De documentaire ‘Democratie’ laat zien hoe oude volkeren, culturen en het wilde leven worden vernietigd met de dammen die in Hasankeyf en Xingu worden gebouwd.
Twee projecten die natuur, wild en historische plaatsen vernietigen: De Belo Monte Dam in Brazilië en de Ilısu Dam die Turkije bouwt in Noord-Koerdistan. Dicle Tuğba Kılıç vertelt het verhaal van de vernietiging door de twee dammen in een documentaire en zegt: “Zelfs als de dam in Hasankeyf is gebouwd, dan moeten we vechten om het weer af te breken.”
De Belo Monte Dam zal een 668 vierkante kilometer gebied over de rivier Xingu, de belangrijkste arm van het Amazone-bos, vernietigen. Als de dam is voltooid, zullen ongeveer 25.000 mensen, van 18 etnische groepen, die rond de rivier leven, hun leefruimten verliezen. Zo wordt de dam beschuldigd van ‘etnische volkerenmoord’.
Geschiedenis van 12 millenia weggevaagd
Met de Ilısu Dam wordt een 310 vierkante kilometer oppervlakte overspoeld. Hasankeyf is sinds 1900 geschiedenis van verschillende beschavingen geweest en hebben hun stempels daar achtergelaten. In Hasankeyf wonen Koerden en Arabieren en bij de geplande overstroming zullen ongeveer 35.000 mensen moeten migreren. De laatste Êzidî-dorpen in de regio, met hun historische, culturele en milieu- kenmeren, zullen ook worden overspoeld.
Beide dammen zijn in strijd met de nationale en internationale regelgeving gebouwd. Belo Monte is al afgerond. Ilısu wordt gebouwd. Burgers in Hasankeyf mogen geen spijkers in hun muren slaan omdat het hele gebied een beschermd gebied is, maar het Darphane Fort kan opgeblazen worden met dynamiet.
De documentaire vertelt de verhalen
De Belo Monte, die ook de biodiversiteit heeft vernietigd, en de Ilısu Dam, die de stad Hasankeyf zal overspoelen daar, waar de beschaving voor het eerst verscheen, hebben dit gemeen: ze overspoelen de menselijke geschiedenis. Nature Association voorzitter Dicle Tuba Kılıç vertelde het verhaal van wat de twee projecten echt vernielen binnen de menselijke geschiedenis in de documentaire “Democratie”. De documentaire laat zien hoe de lokale volkeren die duizenden jaren in de landen van Hasankeyf tot de Xingu-rivier, culturen en het wilde leven hebben overleefd, nu met dammen worden vernietigd.
De Tigris moet vrij vloeien
Dicle Tuba Kılıç verklaarde dat Turkije een fout maakt met de dammen die zij bouwen en dat een werelderfgoed verloren gaat met de overstromingen van Hasankeyf. Kılıç voegde eraan toe: “De Xingu-rivier en het Tigrisvallei delen gemeenschappelijke aspecten met betrekking tot archeologie, cultuur en de wortels van de mensheid. Met de Ilısu Dam worden Hasankeyf en andere archeologische plekken vernietigd. Onze geschiedenis in Anatolië begon in Opper-Mesopotamië, bij de rivier de Tigris. Om ons te begrijpen, onze manier van leven, om onze wortels en het klimaat van dit land te begrijpen, moet de rivier de Tigris vrij kunnen vloeien.”
Beschermd gebied met dynamiet opgeblazen
Kılıç noemde de vondsten die zijn opgegraven in een beperkt aantal pogingen in Hasankeyf, Zij hebben de theorieën blootgesteld over hoe en wanneer de mensen begonnen met het boerenleven en zich af te zetten van een nomadische levensstijl, en vervolgde: “De staat verbood het volk om reparaties aan hun huizen uit te voeren of zelfs hun badkamers te vernieuwen omdat dit een beschermd gebied is. De bewoners kunnen hun huwelijken niet eens houden – jongeren kunnen niet trouwen, omdat er een huisvestingscrisis is, daar Hasankeyf een beschermd gebied is. Maar vandaag kan de Turkse staat het beschermd gebied wegvagen met dynamiet.’
Wij zijn degenen die weggevaagd worden
Kılıç zei dat Hasankeyf nu wordt geëvacueerd en voegde toe: “De agenda moet nu veranderen. We zouden het over de overstromingen moeten hebben en hoe we er veilig uit kunnen komen, maar ze hebben het over de rotsen die kunnen vallen, zogenaamd zijn wij in gevaar. We hebben het niet over waar de mensen van Hasankeyf heen zullen gaan, waar de schildpadden van de Tigris-rivier naartoe moeten. We hebben het niet over de luipaardkarper die van de hele wereld deze rivier gekozen heeft als leefomgeving en die beschermd dient te worden. We spreken niet over de endemische bloemen zoals de Eufraat populier en de bedreigde vlinders die alleen in de buurt van de Tigris kunnen wonen, omdat de rivier de Eufraat verloren is gegaan. Ze zullen ergens anders heen moeten gaan en zijn uiteraard niet op de hoogte van het einde dat op hen wacht. We praten niet over deze dingen en we zijn allen ongewenst. Hasankeyf zijn wij, wij zijn degenen die weggevaagd zullen worden als het vernietigd is.”
Zelfs als het gebouwd is, moeten we erin slagen het neer te halen
Kılıç wees erop dat Hasankeyf aan negen van de tien criteria van UNESCO voldoet en verklaart dat Hasankeyf er in zijn eentje voor staat en niet genoeg ondersteund wordt. Kılıç benadrukte dat de strijd geen voldoende niveau heeft en voegde toe: “Alle NGO’s en als mensen moeten we vechten om Hasankeyf op de agenda te zetten. Als dit een dam is die juridisch niet moet worden gebouwd, dan moeten we vechten om het later neer te halen.”
Turkije heeft zijn redenen gehad om dit gebied niet toe te voegen aan de UNESCO werelderfgoedlijst.
