Democratisch maatschappelijk middenveld organiseert zich in Deir ez-Zor

  • Rojava/Noord-en Oost-Syrië

De regio Deir ez-Zor is een van de gebieden in Syrië die het langst onder heerschappij van ISIS stond. Het schrikbewind duurde van 2014 tot 2019. Hoewel Deir ez-Zor in maart 2019 werd bevrijd door de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), is deze regio vandaag de dag nog steeds gevaarlijk vanwege de vele slapende cellen die ISIS heeft achtergelaten. Deze cellen krijgen steun vanuit de door Turkije bezette gebieden via de geheime dienst van het MIT. Het gebied wordt van meerdere fronten aangevallen. Naast de ISIS-cellen die door Turkije worden gesteund, valt ook het Syrische regime de regio herhaaldelijk aan en probeert het onrust te zaaien onder de inheemse bevolking.

Ondanks de pogingen om de regio te destabiliseren, blijven het autonome bestuur en de bevolking hun eigen systeem opbouwen binnen het kader van het radicale democratische project van de democratische natie. Er zijn talloze structuren gecreëerd, van het defensiesysteem tot de binnenlandse veiligheidstroepen, van vrouweninstellingen tot gemeenschappen, van gemeenten tot gemeenteraden. Het initiatief van de Beweging voor een Democratische Samenleving (TEV-DEM) is hierbij een belangrijke steun. Met de hulp van TEV-DEM is een hele reeks maatschappelijke organisaties opgericht.

Saja al-Huweydi, lid van TEV-DEM, sprak met ANF Nieuwsagentschap over de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld in Deir ez-Zor. Ze zei dat de oprichting van de eerste maatschappelijke organisaties in de regio begon in 2021 en voegde eraan toe: “Dit proces werd geleid door TEV-DEM. Natuurlijk waren er wat moeilijkheden in de oprichtingsfase omdat de samenleving deze instellingen in eerste instantie niet kon accepteren vanwege de mentaliteit die ISIS had opgelegd. De eerste vraag die opkwam was: ‘Waarom bestaan deze instellingen, wie dienen ze?’ De grootste moeilijkheid waren echter de georganiseerde IS-cellen in de regio. Ondanks al deze obstakels hebben we geleidelijk aan georganiseerde structuren opgebouwd.”

Saja al-Huweydi vervolgt: “We begonnen met beroepsorganisaties en richtten verenigingen op van artsen, chauffeurs, boeren, advocaten, dierenartsen en vissers. Er werden beroepskamers gevormd en elke beroepsgroep heeft zijn eigen vertegenwoordigers in deze kamers. Het doel van deze organisatie was om individuele beroepsgroepen in staat te stellen oplossingen te vinden voor hun problemen, hun werk te ontwikkelen en hun beroep uit te oefenen binnen een wettelijk kader. Alle organisaties komen samen onder de paraplu van TEV-DEM en werken binnen het kader van de wetten die zijn opgesteld door de Autonome Overheid.

In 2023 werden de covoorzitters van de maatschappelijke organisaties gekozen tijdens een TEV-DEM conferentie. Op deze manier werden alle organisaties in het noorden en oosten van Syrië opgericht. Ze zijn verenigd onder de paraplu van de Democratische Samenleving Confederalisme. De Democratische Samenleving Confederalisme, opgericht in 2023, heeft als doel het werkveld en het niveau van werken uit te breiden. Er waren ook veel maatschappelijke organisaties die onafhankelijk van elkaar werkten. Het was belangrijk om ze samen te brengen onder de paraplu van een beter georganiseerde structuur. Maatschappelijke organisaties zouden ook een rol moeten spelen op politiek gebied. Ze moeten inspraak hebben in de ontwikkelingen in de regio en in contact staan met de politieke partijen.”

Boerenvereniging met 60.000 leden

Al-Huweydi zei: “Ons oorspronkelijke doel was om kleine vakbonden samen te brengen. Maar vandaag de dag hebben sommige vakbonden meer dan duizend leden. De Boerenbond is de grootste van deze groepen omdat de landbouw hier intensief is. De Boerenbond heeft 60.000 leden. Het organiseren van 60.000 mensen in een regio als Deir ez-Zor is een grote prestatie. De vakbond daarentegen heeft duizend leden en we hebben een plan opgesteld voor toekomstige projecten.

Het systeem van het maatschappelijk middenveld is gebaseerd op democratische principes. Voordat er een beslissing wordt genomen, worden er conferenties of grote vergaderingen gehouden waaraan alle leden deelnemen. Hier wordt gediscussieerd en gestemd. Deze conferenties en vergaderingen gelden voor alle organisaties. De besluiten en plannen worden gecommuniceerd naar de algemene organisaties in Noord- en Oost-Syrië en we zien dat ze een zeer positief effect hebben op de praktijk.”

Conflictpreventie en zelfverdediging door zelforganisatie

Al-Huweydi voegde eraan toe: “Voordat er een democratische organisatie van de burgermaatschappij werd opgericht, waren er op veel plaatsen moeilijkheden en geschillen. Maar met de ontwikkeling van deze structuur is er een systeem ontstaan tussen de instellingen dat een effectieve rol speelt in het opvoeden en bewustmaken van de samenleving. In de bijeenkomsten, workshops en trainingen die sinds de oprichting van deze organisaties hebben plaatsgevonden, zijn het zelfbestuursysteem en het democratische natieproject uitgebreid besproken en uitgelegd aan het publiek. We zien dat deze activiteiten hebben geleid tot zeer positieve ontwikkelingen onder de bevolking. Het meest concrete voorbeeld hiervan zijn de reacties van de bevolking op de aanvallen op Deir ez-Zor.”

Stammen steunen het model

Al-Huweydi zei: “De sociale structuur van onze samenleving is grotendeels gebaseerd op tribalisme en stamhoofden hebben een grote invloed op de mensen. De oude mensen van de stammen die betrokken zijn bij het democratische natieproject hebben de mensen gemotiveerd en aangemoedigd om terug te vechten tegen de aanvallen. Bij elke gelegenheid hebben ze te kennen gegeven dat ze geen andere keuze zien dan het autonome bestuurssysteem en het project van de democratische natie. Ze hebben het voortouw genomen bij alle demonstraties tegen de aanvallen. Daarnaast hebben de dorpen langs de Eufraat zich ook direct aangesloten bij de verdedigingstroepen voor hun eigen verdediging.

Democratische burgerorganisaties fungeren als een soort schakel tussen het autonome bestuur en de bevolking. Dankzij deze instellingen kunnen mensen hun eisen rechtstreeks aan het bestuur voorleggen. Een andere taak van democratische burgerinstellingen is om de mensen op te voeden en ervoor te zorgen dat ze hun rol en taak in het bestaande systeem begrijpen. Deze instellingen spelen ook een belangrijke rol in het opbouwen van vertrouwen tussen de mensen en de regionale raden. Het aantal mensen dat betrokken is bij democratische burgerorganisaties is meer dan 20.000, exclusief de boerenvereniging met 60.000 leden. In die zin kunnen we zeggen dat maatschappelijke organisaties de stem van het volk zijn.”

Cellen proberen chaos te creëren

Al-Huweydi zei: “In Deir ez-Zor hebben veel partijen hun eigen organisaties en cellen gevormd om onrust te creëren in de regio. Dit zijn groepen die banden hebben met de regering in Damascus en die allerlei machinaties uithalen om conflicten aan te wakkeren. Daarnaast probeert ISIS ook chaos te creëren in de regio. Dit heeft natuurlijk ernstige gevolgen voor de samenleving. Onze belangrijkste taak is om dit te voorkomen en mensen te sensibiliseren en organiseren tegen deze aanvallen en de speciale oorlogspolitiek.”

Vrouwen organiseren, moeilijk maar succesvol

Saja al-Huweydi zei dat het grootste probleem in de conservatieve regio was om vrouwen in staat te stellen om deel te nemen aan georganiseerde structuren of om hen ervan te overtuigen om dit te doen. Ze zei: “Democratische maatschappelijke organisaties vormen zich hier al drie jaar. De deelname van vrouwen aan deze instellingen is bijzonder problematisch. Het is niet gemakkelijk om vrouwen, die jarenlang onder grote onderdrukking en een negatieve mentaliteit hebben geleden, te organiseren en in één dag aan het werk te krijgen in dergelijke instellingen. Het grootste obstakel waren de stammen. Dergelijke instellingen hadden nog nooit bestaan in de regio. Het was de eerste keer en de stammen gebruikten dit meestal als een rechtvaardiging.

Ze beweerden dat dergelijke instellingen in de regio nog niet bestonden en dat ze daarom niet wilden dat vrouwen zich in deze instellingen zouden organiseren. Vrouwen zouden het huis niet zo vaak moeten verlaten. Dat was niet gepast. Om dit te veranderen hebben we veel bijeenkomsten en trainingen georganiseerd. Het heeft ons veel moeite en tijd gekost om deze situatie te veranderen. We hielden bijeenkomsten met stamhoofden en bezochten veel gezinnen. Dit proces nam veel tijd in beslag, maar geleidelijk aan kregen we acceptatie. Beetje bij beetje accepteerden ze de instellingen en begonnen ze het project te vertrouwen. Ze begonnen zichzelf ook als onderdeel van dit systeem te zien.

Op dit moment zijn vrouwen zeer goed vertegenwoordigd in de instellingen. Ze werken ook op besluitvormingsniveau en op sommige plaatsen is hun aantal groter dan dat van mannen. Deze ontwikkelingen geven ons natuurlijk kracht. Want er is lange tijd een grote en pijnlijke strijd gevoerd, er is veel leed doorstaan, en het punt dat we nu hebben bereikt is een enorme drijfveer voor ons. Natuurlijk kunnen we niet zeggen dat we alle problemen en moeilijkheden volledig hebben overwonnen. Maar ik kan wel zeggen dat in een plaats als Deir ez-Zor alle raden en instellingen, van onderwijs tot alle gebieden van het leven, nu voor minstens de helft door vrouwen worden bemand. Alleen al in de regio werken 4.000 vrouwen als lerares.”

10.000 vrouwen in de boerenbond

Saja al-Huweydi zei: “Er zitten ook 10.000 vrouwen in de boerenbond. Dit is het resultaat van onze strijd en geeft ons veel moraal. De steun van vrouwen onder elkaar en hun kracht neemt steeds meer toe. De vrouwen in deze instellingen zijn niet beperkt tot hun respectieve instellingen; we hebben ook een organisatie die hen allemaal samenbrengt. Soms werken we samen.

We houden gezamenlijke discussies en projecten met andere vrouwenorganisaties en verenigingen om meer vrouwen voor dit werk te interesseren. Voor de toekomst hebben we andere projecten waar we aan werken. Ons belangrijkste doel is om het project van de democratische natie in de geest van de filosofie van Rêber Apo [Abdullah Öcalan] te verspreiden en tot leven te brengen.”

Bron: ANF