ontbonden en is zij begonnen met het vernietigen van haar wapens, zij het symbolisch. En er zijn dingen die Turkije nu moet doen. Ja, er is een commissie ingesteld. Helaas heeft Turkije echter geen concrete stappen ondernomen in reactie op de stappen die de PKK heeft gezet. Onze vrienden die vinden dat Turkije, als lid van de Raad van Europa, zijn verantwoordelijkheden moet nakomen, zijn hier om de Raad van Europa te vragen Turkije, als lid, aan te sporen om te handelen in overeenstemming met de normen van de Raad. Wij vinden dat de Raad van Europa druk moet uitoefenen op Turkije om te handelen in overeenstemming met zijn eigen normen en het land moet aanmoedigen om dat te doen.
Bron: ANF